» Miejscowości | Uherce Mineralne

Uherce Mineralne - rys historyczny i walory turystyczne

Uherce Mineralne to miejscowość położona w Kotlinie Uherczańskiej na wysokości ok. 380 m n.p.m., u podnóża pasma Żukowa nad rzeką Olszanką przy trasie dużej obwodnicy bieszczadzkiej oraz przy linii kolejowej Zagórz - Krościenko - Chyrów na Ukrainie. Ze względu na położenie często traktowane są jako miejscowość wyłącznie przelotowa - a szkoda - bo warto tu zajrzeć i zatrzymać się na kilka dłuższych chwil. Będą usatysfakcjonowani zarówno miłośnicy zabytków i pamiątek z przeszłości, jak i miłośnicy ciekawostek przyrodniczych. Geograficznie Uherce Mineralne położone są w Górach Sanocko-Turczańskich.

Uherce, barokowy kościół parafialny z 1757r.
foto: P. Szechyński

Ciekawsze obiekty i zabytki w Uhercach

Murowany kościół barokowy z 1757r., z odnowionym wystrojem wnętrza, dzwonnicą wolnostojącą, otoczony unikatowym murem obronnym z otworami strzelniczymi z tego samego okresu. Kościół parafialny pw. św. bp Stanisława wzniesiony został w latach 1754-57 z fundacji ks. Jakuba Jaworskiego w stylu późnobarokowym. Osobliwością krajoznawczą w skali kraju jest dwumetrowy mur obronny z otworami strzelniczymi otaczający wokół świątynię.

Budowniczym kościoła i stojącej oddzielnie dzwonnicy był architekt śląski Gotfryd Hoffman, który nadał obiektom cechy późnobarokowej architektury śląskiej. W rzucie poziomym kościoła zwraca uwagę symetria całego układu. Oś przechodząca przez dzwonnicę, kościół i środek niszy w murze obronnym za absydą dzieli całość na dwie odpowiadające sobie części. Polichromia malowana na przełomie XVIII i XIX przez Antoniego Stroińskiego została przemalowana w 1901 roku przez Jana Tabińskiego. Wyposażenie wnętrza kościoła późnobarokowe z ornamentami rokokowymi jest jednolite i pochodzi z II połowy XVIII wieku. Nagrobki właścicieli ziemskich okolicznych wsi z XIX w. w otoczeniu kościoła.

Uherce, dwór obronny Herburtów
foto: P. Szechyński

Dwór obronny Herburtów - wzniesiony w II połowie XVI wieku jako późno renesansowy dwór w typie kasztelu z basztami alkierzowymi. Po pożarze w 1830 roku odbudowany został przez Karola Skibińskiego. Sprowadzono wówczas do dworu wspaniały dębowy parkiet we wzory arabeskowe, pochodzący z zamku Mniszchów w Laszkach Murowanych. Obiekt murowany, założony na rzucie prostokąta posiada nieregularny układ wnętrza. Na parterze, w niektórych pomieszczeniach, zachowały się sklepienia krzyżowe i kolebkowe z lunetami z II połowy XVI wieku. Elewacja frontowa jest siedmioosiowa i wyróżnia się wieżami alkierzowymi po bokach, wyodrębnionymi w górnej kondygnacji. Między nimi mieściła się oszklona ściana. Elewację tylną, dziewięcioosiową, cechuje boniowanie na narożnikach. Obiekt przykrywa dach czterospadowy a nad alkierzami dwuspadowy, kryty blachą. Obecnie w rękach prywatnych (własność Zofii de Viron z Krakowa), zaniedbany i niszczejący. Dwór znajduje się w pobliżu kościoła, dojście bezproblemowe, przed dworem figura MB, przy dworze zachowały się również pozostałości parku dworskiego z rzędem 16 lip przy granicy parku i potoku.

