...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Gospodarstwo Aleksa
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Werchowyna
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustjanowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

» Dawne wsie | Bereźnica Niżna

Bereźnica Niżna

Obecnie nieistniejąca wieś Bereźnica Niżna została lokowana przed rokiem 1580 w dobrach Balów z Hoczwi. Nieco wczesniej - początkiem XVI wieku - istniała wieś o nazwie Braznicza. W wyniku podziałów spadkowych została ona podzielona na trzy części w wyniku czego powstała Bereźnica Niżna. Jesczcze w II połowie XVI w., przeszła w ręce Kmitów. Należała wówczas do folwarku w Myczkowcach.

bereźnica niżna, mapa wig Bereźnica Niżna, zabudowa wsi wg mapy WiG 1936

Wieś nazywano również Bereżnica Niżna, w latach 1977 - 81 przemianowano na Brzeźniczka, potem ponownie Bereźnica Niżna (a także Niższa), aż ostatecznie jej urzędowa nazwa brzmi od roku 2009: Bereżnica Niżna.

Położona jest w ładnej dolince, przez który przepływa potok Bereźniczka uchodzący obecnie do Zalewu Myczkowieckiego a niegdyś do Sanu.

Wg spisu ludności z roku 1787 (Lemko Surnames found in 1787 Austrian Cadastral Records), Bereźnicę Niżna zamieszkiwały wówczas rodziny o nazwiskach: Bryndza (Brindza), Zawoyski (Zavijs'kyj, 3 rodziny), Lazoryk, Maslanka (Masljanka), Mielnik (Mel'nyk), Michalik (Mikhalyk), Polny (Pol'nyj), Staszkiw (Stashkiv), Tymczur (Tymchur), Filip (4 rodziny). W 1785 r. było tu 85 grekokatolików i 25 katolików rzymskich, w 1840 - 138 grekokatolików, 1899 - 203 grekokatolików, 1936 - 217 grekokatolików.

bereźnica niżna Bereźnica Niżna
foto: P. Szechyński

W XVII wieku Bereźnicę przejęli Złotniccy i byli w jej posiadaniu do roku 1913, kiedy to mieszkańcy wykupili grunty.

Bereźnica Niżna nie posiadała własnej cerkwi. Dopiero w roku 1916 Hawryło Zawojski ufundował murowaną kaplicę filialną pw. Opieki Matki Bożej. Niewielka świątynia miała wymiary 7,8 m x 5 m. Podobnie rzecz miała się z cmentarzem. Został on założony również w roku 1916 a fundatorką była Amelia (Aurelia) Zawojska - żona Hawryły. Kaplica znajdowała się ok. 200 m na południe od cmentarza, do dziś zachowały się fragmenty murów.

Wieś przetrwała II wojnę światową. Od 1939 roku należała do Generalnego Gubernatorstwa a w 1944 została wyzwolona przez Armię Czerwoną. Upadek wsi nastąpił w roku 1945 w wyniku działań UPA, które były przyczynkiem akcji odwetowych i prowokacji. Przypadkowa potyczka sotni kurenia "Pruta" ze zwiadem konnym 34 pp WP skończyła się wzięciem do niewoli rannego dowódcy. Został on puszczony wolno (odwieziony do szpitala w Lesku), jednak mimo tego 2 października 1945 Bereźnica Niżna została spacyfikowana przez Wojsko Polskie. Spalono wówczas większość domów i zamordowano 15 mieszkańców. Reszty dopełniły wysiedlenia z roku 1946 (kilka rodzin) oraz podczas akcji "Wisła" - pozostałych.

Dziś te malownicze tereny traktowane są jako atrakcja turystyczna. Mimo bliskości wielkich ośrodków takich jak Myczkowce czy Solina są oazą spokoju, zwłaszcza po sezonie turystycznym. Dojście tutaj od najbliższej zamieszkałej miejscowości zajmuje 1-1,5 h. Wieś pocięta jest ścieżkami i szlakiem turystycznym. Można tu dojść zarówno z Myczkowiec, jak i Myczkowa czy Berezki.

W Bereźnicy zachował się wspomniany wcześniej cmentarz oraz resztki kaplicy greckokatolickiej a także liczne pozostałości po zabudowaniach. Liczne, choć skromne, gdyż są to zazwyczaj zarysy podmurówek i stare piwnice. Zachowana jest również stara droga przez wieś prowadząca od cmentarza do potoku Bereźniczka i dwóch brodów na nim. W pobliżu cmentarza, na skrzyżowaniu ustawiono tablicę z krótką historią wsi.

