...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Gospodarstwo Aleksa
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Werchowyna
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustjanowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

» Szlaki piesze | Wetlina - Riaba Skała - Rawki

Pętla: Wetlina - Rabia Skała (Riaba Skała) - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Wetlina, zwana również "bieszczadzką koronką"

Wetlina (wejście na szlak żółty) - Jawornik (1021 m n.p.m.) - Paportna (1198 m n.p.m.) - Czaszczowata (Riaba Skała, 1199 m n.p.m.) - Riaba Skała urwisko (1167 m n.p.m.) - Czoło (1159 m n.p.m.) - Przełęcz pod Borsukiem - Borsuk (Borsuczy) - Przełęcz pod Czerteżem (906 m n.p.m.) - Czerteż - Hrubki (1186 m n.p.m.) - Kamienna Łuka (1199 m n.p.m.) - Krzemieniec (Kremenaros, 1208 m n.p.m.) - Wielka Rawka (1307 m n.p.m.) - Mała Rawka (1272 m n.p.m.) - Dział - Wetlina

Czas przejścia: ok. 8-9 h (na lekko), 10-12 h z plecakiem. Znaki żółte, niebieskie (szlak graniczny), zielone.

Wetlina - Jawornik Początek dość męczącego podejścia pod Jawornik
foto: P. Szechyński

Proponowana trasa jest jedną z najdłuższych jednodniowych wycieczek bieszczadzkim szlakiem w formie pętli. Wymaga zarezerwowania sobie na nią całego dnia i dobrej kondycji.

Rozpoczynamy w Wetlinie niedaleko kościoła i przystanku PKS, gdzie rozpoczyna bieg szlak koloru zielonego prowadzący na Jawornik. Z Wetliny na Jawornik można wejść również szlakiem żółtym ze Starego Sioła - jest to opcja troszkę dłuższa. Do ostatnich zabudowań wsi szlak prowadzi dróżką asfaltową, następnie dość mocno zaczyna wspinać się na wspomniany Jawornik.

Paportna Na stokach Paportnej
foto: P. Szechyński

Dojście do Jawornika to ok. 1-1,5 h marszu. Po drodze mijamy wzniesienie z dwoma krzyżami, na owym grzbieciku można chwilę odpocząć, po czym nadal stromo do góry.

Wierzchołek Jawornika jest zalesiony. Krzyżuje się tu szlak zielony z żółtym ze Starego Sioła - dalej poruszamy się już znaczkami żółtymi. Czas podany na szlakowskazach do Riabej Skały to 2 h 15 minut - w warunkach letnich nie powinno to zająć więcej niż 1,5 h.

Z Jawornika początkowo łagodnie, kilka zejść a następnie znowu pod górę stokami Paportnej. Na zboczach tejże góry kilka polan, z których rozpościerają się dosyć ładne widoki. Po minięciu Paportnej docieramy do styku szlaku żółtego z granicznym niebieskim.

Rabia Skała (Riaba) Polana na grzbiecie Rabiej (Riabej) Skały
foto: P. Szechyński

Szlaki te krzyżują się na wierzchołku Riabej Skały, który zwany jest Czaszczowatą (1199 m n.p.m.), natomiast na słupku występuje zniekształcona nazwa Rabia Skała. Ze szczytu szczątkowe widoki na stronę słowacką. Od tego momentu poruszamy się szlakiem granicznym, czas dojścia stąd do Wielkiej Rawki podany na tabliczkach to 5 i pół godziny. Schodząc z Czaszczowatej już po chwili otworzą się ładne widoki na obie strony. Po kilkuset metrach urwisko, z którego Riaba Skała wzięła nazwę i z którego słynie.

Urwisko na Riabej Skale oznaczone jest słowackimi znaczkami, podana wysokość to 1167 m n.p.m. Samo urwisko jest bardzo strome i ma co najmniej kilkadziesiąt metrów wysokości. Wchodzi w skład słowackiego rezerwatu przyrody "Jaraba Skala" o powierzchni 359,94 ha, którego zadaniem jest ochrona geologicznych struktur fliszowego pasma oraz zasobów leśnych. Od tego miejsca aż po Kremenaros, równolegle ze szlakiem niebieskim, biegnie słowacki szlak koloru czerwonego. Z Riabej Skały (w pobliżu urwiska) można zejśc również szlakiem do Novej Sedlicy (2,5 h).