Krzyże nieopodal odnowionego cmentarza wojennego na Lachawie
foto: P. Szechyński

Cmentarz z I wojny światowej na wzgórzu Lachawa - w okresie walk I wojny potyczki lat 1914/15 toczyły się również nad Uhercami. Pamiątka po nich jest odnowiony obecnie cmentarz wojskowy na wzgórzu Lachawa (nieopodal Zakładu Karnego). Obecnie znajduje się tu 17 bezimiennych zbiorowych mogił, jeden duży krzyż i tablica pamiątkowa. Nie jest znana liczba pochowanych tu żołnierzy, gdyż nie zachowały się żadne dokumenty o tym świadczące.

Cerkwisko - miejsce po dawnej cerkwi parafialnej pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela z 1834r., odnawianej w 1899r. i rozebranej po 1947r. Pierwotna cerkiew wzmiankowana była tutaj już w 1530r. Kolejną wzniesiono w 1586r. Wskutek wydarzeń wojennych w minionych wiekach, a ostatnio niszczenia cerkwi gr. kat. po II wojnie światowej nie ocalało wiele pamiątek z tych świątyń. W muzeum Przemyskim znajduje się cenny mandylion z XVI/XVII w. z tutejszej cerkwi. Na cmentarzu cerkiewnym zachowały się 4 stare nagrobki i 3 zabytkowe pomnikowe lipy. Liczba wiernych obrządku greckokatolickiego: 1890r. - 631, 1918r. - 753, 1938r. - 741.

Cmentarz obok miejsca po cerkwi, grób miejscowego parocha
foto: P. Szechyński

Pozostałości parku dworskiego przy dworze obronnym z rzędem 16 lip przy granicy parku i potoku oraz pojedynczymi egzemplarzami pozostałymi jeszcze w centralnej jego części. Częściowo czytelne są jeszcze pozostałości fos, platform obronnych i ramp ziemnych. Po II wojnie światowej w okresie użytkowania obiektu przez PGR całkowitemu zniszczeniu uległy zbiorowiska roślinne w centralnej części ogrodu wraz z kwaterami drzew owocowych. Ocalały jedynie pojedyncze jesiony wyniosłe, graby pospolite, topole balsamiczne i klony polne.

Dom ubogich - murowany, wzniesiony na początku XX wieku w pobliżu murów obronnych kościoła przez właścicieli dworu w celu niesienia pomocy ubogim, którzy mogli tu dostać darmowe pożywienie oraz przebywać przez trzy dni. W chwili obecnej obiekt przejęty przez KGW na zorganizowanie mini galerii prezentującej twórczość miejscowych artystów.

Wodospad na Olszance
foto: P. Szechyński

Osobliwości przyrodnicze i pomniki przyrody Uherzec

- pomnikowa lipa przy szosie
- pomnik przyrody "Wodospad na rzece Olszance" (odległość: 1.2km od pomnikowej lipy, za którą prowadzi w lewo do wodospadu droga gruntowa, można dojsć również na przełaj od cmentarza na Lachawie). Jest on od 2001r. pomnikiem przyrody.
- rezerwat przyrody "Bobry Uhercach" - skręt w prawo przy przedszkolu, w odl. 1,3km.
- Pozostałości parku podworskiego zaraz za kościołem po lewej stronie. Ocalało w nim do dziś 16 lip, pojedyncze jesiony wyniosłe, graby pospolite, topole balsamiczne i klony polne.
- 3 pomnikowe lipy na cerkwisku.

Kilkanaście lat temu w okolicy wypuszczono bobry. Obecnie ich populacja jest dość duża i ciągle rośnie, co powoli zaczyna być problemem - póki co jednak te gryzonie są pod ochroną. W roku 1994 utworzono rezerwat faunistyczny "Bobry w Uhercach". Zajmuje on powierzchnię 27,12 ha. W Uhercach występuje również wąż Eskulapa, kojarzony na ogół głównie z doliną Sanu. Cały obszar Uherzec objęty jest natomiast ekomuzeum "W krainie bobrów", przeznaczonym dla wszystkich, którzy chcą poznać szerzej historię, tradycję, kulturę, zabytki oraz przyrodę Kotliny Uherczańskiej. Na ekomuzeum składają się m.in. znakowane ścieżki, tablice informacyjne oraz inne elementy ułatwiające poruszanie się po okolicy. Warto tu zajrzeć oraz poznać zarówno same Uherce, jak i pobliski Orelec, Myczkowce, Zwierzyń czy Olszanicę, w których również nie brakuje ciekawych miejsc i atrakcji.

