» Szlaki piesze | Dwernik - Procisne

Ścieżka przyrodnicza "Dwernik - Procisne"

Ścieżka ta powstała w ramach realizacji i wdrażania Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Lasy bieszczadzkie". Biegnie od początku do końca drogą leśną, tzw. stokówką. Ukazuje walory przyrodnicze okolicy oraz przełom Sanu.

Dwernik ze ścieżki przyrodniczej
foto: P. Szechyński

Ścieżka rozpoczyna się we wsi Dwernik w pobliżu leśniczówki i miejsca po dawnym młynie. Należy skręcić tu w wyraźną leśną drogę i kierować się zgodnie z oznakowaniem. Po kilkudziesięciu metrach pierwsza z tablic ustawionych na trasie, opowiadająca o wsi Dwernik.

Kolejny przystanek to odnowienia sztuczne jaworowe, czyli chronimmy to, co sadzimy. Jak dowiadujemy się z tablicy: "sadzonki i młode drzewka gatunków liściastych (klon, jawor, buk i inne) są łakomym kąskiem dla wielu roślinożernych zwierząt. Jelenie i sarny mogą spowodować na uprawach leśnych i w młodnikach dotkliwe straty, przez co las nie będzie prawidłowo się rozwijać. Zwierzęta chętnie zjadją pędy młodych drzew i ogryzają ich korę (tzw. spałowanie), szczególnie zimą , kiedy brakuje dostępu do runa leśnego. Jako swój pokarm wybierają gatunki drzew, których jest najmniej. Są to jednocześnie te, na których najbardziej zależy leśnikom. Zwierzęta mogą również wydeptywać sadzonki i kaleczyć korę uderzeniami poroża (czemchanie). Dlatego leśnicy starają się chronić najcenniejsze drzewa przez grodzenie upraw, zabepieczenie chemiczne repelentami (smakowe środki odstraszające) i mechaniczne (np. osłonki, wełna owcza na szczytowe pędy drzewek)."

Na ścieżce "Dwernik - Procisne"
foto: P. Szechyński

Po minięciu przystanku otworzy się ładny widok na Dwernik oraz płynący dołem San. Widać część zabudowań, w tym dawny budynek strażnicy SG. Następnym przystankiem będzie trzebież wczesna w drzewostanie jaworowym. Trzebież wczesna jest najważniejszym zabiegiem w młodszych drzewostanach. Zagęszczenie drzew jest dosyć duże i drzewa konkurują o dostęp do światła, wody, składników odżywczych i przestrzeni. Trzebież wczesna polega na wybraniu drzew najlepszej jakości, dorodnych, które będą kiedyś stanowiły najcenniejszy składnik drzwostanu i wspieraniu ich wzrostu. A żeby wspierać wzrost wybranych, trzeba usunąć sztuki słabsze, chore i obumarłe. Zabiegi te wpływają pozytywnie na jakość drzewostanu, zwiększają jego odporność na szkody wywoływane śniegiem lub wiatrem i wpływają dodatnio na wzrost i jakość pozostawionych drzew.

Poruszając się dość monotoną w pewnych momentach drogą, mijamy kolejne przystanki. Najbliższym będzie: jodła - odnowienie sztuczne. Jodła wprowadzana jest sztucznie w miejscach, gdzie tego gatunku brakuje z powodu braku odnowień naturalnych. Celem jest otrzymanie drzewostanów zgodnych z warunkami siedliskowymi. Naśladując przyrodę, pod osłoną rosnących drzew zakładane są placówki o wymiarach 2x2 metry, na których sadzi się po kilkanaście sztuk sadzonek jodły.

Początek ścieżki "Dwernik - Procisne" w Dwerniku
foto: M. Piela

Śnieżyca wiosenna - przystanek ścieżki opowiadający o tej ciekawej, wiosennej roślinie. Śnieżyca preferuje kwaśne i wilgotne podłoże, mokre gleby brunatne. Rośnie również w lasach łęgowych. Na starszych stanowiskach rośnie w skupiskach od kilkuset do kilku tysięcy sztuk, tworząc piękne, białe kobierce. Jest trująca. W pobliskim Dwerniczku, na takim właśnie stanowisku, utworzono rezerwat przyrody Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku. Rośnie tu głównie odmiana nazywana śnieżycą karpacką.

