» Warto zobaczyć | Przełęcz Wyżna

Przełęcz Wyżna jako punkt widokowy oraz miejsce wyjścia na szlak na Połoninę Wetlińską lub Dział i Rawki

Leżąca na wysokości 872 m n.p.m. Przełęcz Wyżna, zwana też Przełęczą nad Berehami jest chyba jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Bieszczadach. Stanowi jednocześnie dobry punkt widokowy, o czym przypominamy zwłaszcza tym, którzy po raz pierwszy.

Podjazd serpentynami od strony Berehów
foto: P. Szechyński

Przełęcz Wyżna oddziela pasmo Połoniny Wetlińskiej od Działu. Prowadzi tutaj droga z Wetliny do Brzegów Górnych (Berehów). Na dojeździe zarówno z jednej, jak i z drugiej strony są serpentyny - przy czym te po stronie Berehów dłuższe i znacznie bardziej widokowe. Stanowią nieodłączny element wielu pocztówek, okładek map czy przewodników, głównie z Połoniną Caryńską jako głównym motywem.

Na Przełęczy Wyżnej znajduje się utwardzony, sporej wielkości parking. Jest on płatny w sezonie turystycznym. Podczas sezonu na parkingu można nabyć napoje chłodzące, kawę, lody oraz coś zjeść - w przeciwieńswie do punktów kasowych Bieszczadzkiego Parku Narodowego, które wycofały się ze sprzedaży wszelkich artykułów spożywczych. Od stycznia 2019 czynny jest także "Zajazd u Górala", gdzie również można zjeść obiad czy napić się kawy.

Połonina Caryńska spod Wyżnej
foto: P. Szechyński

Parking latem jest mocno oblegany. Trudno się temu dziwić, ponieważ to właśnie z Przełęczy Wyżnej wiedzie jeden z najpopularniejszych i najbardziej uczęszczanych bieszczadzkich szlaków: szlak żółty przełęcz Wyżna - Połonina Wetlińska do dawnego schroniska Chatka Puchatka (obecnie nowy schron BdPN). Czas dojścia to maksymalnie jedna godzina. Cena postoju całodniowego to ok. 25-30 zł za dzień dla samochodów osobowych.

Punkt kasowy BdPN na Przełęczy Wyżnej
foto: P. Szechyński

Przy wejściu na szlak znajduje się punkt kasowy BdPN - bilety do parku: 9,00 zł (4,50 zł ulgowy) w sezonie 2023. Tuż przed punktem kasowym znajduje się ustawiony w roku 2000 pomnik pamięci Jerzego Harasymowicza, którego prochy rozsypano nad Połoniną Wetlińską. Obok niewielki drewniany budynek w którym można nabyć drobne pamiątki - to Galeria nad Berehami. Latem ustawia się tu jeszcze kilka innych przenośnych punktów z gastronomią. W roku 2014 BdPN postawił tu również ekologiczną toaletę.

Tablica Parku Gwiezdnego Nieba
foto: M. Piela

Końcem czerwca 2020 roku, Bieszczadzki Park Narodowy wydłużył przebieg szlaku żółtego. Obecnie prowadzi od Chatki Puchatka do Przełęczy Wyżnej a z P. Wyżnej biegnie na Dział, łącząc się ze szlakiem zielonym Mała Rawka - Wetlina. Zatem obecnie z Przełęczy Wyżnej można udać się również na Rawki czy Kremenaros. Do tej pory było to możliwe jedynie z Przełęczy Wyżniańskiej lub Wetliny.

26.08.2011 roku na początku szlaku odsłonięto kolejny pomnik: "Ofiarom gór i ratownikom niosącym im pomoc", którego projektantem i wykonawcą jest Roman Dawidziak. Ustawiono go przy tym uczęszczanym szlaku, aby skłaniał turystów do refleksji i przypominał, że "kapuściane góry" bywają niebezpieczne. Przez ostatnie pół wieku poniosło w nich śmierć 99 osób. Pomnik ufundowała społeczność Gmin Bieszczadzkich w roku jubileuszu 50-lecia Grupy Bieszczadzkiej GOPR.

W części parkingu od strony Połoniny Caryńskiej ustawiona została tablica z panoramą 220 stopni wraz z opisem. Z Przełęczy Wyżnej podziwiać możemy całą Połoninę Wetlińską od Smereka (1222m n.p.m.) przez Roh (1255 - najwyższy punkt Połoniny Wetlińskiej) do miejsca gdzie znajduje się Chatka Puchatka (1228). Następnie przesuwając wzrok w prawo całą Połoninę Caryńską (1245 i 1297m n.p.m - dwa charakterystyczne wierzchołki) oraz Szeroki Wierch (1315 - najwyższy punkt Szerokiego W. zwany Tarniczką) a także Tarnicę (1346) - najwyższy szczyt Bieszczadów Zachodnich. Doskonale są stąd również widoczne - niemal w całej okazałości - opadające w dół, wijące się serpentyny.

Na parkingu znajduje się również tablica Parku Gwiezdnego Nieba "Bieszczady" oraz elementy powiązane z tym projektem.

P. Szechyński

Przełęcz Wyżna, początek szlaku na Dział
foto: M. Piela

Przełęcz Wyżna, początek szlaku na Połoninę Wetlińską
foto: P. Szechyński

Przełęcz Wyżna, obecnie latem jest tu kilka obiektów małej gastronomii
foto: P. Szechyński

Bywają tu tacy goście, grudzień 2014
foto: M. Piela

Pomnik Ofiarom gór i ratownikom niosącym im pomoc
foto: M. Piela

Widok z parkingu na Połoninę Wetlińską. Zima 2014
foto: M. Piela

Widok z przełęczy Wyżnej na Połoninę Caryńską
foto: P. Szechyński

Widok z przełęczy Wyżnej w kierunku przełęczy Wyżniańskiej, w tle Tarnica
foto: P. Szechyński

Parking na przełęczy Wyżnej
foto: P. Szechyński

Przełęcz Wyżna i początek podejścia szlakiem żółtym na Połoninę Wetlińską widziane z Działu
foto: P. Szechyński

Panorama z Przełęczy Wyżnej, wczesna wiosna
foto: P. Szechyński

Panorama z Przełęczy Wyżnej zimą
foto: P. Szechyński