Uherce, jedna z atrakcji dla turystów: Chatka - Wariatka
foto: P. Szechyński

Więcej zdjęć z Uherzec w galerii:

Uherce Mineralne - zdjęcia
Cmentarze w Uhercach - zdjęcia
Wodospad na Olszance w Uhercach - zdjęcia

Rys historyczny Uherzec

Uherce są jedną z najstarszych bieszczadzkich miejscowości. Istniały prawdopodobnie już w czasach książąt ruskich. Nazwa miejscowości wskazuje na udział ludności sprowadzonej zza granicy węgierskiej w powstawaniu wsi.

Uherce, kościół parafialny z 1757 r.
foto: P. Szechyński

1436r. - pierwsza źródłowa wzmianka o wsi. Ponownej lokacji wsi dokonali przed 1436 rokiem Kmitowie, panowie na pobliskim Sobniu.

1491r. - przed rokiem 1491 wieś została przeniesiona ponownie na prawo wołoskie.

1530r. - Uherce były siedzibą parafii obrządku wschodniego. Z tego okresu zachowała się ikona Daesis malowana na jednym podobraziu , znajdująca się w Muzeum Sztuki Ukraińskiej we Lwowie.

1553r. - po bezpotomnej śmierci Piotra Kmity 31 października 1553 roku Uherce przechodzą na własność jego drugiej żony Barbary z Herburtów.

1579r. - do tego roku dobra leskie, w tym Uherce, są dzierżawione przez jej brata Mikołaja Herburta, starostę lwowskiego, a w 1580 roku stały się jego własnością. Wówczas to został wzniesiony okazały murowany dwór. Pod koniec XVI wieku Dorota z Herburtów wniosła Uherce w wianie Stanisławowi Tarnawskiemu, chorążemu ziemi sanockiej. Chorąży posiadał dość pokaźny majątek składający się z 14 wsi, ale miał też wielkie długi. Jego głównym wierzycielem był referendarz koronny Jan Tomasz Drohojowski. Spodziewając się poważnych kłopotów ze strony tej wysoko postawionej osoby, sprytny podchorąży aktem wieczystej donacji (darowizny) przekazał cały swój majątek nieruchomy kasztelanowi przemyskiemu Stanisławowi Stadnickiemu z Leska. Drohojowski założył formalny, oszańcowany obóz między Glinnem a Uhercami, otoczył go fosami napełnionymi wodą i stąd nękał przeciwnika. I tak zaczęła się prywatna wojna trwająca cztery lata. Żołnierze referendarscy łapali rzemieślników i kupców jadących z Leska na jarmark do Chyrowa, zabierali bydło i konie z pól, i dopuszczali się zbójeckich napadów w okolicy. W tym okresie Tarnawski kilkakrotnie bronił się lub ukrywał w uherczańskim dworze przed oddziałami referendarza - za każdym razem skutecznie. Nic nie osiągnąwszy, w 1605 roku Drohojowski zginął z rąk ludzi Stadnickiego.

Uherce, dwór Herburtów
foto: P. Szechyński

1672r. - podczas ostatniego najazdu tatarskiego na historyczną ziemię sanocką w Uhercach ocalało 5 domów, natomiast w okolicznych wsiach Orelcu - 2, a w Rudence - 3. Czambułem tatarskim rabującym, mordującym ludność i palącym jej mienie dowodził Nuradyn-Sołtan. Wieś była wówczas własnością Bukowskich.

1745r. - Józef Malicki (Maliccy byli w XVII i XVIII wieku właścicielami Uherzec) ufundował tutejszą parafię rzymskokatolicką i wzniósł drewniany kościół.

