Na narty w Bieszczady

Bieszczady, góry leżące na samym krańcu Polski w jej południowo-wschodniej części, czyste, spokojne, gęsto porośnięte lasami - warto je odwiedzić również zimą. A jeśli zimą, to dlaczego nie zabrać ze sobą nart?

Wielka Rawka widziana z P. Wetlińskiej
foto: P. Szechyński

Średni czas zalegania pokrywy śnieżnej w Bieszczadach waha się w okolicach 140 dni, na obszarach położonych powyżej 800 m n.p.m, oraz około 90 dni na terenach powyżej 500 m n.p.m.

Ponieważ ostatnimi laty nie tylko w Polsce klimat płata niesamowite figle, dlatego w tej chwili dość trudno (co jeszcze dwadzieścia lat temu nie było wielką filozofią) jednoznacznie stwierdzić kiedy warunki narciarskie w Bieszczadach staną się na tyle wystarczające, aby założyć narty.

Podobnie rzecz się przedstawia z zakończeniem sezonu, z tym, że tu sporą rolę odgrywa samo położenie wyciągów narciarskich, czyli wysokość, położenie stoku względem stron świata, oraz to w jakim stopniu stok jest osłonięty od wiatru.

Charakterystyka bieszczadzkich wyciągów narciarskich:

Arłamów
Bystre k.Baligrodu
Bukowiec (nieczynny)
Cisna (nieczynny)
Dwerniczek
Huzele k.Leska (nieczynny)
Karlików (nieczynny)
Kalnica
Komańcza (nieczynny)
Polańczyk (nieczynny)
Puławy
Ropienka
Solina (nieczynny)
Ustrzyki Dln. "Gromadzyń" i "Laworta"
Ustrzyki Górne (nieczynny)
Weremień "Lesko-Ski"
Zagórz (nieczynny)
Danova-ski (Słowacja)

Nie są Bieszczady z całą pewnością narciarskim rajem, gdzie wyszaleje się na swoich ulubionych "deskach" każdy entuzjasta tego sportu, ale mniej wybredni na pewno znajdą i tu przyjemność z połączenia narciarstwa z wypoczynkiem a jeśli chodzi o początkujących narciarzy góry te wydają się dla nich wprost idealne.

Na połoninie Wetlińskiej
foto: P. Szechyński

Jak wiadomo Bieszczady to góry stosunkowo niskie, stąd "wyczynowcy" przyzwyczajeni do tras w polskich lub słowackich Tatrach o Alpach nie wspominając, mają prawo poczuć się tu narciarsko "niespełnieni".

Samo zaplecze noclegowo-gastronomiczne, także nie jest tu tak rozbudowane jak np. w w/w górach, ale z głodu z pewnością nie umrzemy a i noclegów nie powinno zabraknąć.

Sytuację z noclegami unormowało wprowadzone kilka lat temu rozporządzenie o prawie województw do samodzielnego decydowania o terminie ferii zimowych dla szkół. Wcześniej, gdy termin ferii był jeden z noclegami w tym okresie bywało rzeczywiście trudno.

Na nartach biegowych
foto: P. Szechyński

Coraz większą popularnością cieszą się również narty biegowe. Przygotowano kilka tras do narciarstwa biegowego, m.in. w Mucznem, Woli Michowej, Wetlinie oraz okolicy Ustrzyk Dolnych (pasmo Żukowa; Ustianowa - Holica). W styczniu odbywa się bieg narciarski torami Bieszczadzkiej Kolejki Wąskotorowej. Dotychczas rozgrywany na trasie Wetlina - Wola Michowa a w roku 2011 kolejność została odwrócona: z Woli Michowej do Wetliny. Bieg nosi nazwę "Od Niedźwiedzia aż do Kija" a w związku ze zmianą kierunku w roku 2011: "Z Kijem do Niedźwiedzia" (obecnie oraganizację biegu zawieszono). Bieszczady świetnie nadają się także do wędrówek i zjazdów na nartach, czyli skitouringu.

Popularność zdobywa również nowa dyscyplina zwana Snowglidingiem - jazda na nartach przy wykorzystaniu czegoś w rodzaju żagla.

W sezonie narciarskim 2021/2022 w szeroko rozumianych Bieszczadach powinno być czynnych około 6-7 wyciągów (stacji) narciarskich. Dołączamy do nich także wyciągi w Arłamowie i Ropience a także otwarty w roku 2005 wyciąg krzesełkowy w Puławach, znajdujący się w Beskidzie Niskim, jednak w dość bliskiej odległości od granicy z Bieszczadami, posiadający również snowpark dla miłośników snowboardu. Od kilku lat nie działają wyciągi w Ustrzykach Górnych, Polańczyku, Solinie, Komańczy czy Zagórzu.