Riaba Skała Taras widokowy nad urwiskiem Riabej Skały
foto: P. Szechyński

Na wierzchołku urwiska Słowacy postawili taras widokowy. Roztacza się stąd wspaniała panorama 145 stopni, na słowackie i ukraińskie góry. Na tarasie znajduje się tablica ze zdjęciem i opisem widocznych szczytów. Widać stąd m.in. Kińczyk Bukowski (RP), Czeremchę, Pikuj, Ostrą Horę, Połoninę Równą, Stinską (UA), Holicę, Wielki Bukowiec, Mały Bukowiec czy Vihorlat (SK).

Schodząc z Riabej Skały ładne widoki na cały jej grzbiecik. Po chwili osiągamy pierwszą z wiat BdPN, gdzie można zrobić sobie przerwę i odpocząć. Mijamy szczyt Czoła maszerując bardzo ładnym lasem. Odcinek od Riabej po Kremenraos jest dość słabo eksploatowany, toteż na tym fragmencie trasy spotyka się niewielu turystów nawet w sezonie. Mijając przełęcz pod Borsukiem i Borsuk (Borsuczy), schodzimy do przełęczy pod Czerteżem. To również dobre miejsce na postój i odpoczynek.

Przełęcz pod Czerteżem Parkowa wiata na przełęczy pod Czerteżem
foto: P. Szechyński

Na przełęczy pod Czerteżem po stronie polskiej znajduje się typowa wiata BdPN, natomiast po stronie słowackiej chatka turystyczna (taborisko), nadająca się również na miejsce awaryjnego noclegu. Chatka jest zamykana, tzn. że w odróżnieniu od parkowych wiatek ma ściany i drzwi ;) Przed chatką ławki, miejsce na ognisko oraz źródełko (100 m), gdzie można uzupełnić zapas wody.

Teraz kawałek solidnego podejścia pod Czerteż. Po drodze liczne ślady umocnień z I wojny światowej oraz kilka ciekawych wychodni skalnych. Czerteż jest szczytem zalesionym, znajduje się tu jedynie niewielka polanka, z której widoki zasłaniają drzewa. Można stąd zejść na Słowację szlakiem koloru zielonego: Zbojsky Potok (1 h 20 minut), Nova Sedlica (1 h 50 minut lub przez Luki pod Prikrym 1 h 20 minut).

Mogiła żołnierza P. Gładysza Mogiła żołnierza P. Gładysza
foto: P. Szechyński

Z Czerteża maszerujemy nadal bardzo wyraźną ścieżką, mijając kilka polan oraz leśne dróżki schodzące do Moczarnego (zakaz wstępu). Po polskiej stronie Puszcza Bukowa. Po chwili Szantowa Polanka i coraz słabiej widoczna stara ściezka na Moczarne. Docieramy do stojącej samotnie mogiły otoczonej żelaznym płotkiem. Jest to grób sowieckiego żołnierza Piotra Gładysza (naprawdę nazywał się Piotr Andriejewicz Gładyszow, ur. 12.12.1924, zm. 09.10.1944), który zginął w okolicy w roku 1944. Grobem opiekują się Słowacy. Mijając Hrubki docieramy na wierzchołek Kamiennej, skąd roztacza się kilka ciekawych widoków. Widać góry po stronie słowackiej oraz grzbiet Wielkiej Rawki.

Kremenaros (Krzemieniec) jest kolejnym punktem trasy. Na wysokości 1208 m n.p.m (najwyższy punkt Krzemieńca ma 1221 m n.p.m.) znajduje się granitowy obelisk na styku trzech granic: Polski, Ukrainy i Słowacji. Jest to również najwyższy szczyt słowackich Gór Bukowskich (Bukovske Vrchy) i najdalej na wschód wysunięty punkt. Na stronę słowacką biegnie stąd szlak do Novej Sedlicy - kolor czerwony. Po stronie słowackiej rezerwat przyrody Stużica wchodzący w skład Parku Narodowego "Połoniny". 40 m od trójstyku źródełko. W sezonie turystycznym Krzemieniec bywa licznie odwiedzany przez turystów, którzy docierają tu z Wielkiej Rawki.