1754-57r. - z fundacji ks. Jakuba Jaworskiego został wzniesiony murowany kościół parafialny z wolnostojącą dzwonnicą, otoczony murem obronnym z otworami strzelniczymi z tego samego okresu. Jest to jeden z dwóch tego typu obiektów w Polsce. Wybudowany został w stylu późnego baroku według projektu Gotfryda Hoffmana. Na początku XIX wieku właścicielami wsi stali się Skibińscy.

1807r. - z opisu wizytacji cerkwi przeprowadzonego przez księdza Laureckiego wiemy, że cerkiew w Uhercach pod wezwaniem Narodzenia św. Jana Chrzciciela miała formę "grecką" z jedną kopułą pośrodku i zbudowana była na rzucie prostokąta o wym. 12 x 7m.

Dzisiejsze Uherce
foto: P. Szechyński

1816r. - wojskowy spis ludności cyrkułu sanockiego obrazuje stan miejscowości po zniszczeniach wojen napoleońskich. Wieś liczyła wówczas 575 mieszkańców ogółem, było w niej 91 domów, 141 rodzin, 1 duchowny, 1 szlachcic, 1 urzędnik, 58 chłopów zdolnych do służby wojskowej, 1 ogrodnik, 11 mniej użytecznych i 72 nieużytecznych mężczyzn do służby wojskowej, 1 czasowo zwolniony od służby, 1 wdowiec z dziećmi bez opieki, 1 szeregowy, 3 nieżonatych do regimentu, 109 chłopców do 14 lat, 22 chłopców w wieku od 15 do 17 lat, 259 kobiet i dziewcząt, 111 mężczyzn żonatych, 175 nieżonatych i wdowców. 3 osoby podczas spisu były nieobecne we wsi. W inwentarzu wsi spisano ponadto 8 koni (1 klacz, 1 źrebak, 6 wałachów), 56 wołów, 131 krów. We wsi nie było w ogóle ogierów i owiec.

1834r. - zbudowano nową drewnianą cerkiew pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela Baptysty, którą rozebrano po 1947 r. Do parafii greckokatolickiej w Uhercach należały wsie z cerkwiami filialnymi w Orelcu i w Rudence.

Uherce, cmentarz wojskowy na Lachawie
foto: P. Szechyński

1846r. - na terenie Bieszczadów szerokie kręgi zataczał ruch spiskowy. Rabacja miała również swój epizod w Uhercach. 21 lutego 1846 roku powstańcy z południowej części obwodu sanockiego szli na północ w celu opanowania Sanoka trzema szlakami: z Cisnej przez Baligród, z Lutowisk oraz z Ustrzyk Dolnych i z Ustianowej. Wymienione grupy spotkały się w Uhercach licząc łącznie 180 uczestników. Tu zaczęto ich porządkować i dzielić na oddziały. Odebrano od wszystkich przysięgę, a dowództwo nad nimi objął major Jerzy Bułharyn. Ten powstańczy oddział, nękany po drodze przez chłopów ze Stefkowej, dotarł do wsi Zahutyń pod Sanokiem. Tutaj czekał na oddziały z północnej części powiatu, miało bowiem zebrać się około dwóch tysięcy powstańców. Jednak umówiony sygnał nie został dany. Wobec słabych sił powstańczych i nieprzychylnej postawy chłopów, powstańcy postanowili się rozwiązać.

XIX w. - w drugiej połowie tego stulecia Uherce stały się własnością Anny Świeykowskiej. Dobra te składały się wówczas z dwóch części: większej w środku wsi oraz mniejszej w części zwanej Łazy. Obecna nazwa miejscowości sięga połowy XIX wieku, kiedy to funkcjonował mały zakład zdrojowy, tzw. "Łazienki", na bazie miejscowych wód mineralnych. Kąpieli zażywali tu biskupi i księża Kurii Przemyskiej. Zlikwidowano go pod koniec stulecia, gdy wiercenia poszukiwawcze za ropą naftową naruszyły poziomy wodonośne źródeł mineralnych. W chwili obecnej istnieje kilka naturalnych, nie eksploatowanych źródeł wód solankowych i siarczkowych. Ówczesna nazwa Uherce Mineralne pozostała i funkcjonuje do dziś.

