» Szlaki piesze | Szlak graniczny Łupków - Balnica

Szlakiem granicznym: Łupków - Zubeńsko - Wysoki Groń - Balnica

Łupków - Zubeńsko - Głęboki Wierch (890 m n.p.m.) - Wysoki Groń (905 m n.p.m.) - Wierch nad Łazem (868 m n.p.m.) - Gmyszów Wierch (870 m n.p.m.) - Rydoszowa (880 m n.p.m.) - Balnica

Czas przejścia: ok. 6 h, znaki niebieskie (szlak graniczny).

Cmentarz oraz miejsce po cerkwi w Łupkowie
foto: P. Szechyński

Oznaczony kolorem niebieskim szlak graniczny jest jednym z najrzadziej uczęszczanych szlaków bieszczadzkich (na odcinku południowym od Łupkowa po Kremenaros). Szlak ten od strony Beskidu Niskiego wchodzi do Nowego Łupkowa. Stąd biegnie drogą do Łupkowa, nie dochodząc jednak do stacji PKP Łupków.

Obok miejsca po cerkwi i cmentarza w Łupkowie, szlak niebieski skręca w lewo. Po minięciu cmentarza dochodzi do łupkowskiego schroniska, zwanego Chatą w Łupkowie. Stąd drogą po dość płaskim terenie zmierza do Zubeńska.

Szlak niebieski oraz szwejkowski nieopodal chaty w Łupkowie
foto: P. Szechyński

Dawną wieś Zubeńsko osiągamy po ok. 1 h marszu. Docieramy do widocznego z prawej strony miejsca po cerkwi i cmentarza a następnie skrzyżowania, na którym kierujemy się zgodnie z oznaczeniem szlaku - prosto (droga w lewo prowadzi do Smolnika). Po 3 minutach krzyż przydrożny po prawej stronie drogi. Wchodzimy na teren Cisniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego. Od tego momentu należy uważnie rozglądać się za oznakowaniem szlaku. Krajobraz w tym miejscu uległ lekkiej zmianie - podciągnięta została droga z Woli Michowej do Zubeńska (status: droga wewnętrzna LP; zakaz ruchu). W związku z jej budową wycięto sporo drzew, również tych, na których były znaczki szlaku niebieskiego. Drogę uwzględnia mapa Compass "Bieszczady" wyd. 2011.

Krzyż przydrożny w Zubeńsku
foto: P. Szechyński

Skręt szlaku w kierunku pasma granicznego bardzo łatwo jst obecnie przeoczyć. Warto ten odcinek iść z mapą w ręce. W przypadku minięcia właściwego skrętu, można podejść nową drogą aż do dużego placu o kształcie prostokąta (po drodze podziwiając liczne ambony myśliwskie), otoczonego z każdej strony drogą. Na samym jego początku, po prawej stronie widać wyraźną drogę leśną wznoszczącą się w kierunku pasma granicznego. Można nią bez problemu (i bez oznakowań) dojść do grzbietu. Decydując się na ten wariant trzeba pamiętać, że kierujemy się do góry w kierunku grzbietu, gdyż drogi leśne rozgałęziają się w kilku miejscach. Ostatnie 100m można pokonać na przełaj, gdyż widać prześwitujący między drzewami wierzchołek wzniesienia.

Po dojściu do grzbietu pasma granicznego na dalszym odcinku nie ma już problemów z nawigacją. Ścieżka jest wyraźna a szlak dobrze oznakowany. Tuż przed wejściem na Głęboki Wierch, krótki odcinek z poprzewracanymi na szlak suchymi drzewami. Dalej bez przeszkód.

Osiągamy Głeboki Wierch (890 m n.p.m.) oznaczony słupkiem 1/68. Trasa wiedzie teraz bardzo przyjemnym lasem. Jest pusta nawet w środku sezonu i sukcesem będzie spotkanie na niej kogoś innego. Po 15-20 minutach kolejny (najwyższy) wierzchołek na szlaku: Wysoki Groń (905 m n.p.m.), oznaczony słupkiem na niewielkim wzgórku z kamieni. W tym miejscu od strony słowackiej wchodzi szlak oznaczony kolorem czerwonym. Aż do Balnicy biegną one równolegle, zatem towarzyszyć nam będą obydwa oznakowania. W Wysokiego Gronia strome zejście na południowy-wschód. Szczątkowe widoki na strone słowacką.

