...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Gospodarstwo Aleksa
Werchowyna
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustianowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

» Dawne wsie | Hulskie

Hulskie

Hulskie - to dziś nieistniejąca wieś pomiędzy Zatwarnicą a Krywem, w której znajduje się obecnie jedno zabudowanie. Dojście do Hulskiego możliwe jest z Zatwarnicy drogą gruntową nad Sanem oraz stokówką Zatwarnica - Rajskie, która została wybudowana (asfalt) w roku 1982. Obecnie na sporej części jest w stanie koszmarnym - lepiej udać się tu rowerem lub pieszo.

Hulskie Hulskie, droga do cerkwi
foto: P. Szechyński

Wieś Hulskie, której nazwa kojarzona jest z wólką, wolą, ale też gałęziami (hillia), lokowana była na prawie wołoskim przed rokiem 1565 w dolinie potoku Hulski, który w dolnej części wsi wpada do Sanu (wg regestru podatkowego z 1589r była opodatkowana, zatem minął okres 24 letniej wolnizny - zwolnienia z podatku). Wieś należała wówczas do Barbary z Herburtów. Dobra wsi rozciągały się pod połoninę, która od tej strony przynależała do wsi. Służyła do wypasu bydła. Podobno początkiem XIX wieku, ówczesny dziedzic przegrał tę część połoniny w karty z właścicielem Jaworca i od tej pory mieszkańcy Hulskiego musieli wypasać bydło na Otrycie - stąd też jeden z grzebietów Otrytu nosi nazwę Hulskie. Wygranym był Karol hr Łoś a potwierdzaja to dokumenty katastralne (fakt posiadania przez niego połoniny hulskiej).

Hulskie wieś Hulskie, górna część dawnej wsi, zabudowanie obok wypału węgla drzewnego, przy drodze nad wodospad
foto: P. Szechyński

Dwór znajdował się przy drodze, ok. 430m od cerkwi, 20m od potoku. Był murowany, wymiary 23x14,5m. Było to już po przebudowie zabudowań dworskich przez Malcherów, którzy w roku 1868 rozebrali stary dwór wraz z zabudowaniami i postawili nowe - łącznie sześć budynków. W roku 1903 majątek dworski składał się z 1118 ha ziemi a wroku 1930 zajmował 1098 ha.

W drugiej połowie XIX wieku właściciele wsi - Malcherowie - podjęli działania, które doprowadziły do przekopania młynówki, budowy młyna, tartaku wodnego oraz przebudowy dworu. W południowej części wsi (folwark Rzeki) funkcjonowała duża potażarnia (potasznia - produkowano w niej potaż, służący do produkcji ceramiki, mydła, szkła oraz jako nawóz), na którą w roku 1852 składało się 4 budynki. Działała ona do końca XIXw. Pozostałości młyna przy ujściu potoku do Sanu zachowały się do dziś. Swojego czasu utworzony został kompleks "Młyn w Hulskiem", do którego można dojść drogą nad Sanem.
Więcej na ten temat: Młyn w Hulskiem

Hulskie ruiny cerkwi Hulskie, ruiny cerkwi, rok 2010
foto: P. Szechyński

W roku 1820, kiedy właścicielem wsi był Franciszek Leszczyński, wzniesiono w Hulskiem cerkiew pw. św. Paraskiewii. Była to cerkiew murowana, kryta blachą, prawdopodobnie budowana jako kościół rzymskokatolicki, filialna (parafia Krywe). Obok w roku 1854 wzniesiono murowaną dzwonnicę parawanową z wnękami na dwa dzwony, kryta blachą. Dziś oba obiekty w ruinie. Jeden z krzyży wieńczących cerkiew trafił w latach 80.XXw. do Chmiela. Jesienią 2010 ruina dzwonnicy uległa dalszemu zniszczeniu, zostało to spowodowane przez zwalone pod wpływem mokrego śniegu drzewo. Jeden z dzwonów znajduje się w Terce na przykościelnej dzwonnicy. W posadzce cerkwi znajduje się płyta nagrobna Andrija Kowala, który zmarł w roku 1904. Obecnie niewidoczna - przysypana gruzem i ziemią. Po roku 1938 do Hulskiego trafił ksiądz Andrij Radio / Radzio, wikary parafii Krywe. Pod koniec II wojny światowej zasilił szeregi Ukraińskiej Powstańczej Armii.

Hulskie cmentarz Hulskie, cmentarz, 2010
foto: P. Szechyński

Przy cerkwi starodrzew oraz cmentarz z pięcioma nagrobkami, wykonanymi z bloków piaskowca. Stanowiły cokoły pod żeliwne krzyże. Krzyży brak. W roku 1993 ruiny cerkwi zostały odkrzaczone, nagrobki odnowione - przez Społeczną Komisję Opieki nad Zabytkami Sztuki Cerkiewnej przy ZGTOnZ w Warszawie. Kilka lat temu ustawiono obok cmentarza tablicę z planem dawnej wsi, szkicem cerkwi i krótkim opisem. Została zdewastowana (2010). Resztki walają się obok potoku.

Mieszkańcy Hulskiego wyznania rzymskokatolickiego należeli do parafii w Polanie. Końcem XIX wieku odnotowano tu ich 28 na 227 grekokatolików. Grekokatolicy liczyli w roku 1890 - 241 wiernych, w roku 1918 - 414 a w roku 1938 - 456 osób.