Uherce, kościół w zimowy wieczór
foto: P. Szechyński

1860r. - to początki szkolnictwa powszechnego. Wtedy to obywatel ziemski Świeykowski ofiarował "mórg" ziemi i drewno na budowę szkoły ludowej. Wzniesiono budynek o jednej sali lekcyjnej i mieszkaniu dla nauczyciela. Pierwszym nauczycielem był Wojciech Potała, a po jego śmierci Jan Dąbrowiecki.

1866r. - Uherce były pierwszą miejscowością Bieszczadów, w której przed 1866r. rozpoczęto poszukiwanie oleju skalnego.

1870r. - pierwsze szyby kopane powstały w sąsiedztwie naturalnych wycieków, które musiały być bardzo obfite, albowiem w tym roku określane są jako źródła nafty.

1872r. - przez Uherce przebiega linia kolejowa Przemyśl - Chyrów - Zagórz - Łupków. Jest to najstarsza z polskich transkarpackich linii kolejowych. Kolej ta, tak zwana "galicyjsko-węgierska" miała znaczenie strategiczne, ponieważ w momencie budowy łączyła twierdzę Przemyśl z wnętrzem monarchii Austro-Węgierskiej.

1877r. - rozpoczęto eksploatację złoża ropy naftowej na skalę przemysłową. Początkowo kopano doły o głębokości kilkudziesięciu metrów i zbierającą się na ich dnie ropę czerpano wiadrem. Jej rozwój zdynamizował przyjazd amerykańskiego przemysłowca Wiliama Sztockera. Obszar naftowy podzielony był na trzy pola górnicze "Turgieniew", "Kraszewski", "Siemiradzki".

Uherce, kościół, mur obronny z otworami strzelniczymi
foto: P. Szechyński

1880r. - było tutaj 9 takich szybów kopanych a rocznie czerpano z nich 120 ton ropy przerabiając ją w zbudowanej na miejscu destylarni. W tym roku przeprowadzono pierwsze wiercenie do głębokości 127m, następne - 146m i 186m. Kopalnia Uherce należała wówczas do Spółki "Bergbau Gesellschaft", której udziałowcami byli Łukasiewicz, Stocker, Zaykowski i Beuen. Wydobycie ropy wzrosło do 144 ton. W 1881r. osiągnięto w odwiercie 200m głębokości a kopalnia posiadała własną rafinerię rozmieszczoną w dwóch budynkach. W roku 1883 z inicjatywy Adolfa barona Rhade - kierującego kopalnią - oraz właściciela terenów naftowych Augusta Hr. Bellagarde kopalnia w Uhercach stała się miejscem wprowadzenia w Galicji nowej metody wiertniczej (zwanej kanadyjską), która zmieniła oblicze przemysłu naftowego. Pierwszego wiercenia tym sposobem dokonano przy pomocy przeszkolonych robotników niemieckich z Hanoweru, a od następnego roku prowadził je kanadyjski specjalista wiertniczy William Mac Garvey.

1884r. - 2 maja Gazeta Narodowa (nr 102) we Lwowie w kronice miejscowej zamieściła ciekawą notatkę: "Od trzech tygodni pokazała się nafta w Uhercach pod Liskiem, we własności Stanisława Świejkowskiego w tak znacznej ilości, iż formalnie zalewa Uherce. Nie można było nastarczyć naczyń do wyłapywania ropy. Co najciekawsze, nafta wytryska w Uhercach grubym promieniem, jakby studnia artyzejska, i to w nadzwyczaj regularnych odstępach czasu. Co 15 minut wytryska przez niejaki czas słup ropy, dostateczny do napełnienia 5 beczek - następnie ustaje, by po kwadransie znowu rozpocząć tę samą czynność. Dziurę 150 metrów głęboką wyświdrowali tutaj amerykańscy robotnicy, sprowadzeni z Kanady w sześciu dniach." W 1895r powstało Galicyjsko-Karpackie Naftowe Towarzystwo Akcyjne z siedziba w Glinniku Marianpolskim, które prowadziło liczne wiercenia poszukiwawcze na terenie Podkarpacia, w tym i w Uhercach. W roku 1896 w Uhercach była czynna kopalnia składająca się z 18 szybów i rafinerii, które uległy pożarowi i nie zostały odbudowane.