Ratrak
foto: W. Gosztyła

Niestety ostatnie lata nie są łaskawe dla gestorów wyciągów. Wyraźne ocieplenie klimatu sprawia, że ogólna liczba wyciągów na tym terenie jest czysto teoretyczna. W praktyce pracuje zaledwie kilka z nich: Ustrzyki Dolne, Weremień, Puławy, czasem Bystre, Karlików i Arłamów a więc głównie wyciągi posiadające sztuczne nieśnieżanie oraz sporadycznie 2-3 inne. Reszta stoi ze względu na brak śniegu a i okres pracy w/w wyciągów jest dość krótki, gdyż aura nie zawsze pozwala na dośnieżanie. Warunki do pracy wyciągów zaczynają się na dobre zazwyczaj dopiero po Nowym Roku. Porządna zima to luty i marzec.

W celach kronikarskich należy wspomnieć, że nowością w sezonie 2002/2003 była stacja narciarska "Lesko-Ski" w Weremieniu k.Leska, położona na stokach Gruszki. Nowoczesny kompleks, dwie nitki wyciągów, oraz rynna snowboardowa, to tylko niektóre z atrakcji, które miała oferować nowa wówczas stacja "Lesko-Ski". I oferuje do dziś.

Nowością w sezonie 2003/2004 był przede wszystkim wyciąg krzesełkowy w Ustrzykach Dolnych na Laworcie. Spore inwestycje czynione były także na wyciągu w Karlikowie. Od sezonu 2005/2006 o sztuczne oświetlenie wzbogacił się wyciąg w Cisnej. Sezon 2006/2007 to kolejne inwestycje na bieszczadzkich wyciągach m.in: trasa snowboardowa w Weremieniu, nowa trasa dla doświadczonych narciarzy w Puławach, nartostrada w Ustrzykach Dolnych z Laworty. W roku 2008 zakupiono ratrak na wyciąg w Komańczy - niestety wyciąg ten jest obecnie nieczynny ze względu na brak chętnych do jego dzierżawy. W styczniu 2022 otwarta została najnowsza stacja narciarska - w Wańkowej (okolice Olszanicy), gdzie do dyspozycji jest m.in. 4 osobowy wyciąg krzesełkowy oraz wyciąg talerzykowy.

Zimą w Bieszczadach warto pamiętać:

Zima w górach, to nie żarty - nawet w Bieszczadach. Występują tu takie same zagrożenia jak w innych górach: wiatr, mgła, zimno, nawisy śnieżne oraz lawiny.
Zarówno na narty, jak i na wycieczki piesze należy być odpowiednio ubranym, ponieważ skutkiem działania zimna są przede wszystkim odmrożenia i wychłodzenie organizmu. W żadnym wypadku nie należy rozgrzewać się alkoholem. Alkohol rozgrzewa tylko pozornie i na bardzo krótki okres czasu. Warto pamiętać, że temperatura suchego powietrza, wraz ze wzrostem wysokości o 100 metrów spada o 1^oC, natomiast powietrza wilgotnego o 0,5^oC.
Więcej o zagrożeniach oraz stopnie lawinowe

Wzywanie pomocy w górach:

Znakiem wzywania pomocy w górach (międzynarodowym), jest sygnał dźwiękowy, lub świetlny nadawany 6 razy na minutę. Po tej serii powinna nastąpić minuta przerwy. Gdy sygnał zostanie odebrany potwierdzamy go 3 razy na minutę metodą dźwiękową, lub świetlną.

Sygnałem wzywania pomocy dla pilota śmigłowca jest uniesienie rąk do góry zachowując sylwetkę litery Y (YES). Nigdy nie należy bez uzasadnionej przyczyny używać tego sygnału. W razie gdy pomoc jest nam niepotrzebna podnosimy prawą rękę do góry, a lewą trzymamy lekko pochyloną w dół. Sylwetka powinna przypominać literę N (NO).

Kodeks narciarski FIS:

Miedzynarodowa Federacja Narciarska, przygotowała kodeks - zbiór zasad, o których należy pamiętać podczas jazdy na trasach narciarskich. Warto go stosować na wszystkich wyciągach, bez względu na stopień trudności trasy, więcej: Kodeks narciarski FIS

Trenerzy i instruktorzy narciarstwa i snowbordu:

Instruktorzy narciarstwa:

Zagórz:
mgr Andrzej Czech, tel. 46 222 84, 605 588 436
Jankowce:
mgr Mariusz Usyk, tel. 469 71 55, 605 35 64 61

Instruktorzy narciarstwa biegowego:

Zagórz / Wola Michowa:
Wojciech Gosztyła, 502 472 112

Instruktorzy snowboardu:

Zagórz:
mgr Dariusz Czech, tel. 46 231 51, 609 287 522

Trenerzy narciarstwa:

Ustrzyki Dolne:
Przemysław Nowak, tel. 461 28 20, 693 468 202

przygotowali:
P.Szechyński, G.Kowalewicz

Wyciąg narciarski w Komańczy