Obelisk na Krzemieńcu Obelisk na Krzemieńcu
foto: P. Szechyński

Z Krzemieńca idziemy wzdłuż granicy polsko-ukraińskiej, aż do wierzchołka Wielkiej Rawki, który jest najwyższy w paśmie granicznym. Po chwili szczyt (1307 m n.p.m.) i rozwidlenie szlaków. Niebieski schodzi teraz do Ustrzyk Górnych. Kierujemy się teraz krótkim szlakiem łącznikowym koloru żółtego przez Wielką Rawkę na Małą Rawkę. Obydwa szczyty bardzo widokowe, świetne panoramy na pasmo graniczne, Ustrzyki Górne oraz całe niemal Bieszczady Wysokie z Połoniną Caryńską na czele, którą widać stąd w całej okazałości. Od szczytu towarzyszyć nam będzie teraz również ścieżka przyrodnicza "Wielka Rawka" oznaczona symbolem jarzębiny. Na Małej Rawce ścieżka ta rozwidla się: część biegnie na przełęcz Wyżniańską, natomiast druga część przez Dział do Wetliny.

Na Małej Rawce łapiemy szlak zielony i przez grzbiet Działu zmierzamy w kierunku Wetliny. Liczne polany jagodowe, sporo ciekawych widoków po drodze. Proponowana trasa kończy bieg w Wetlinie przy leśniczówce leśnictwa Moczarne. Końcówka to dość strome, ale krótkie zejście. Aby domknac pętlę, należy jeszcze kawałek przejść szosą i ponownie znajdziemy się w centrum Wetliny.

Podsumowując: trasa ciekawa, zawierająca w sobie zarówno doskonałe widoki, jak i walory przyrodnicze. Wymagana jest dobra kondycja. Poza sezonem na odcinku granicznym od Riabej Skały po Kremenraos można nie spotkać nikogo. Pętlę tę można przejść w dowolnym kierunku, jednak podejście Działem na Małą Rawkę jest dość długie i monotonne. Podejście pod Jawornik i Paportną jest bardziej męczące, ale krótsze. Mając w nogach wiele kilometrów wygodniej schodzi się łagodnym zejściem Działem.

tekst oraz zdjęcia: P. Szechyński

Kilka zdjęć z proponowanej trasy (chronologicznie):

1. Pierwszy z krzyży w drodze na Jawornik.
2. Drugi krzyż.
3. Las pod Jawornikiem.

4. Na Jaworniku.
5. W paprociach pod Paportną.
6. Widoki ze stoków Paportnej.

7. Czaszczowata (Riaba Skała) - 1199 m n.p.m.
8. Polana na Riabej Skale.
9. Widok na Czaszczowatą.

10. Riaba Skała, fragment urwiska
11. Widok z urwiska na Riabej Skale.
12. Riaba Skała.

13. Riaba Skała, widok z urwiska
14. Riaba Skała.
15. Riaba Skała.

16. Chatka na przełęczy pod Czerteżem
17. Podejście pod Czerteż.
18. Na Czerteżu.

19. Między Czerteżem a Hrubkami
20. Mogiła żołnierza P. Gładysza.
21. W stronę Krzemieńca.

22. Na Kamiennej
23. Na Kamiennej.
24. Krzemieniec - słowacka straż pilnująca porządku i czystości.

25. Obelisk na Krzemieńcu
26. Między Krzemieńcem a Wielką Rawką.
27. Między Krzemieńcem a Wielką Rawką.

28. Pod Wielką Rawką
29. Na szczycie Wielkiej Rawki.
30. Widok na Małą Rawkę.

31. Ścieżka przez Dział widziana z Małej Rawki
32. Na Dziale.
33. Połonina Wetlińska z Działu.

34. Przełęcz Wyżna, początek podejścia żółtym szlakiem do Chatki Puchatka - widok z Działu.
35. Zejście z Działu do Wetliny.
36. Leśniczówka - tu łapiemy asfalt w Wetlinie.

Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006


Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2024