1910r. - wzniesiono pierwszy murowany budynek. Miał wymiary 12x15m i mieścił dwie duże sale lekcyjne oraz mieszkanie dla nauczyciela. Do 1920 roku szkoła była dwuklasowa, następnie trzyklasowa, a od 1937 sześcioklasowa. Wówczas to kierownikiem szkoły był Franciszek Kawa.

1912r. - Angielskie Towarzystwo Finansowe Cansfield et Company ponownie przystąpiło do eksploatacji ropy wiercąc 2 szyby na głębokość do 400m, jednak z chwilą wybuchu I wojny właściciel został aresztowany przez Austriaków i zaniechano dalszego wydobycia. Jednak do chwili obecnej miejscowa ludność korzysta z naturalnych wypływów ropy, używając jej do prac konserwatorskich w gospodarstwach.v Na początku XX wieku właścicielem dóbr uherczańskich został doktor Ernest Till, który wkrótce wydzierżawił, a następnie sprzedał większą część majątku, a sam mieszkał do II wojny światowej w mniejszej na Łazach. Po wojnie w dworze miało siedzibę Państwowe Gospodarstwo Rolne, funkcjonowało kino oraz mieszkali ludzie. W chwili obecnej zdewastowany budynek został wykupiony przez Zofię de Viron z Krakowa, która pragnie przywrócić mu dawny blask.

1921r. - wieś liczyła 183 domy i 1043 mieszkańców (483 grekokatolików, 506 łacinników, 44 Żydów wyznania mojżeszowego i 10 ewangelików. W dworze mieszkało wówczas 39 osób, co razem stanowi 1082 osoby. Wśród nich było 505 mężczyzn i 577 kobiet. Polacy liczyli 613 osób, Rusini - 415, Żydzi - 44, Niemcy - 10 osób.

1930r. - dotychczasowy właściciel majątku Ernest Till sprzedał większą część majątku Żydowi Ringelowi a sam zamieszkał w mniejszej jego części na Łazach.

1936r. - 5 lipca we wsi założono Koło Gospodyń Wiejskich, które jest widoczne i aktywne do dziś.

1939r. - czerwiec, wg. lustracji wsi sporządzonej przez Antoniego Kowalskiego we wsi działały następujące organizacje:

• polskie o charatkterze oświatowym: Czytelnia TSL, Związek Strzelecki i Orlęta, Związek Szlachty Zagrodowej, Chór Związku Szlachty Zagrodowej; o charakterze gospodarczym: Kółko rolnicze, Kasa Stefczyka, Koło Gospodyń Wiejskich, Przysposobienie Gospodarcze Młodzieży.
• ruskie o charakterze oświatowym: Czytelnia Kaczkowskiego, o charakterze gospodarczym: Kooperatywa "Nasz Trud",
• ukraińskie o charakterze gospodarczym: Krużok Silskoho Gospodaria.
• Ochotnicza Straż Pożarna zrzeszająca całą społeczność wiejską bez względu na poczucie narodowe.

1939r. - w rejonie miejscowości walki obronne z nacierającymi wojskami hitlerowskimi toczyła 3 Brygada Górska dowodzona przez podpułkownika Zachodnego należąca do grupy operacyjnej generała Kazimierza Łukowskiego. 9 IX 1939 r. pod Uhercami została obsadzona przez żołnierzy batalionu obrony narodowej "Sanok" pozycja opóźniająca marsz Niemców na wschód. 10 IX o godz. 11 batalion został zaatakowany przez niemiecką kolumnę zmotoryzowaną i po stoczeniu krótkiej walki odszedł na boki. Pamiątką po tych walkach są znajdujące się na miejscowym cmentarzu cztery groby i krzyż z napisem: "tu leżą żołnierze walki wrześniowej 1939 roku porucznik i ośmiu żołnierzy".