Trzebież późna w drzewostanie jodłowym z odnowieniem naturalnym jodły i buka. Wiemy już czym jest trzebież wczesna. Tu mamy do czynienia z trzebieżą robioną w tym samym celu, ale na osobnikach nie młodszych niż 50 lat - stąd nazwa. Poprzez otrzymanie większej przestrzeni, jodły po trzebieży później przyrastają na grubość. Dzięki zwiększeniu dostępu do światła tworzą się dobre warunki do wzrostu młodego pokolenia drzew. Leśnicy w kolejnych latach wyznaczając drzewa do wycięcia, stopniowo odsłaniają odnowienie naturalne jodły i buka umożliwiając im wzrost.

Widok na Dwernik zimą
foto: M. Piela

Trasa ścieżki jest niemęcząca, przyjemna. Dobra na rower, gdyż pieszo jest to dość długi odcinek - zwłaszcza jeśli trzeba wrócić do punktu wyjścia. Warto uważać na pierwszym skrzyżowaniu z inną drogą leśną, przy potoku Hłuboki (Głęboki), gdyż ścieżka obecnie jest w tym miejscu źle oznakowana. Po prawej kilka pomnikowych drzew, oznaczonych tabliczką. Na skrzyżowaniu tym należy iść / jechać prosto, choć nawierzchnia drogi sugeruje, że w lewo. Kierując się w lewo zejdziemy w Procisnem przy Sanie, gdyż od tego miejsca ścieżka "Dwernik - Procisne" pokrywa się z inną ścieżką: "Stare Procisne".

Jeszcze większe cuda są na mapie wydanej z tej okazji. Mapa "Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Bieszczadzkie", posiada zaznaczone wszystkie ścieżki kompleksu. Oprócz tego w osobnych prostokątach, w powiększeniu, są też rozrysowane poszczególne ścieżki. Wg mapy ścieżka Dwernik - Procisne kończy się w bliżej nieokreślonym miejscu nad Procisnem a na tej samej mapie, gdy ścieżka jest w powiększeniu - kończy się nad potokiem Głęboki, krzyżując się ze ścieżką "Stare Procisne", co wydaje się być bardziej logiczne, bo po co dwie ścieżki na tym samym odcinku. W każdym razie z mapy nie dowiemy się jak przebiega ścieżka, ani czy ścieżka "Stare Procisne" to niemal pętla, której cięciwą biegnie "nasza" ścieżka. Może to dobrze, bo mapa nie jest dostępna w sprzedaży.

Naszym zdaniem ścieżka powinna zaczynac się w Dwerniku a kończyć przy skrzyżowaniu nad potokiem Głęboki. Przystanki każdej ścieżki powinny być ponumerowane i powinno być wiadomo ile ich jest w sumie - wówczas łatwo określić koniec, początek oraz czy widziało się wszystkie przystanki danej ścieżki. Ponadto w folderze promocyjnym LKP "Lasy bieszczadzkie", ścieżka występuje jako "Procisne - Dwernik" a na mapie odwrotnie (Dwernik - Procisne) a od tego generalnie zależy, gdzie jest jej początek.

oprac.P. Szechyński

Zdjęcia poszczególnych tablic (foto: M. Piela)

1. Historia wsi Dwernik
2. Odnowienia sztuczne jaworowe
3. Trzebież wczesna w drzewostanie jaworowym

4. Jodła - odnowienie sztuczne
5. Śnieżyca wiosenna
6. Trzebież późna w drzewostanie jodłowym z odnowieniem naturalnym jodły i buka

Dwerniczek z polany obok ścieżki
foto: P. Szechyński

Widok w kierunku rezerwatu śnieżycy wiosennej oraz Dwernika
foto: P. Szechyński

Początek ścieżki, tablica z opisem wsi Dwernik
foto: P. Szechyński