Na Wysokim Groniu
foto: P. Szechyński

Po niespełna 30 minutach marszu z lewej strony cmentarz wojskowy z lat 1914-1915, oznaczony symbolicznym krzyżem, charakterystycznym dla tego typu miejsc. Minąwszy cmentarz wchodzimy na Wierch nad Łazem (858 m n.p.m.) oznaczony słupkiem granicznym 1/63. Na zejściu z wierzchołka pojawiaja się pierwsze polany, nie są jednak zbyt widokowe, ale doskonale widać góry po stronie słowackiej.

Kolejne odcinki prowadzą nadal lasem bardzo wyraźną ścieżką. Po obu stronach grzbietu liczne umocnienia z czasów I wojny światowej. Po minięciu Rydoszowej docieramy do tablicy informującej, iż po słowackiej stronie najduje się tu rezerwat przyrody "Udava" o powierzchni 391,98 ha. Las bardzo malowniczy, dostojny. Liczne tropy zwierzyny w tym wilków. Pozostało łagodne zejście do Balnicy a konkretnie do stacji kolejki wąskotorowej. W prowadzonym przez W. Judę obiekcie można znaleźć nocleg, miejsce pod namiot oraz zaopatrzyć się w podstawowe produktu w sklepiku.

W Balnicy
foto: P. Szechyński

Z Balnicy wydostać się można na kilka sposobów: kontynuując marsz szlakiem granicznym do Roztok Górnych przez Przełęcz nad Roztokami (ok. 4 h), zejść oznaczoną kolorem zielonym ścieżką do szosy w Maniowie, lub udać się szlakiem żółtym (słowackim) do miejscowości Osadne, gdzie znajduja się dwie cerkwie oraz krypta ze szczątkami żołnierzy z I wojny światowej. W sezonie letnim można również tak zgrać czas dojścia do Balnicy, aby zabrać się wąskotorówką do Majdanu.

Podsumowując: trasa przyjemna, niezbyt trudna. Raczej dla turystów idących z punktu A do B, nie bardzo nadaje się na wędrówkę typu tam i z powrotem. Odcinek biegnący pasmem granicznym jest w 90% zalesiony, więc nie jest to zbyt atrakcyjna wycieczka dla miłośników widoków, bo ich tu po prostu nie ma.

Kilka zdjęć z proponowanej trasy (chronologicznie):

1. Cmentarz w Łupkowie, jeden z najbardziej charakterystycznych w regionie.
2. Łupków, łąki obok chaty.
3. Łupków, chata.

4. Zubeńsko, dolna część krzyża przydrożnego.
5. Nowa droga Zubeńsko - Wola Michowa (przed skrętem szlaku).
6. Nowa droga Zubeńsko - Wola Michowa (za skrętem szlaku).

7. Podejście poza szlakiem z drogi do Woli Michowej.
8. Szlak graniczny przed Wysokim Groniem.
9. Szlak niebieski w miejscu wiatrołomów.

10. Głęboki Wierch w głębokim lesie.
11. Wierzchołek Wysokiego Gronia.
12. Wysoki Groń po słowacku.

13. Widok na drogę po stronie słowackiej przed Wierchem nad Łazem.
14. Szlak graniczny w okolicy Wierchu nad Łazem.
15. Cmentarz wojskowy z I wojny światowej pod Wierchem nad Łazem.

16. Pierwsza z polan widokowych.
17. Widoki na stronę słowacką.
18. Widoki na stronę słowacką.

19. Las w okolicy rezerwatu Udava.
20. Las w okolicy rezerwatu Udava.
21. Na Rydoszowej.

22. Balnica.
23. Torowisko w kierunku Solinki.
24. Bobrowe rozlewisko w Balnicy.

tekst oraz zdjęcia: P. Szechyński

Zobacz także:

Balnica - rys historyczny
Balnica - Osadne, szlakiem słowackim
Obraz Matki Bożej Opiekunki Lasu w Balnicy