Od 1909 roku majątek Hulskie stał się własnością przedsiębiorców zajmujących się przerobem surowca drzewnego. Byli to najpierw M. Fischer, a po nim - w 1928r. - F. Adlersberg.

Hulskie dzwonnica Hulskie, dzwonnica w ruinie. Stan na rok 2010
foto: P. Szechyński

We wsi oprócz w/w młynów, tartaku, potaszni, istniały jeszcze: karczma, cegielnia, kopalnia ropy, zakład garncarski, zakład wyrobów drewnianych. Kowalami byli w okresie międzywojennym Kuzia i Kułacki.

Przed wybuchem II wojny wies liczyła 62 gospodarstwa. Część nazwisk ówczesnych mieszkańców: Iwan Balećkił, Wasyl Bałyćko, Bula, Huk, Jadzek, Jurczyk, Korowaj, Serko, Sędzia, Oko, Winiarski, Szynkariw, Kuzia, Pszenicki.

W roku 1939 Hulskie przedzieliła granica państwowa. teren na południe od Sanu był pod okupacja niemiecką a na północ - radziecką. Funkcjonowała tu niemiecka straznica graniczna. Po wojnie północna część wsi weszła w skład ZSRR. W roku 1946 większość mieszkańców wysiedlono w głąb Związku Radzieckiego. Następnie w ramach akcji "Wisła" - kolejne 7 rodzin, co łącznie stanowiło 100% mieszkańców. Zabudowania zostały zniszczone przez UPA (sotnia Bira), ocalało tylko jedno z nich. Od 1957 roku Hulskie zamieszkiwała jedna rodzina. W latach 1977 - 1981 nastąpiła zmiana nazw wielu bieszczadzkich miejscowości - Hulskie w tych latach nazywało się Stanisławów. Obecnie teren wsi jest w rękach kilku nowych właścicieli.

Hulskie Hulskie
foto: P. Szechyński

Jeszcze kilka lat temu przez wieś, od stokówki do ruin młyna prowadziła oznaczona kolorem zielonym ścieżka. Znajduje się ona jeszcze na starszych wydaniach mapy Compass oraz na ostatnim wydaniu mapy Ruthenus. W praktyce nie istnieje od kilku lat - została celowo zniszczona. Niedawno wyznakowano nową ścieżkę - tym razem z Zatwarnicy, wzdłuż Sanu do ruin młyna i połączeniem ze stokówką. Również została zdewastowana. Miłośnicy spokoju nie zostawili nawet tablicy obok cmentarza, która im również przeszkadzała. Trudno powiedzieć kiedy zaorają ruiny cerkwi i wyrzucą nagrobki... Warto tu zajrzeć, póki jeszcze są. Jeden z nagrobków został niedawno przewrócony, teren cmentarza oraz ruiny są zarośnięte i zaniedbane.

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Cerkiew w Hulskiem Zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Cerkiew w Hulskiem", 2016
foto: P. Szechyński

W Wigilię 2012 r. całkowicie spłonął nieukończony jeszcze drewniany dom Henriego Schumachera, który zakupił tu teren kilkanaście lat temu a konkretnie nabyło go Stowarzyszenie "Plemię Sanu". Latem mieszkał w tipi, potem wraz z rodziną w barakowozie. Chcieli mieszkać i żyć na odludziu, samowystarczalnie, w zgodzie z naturą. Mieli też plany utworzenie tu ekologicznej wioski - cokolwiek to znaczy. Przyczyną pożaru było prawdopodobnie podpalenie. Pierwsza próba podpalenia miała miejsce w listopadzie. Sprawa jest pokłosiem większego konfliktu w Hulskiem, który istnieje od conajmniej kilku lat. Schumacher był organizatorem zlotu Rainbow Family, który odbył się początkiem lat 90.XXw. w pobliskim Tworylnem.

W górnej części wsi znajdują się dwa ładne wodospady, które warto zobaczyć podczas pobytu w okolicy. Więcej na ten temat: Wodospady na Hulskim

opracowanie: P. Szechyński

Literatura:

1. Słownik Historyczno-Krajoznawczy, cz.I Gmina Lutowiska, Warszawa 1995.
2. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1914.
3. Kryciński S., "Cerkwie w Bieszczadach"., 1995.
4. Magazyn Bieszczady nr 07/2010, "Hulskie przemijające".
5. informacje własne.

Hulskie nagrobek Cmentarz w Hulskiem, przewrócony nagrobek, który jeszcze nie tak dawno stał na swoim miejscu, lato 2016
foto: P. Szechyński
Hulskie dzwonnica Coraz mniej widoczna dzwonnica w Hulskiem, lato 2016
foto: P. Szechyński
Ruiny cerkwi w Hulskiem Ruiny cerkwi w Hulskiem, lato 2013
foto: P. Szechyński
Dzwonnica w Hulskiem Uszkodzona dzwonnica w Hulskiem, lato 2013
foto: P. Szechyński
Hulskie dzwonnica Uszkodzona dzwonnica w Hulskiem, jesień 2012
foto: M. Piela
Hulskie dzwonnica Uszkodzona dzwonnica w Hulskiem, jesień 2012
foto: M. Piela
ruiny cerkwi w Hulskiem Ruiny cerkwi w Hulskiem, jesień 2012
foto: M. Piela

Więcej zdjęć Hulskiego:

Cmentarz i ruiny cerkwi w Hulskiem - galeria

Zobacz także:

Tworylne i Krywe z Rajskiego
Tworylne - galeria zdjęć
Krywe - galeria zdjęć

Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006


Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2023