29 IX 1939r. - do Uherzec wkroczyli Rosjanie zajmując obszar do linii Sanu. W dworku Tilla na Łazach został zorganizowany sierociniec. W dworze w centrum wsi Rosjanie zorganizowali Maszyno Traktorną Stancję, w której było kilka ciągników i dwa duże zbiorniki na paliwo. Wiosną utworzono kołchoz. Pozwolono także na otwarcie szkoły, w której obok nauczycieli rosyjskich mogli również pracować nauczyciele polscy a uczniowie musieli obowiązkowo powtórzyć klasę szóstą. W miejsce dotychczasowego sołtysa Stanisława Braczkowskiego "gołową derewni" został Antoni Czerniga. W domu Aldony Caputy mieściła się sześcioosobowa placówka NKWD. Aresztowano i wysiedlono wówczas 16 rodzin, a dalsze deportacje przerwał atak Hitlera na ZSRR.

1941, 22 VI - po krótkim ostrzale do Uherzec ponownie wkroczyli Niemcy. W dworze zorganizowano Liegenschaft. Rządy we wsi przejeli Ukraińcy. Kierownikiem szkoły został Szumyłowicz a sołtysem Dmytro Bindas. Dzieci polskie uczyła Apolonia Haftek w dwuklasowej szkole w budynku gminy.

1944r. - 14 września z rejonu Manasterca i Gór Słonnych została wprowadzona do walki 237 dywizja 11 korpusu piechoty 4 frontu ukraińskiego. Nacierając na Uherce złamała ona opór Niemców na rubieży Bezmiechowa Dolna - Bezmiechowa Górna, posunęła się o 6 km i do końca dnia zdobyła Jankowce i Olszanicę. Osiągnięcie przez 276 i 237 dywizje piechoty wyznaczonych rubieży rozszerzyło wyłom w obronie nieprzyjaciela do 12 kilometrów i umożliwiło wprowadzenie do walki sił głównych 11 korpusu piechoty z rubieży Lesko - Jankowce - Rudenka. 15 września wyzwolone zostały Uherce.

1945r. - podczas spisu powszechnego ludności w gminie Olszanica przeprowadzonego w Uhercach przez sołtysa Franciszka Kurka we wsi mieszkało 601 dorosłych i 467 dzieci (wykazy imienne). Przy kolejnym spisie ludności przeprowadzonym w dniu 13 VI wykazano, iż we wsi mieszkały 432 osoby dorosłe pow. lat 18 (172 Polaków i 260 Ukraińców) oraz 676 dzieci (231 Polaków i 345 Ukraińców). Stosowano kryterium wyznaniowe. Do końca 1945 ewakuowano na wschód do USRR 316 osób deklarujących narodowość ukraińską. We wsi pozostało 61 rodzin mieszanych liczących z dziećmi 226 osób.

1946r. - nocą z 27/28 lutego sotnia UPA dokonała ataku na wieś. W czasie walk z wojskiem zastrzelonych zostało przez banderowców 5 osób cywilnych.

1947r. - podczas akcji "Wisła" wysiedlono na Ziemie Odzyskane 553 osoby wyznania greckokatolickiego, narodowości rusińskiej i ukraińskiej.

1957r. - została otwarta nowa, piętrowa szkoła licząca 8 sal lekcyjnych a w starym budynku do 1980 roku funkcjonował internat dla uczniów spoza obwodu. W chwili obecnej mieści się w nim przedszkole.

1974r. - powstał ludowy zespół "Uherczanki".

opr. Stanisław Orłowski
zdjęcia: P. Szechyński

Zobacz także: Noclegi w Uhercach

Uherce, kościół rzymskokatolicki
foto: P. Szechyński

Uherce, stacja drezyn rowerowych
foto: P. Szechyński