Krzyżuje się tu znakowany szlak zielony Myczków - Zwierzyń oraz ścieżka koloru czerwonego z Berezki i Zwierzynia. Najkrótsza trasa prowadzi z Berezki z okolic parku dworskiego. Od parku na Bereźnicę Niżną można iść obok gospodarstwa Werdołyna (bliżej, kolor żółty - następnie czerwony) lub przez wzgórze Kamieniec (518 m n.p.m.) ścieżką czerwoną a na Kamieńcu, na rozwidleniu trzeba skręcić w ścieżkę żółtą, w prawo, która jest łącznikiem między odcinkami ścieżki czerwonej. Przegapienie tego skrętu będzie skutkowało dojściem do Myczkowiec i Zwierzynia z pominięciem Bereżnicy. Stwarza to również możliwość zrobienia pętli, aby nie wracać tą samą trasą. Wówczas lepiej iść najpierw przez Kamieniec a wracać obok Werdołyny, gdyż podejście od Bereźnicy na Kamieniec jest dość spore.

opracowanie i zdjęcia: P. Szechyński

Literatura:

1. Lemko Village Resource Guide, www.carpatho-rusyn.org.
2. Kryciński S., "Cerkwie w Bieszczadach"., 1995.

Bereźnica Niżna - tereny dawnej wsi:

Bereźnica niżna Bereźnica niżna Bereźnica niżna

1. Zejście do Bereźnicy z Kamieńca. Między drzewami prześwituje dolina dawnej wsi.
2. Skrzyżowanie dróg pod cmentarzem w Bereźnicy.
3. Bereżnica Niżna, tablica z informacjami o wsi stanowiąca element ścieżki.

Potok Bereźniczka, Bereźnica niżna Bereźnica niżna Bereźnica niżna

4. Potok Bereźniczka z cmentarza w Bereżnicy.
5. Bereźnica Niżna.
6. Bereźnica Niżna.

Bereźnica niżna Bereźnica niżna Bereźnica

7. Potok Bereźniczka, bród w kierunku Myczkowiec.
8. Bereźnica Niżna, droga przez wieś.
9. Bereźnica Niżna, okienko wentylacyjne starej piwnicy.

bereżnica niżna, stara piwnica bereżnica niżna, piwnica bereżnica niżna

10. Stara piwnica w Bereźnicy Niżnej.
11. Wnętrze piwnicy.
12. Bereżnica Niżna, pozostałości zabudowy przy drodze nad potok.

bereżnica niżna bereżnica niżna bereżnica niżna

13. Bereźnica Niżna, pozostałości zabudowy przy drodze nad potok.
14. Bereźnica Niżna, pozostałości zabudowy przy drodze nad potok.
15. Bereźnica Niżna, miejsce po zabudowie naprzeciw cmentarza.

Cmentarz w Bereźnicy Niżnej

Jak już wyżej wspomniano, cmentarz w Bereźnicy Niżnej założony został w roku 1916 a więc stosunkowo późno. Znajduje się on pomiędzy drogą a stromo opadającą do potoku Bereźniczka skarpą. Ulokowany jest na niewielkim stoku, najstarsza część cmentarza znajduje się od strony potoku. W górnej części stoją dwa częściowo zniszczone nagrobki Hawryły i Amelii Zawojskich - fundatorów kaplicy i cmentarza. Ponadto znajduje się tu kilka kamiennych nagrobków, krzyże drewniane oraz nagrobki wykonane bądź wyremontowane w czasach późniejszych. Teren cmentarza porastają wielkie łany barwinka pospolitego, charakterystycznej dla tego typu miejsc rośliny o zimnozielonych liściach.

Cmentarz w Bereźnicy Niżnej:

cmentarz bereźnica niżna bereźnica niżna cmentarz cmentarz w bereźnicy niżnej

16. Cmentarz w Bereźnicy Niżnej. Po lewej stronie pionowa belka krzyża w miejscu zbiorowej mogiły części zamordowanych w 1945r., 2014.
17. Nagrobki Amelii (z lewej) oraz Hawryły (z prawej) Zawojskich, 2014
18. Nagrobek Amelii Zawojskiej, 2014.

cmentarz bereżnica niżna Bereźnica niżna cmentarz cmentarz w bereżnicy niżnej

19. Cmentarz w Bereźnicy Niżnej, nagrobek Hawryły Zawojskiego, 2014.
20. Uszkodzony krzyż na nagrobku Hawryły Zawojskiego, 2014
21. Cmentarz i porastający go barwinek pospolity, 2014.

cmentarz Bereźnica niżna Bereźnica niżna cmentarz cmentarz w Bereźnicy niżnej

22. Groby Paraski Waszczur (z lewej, 1881 - 1944) i Dmitro Waszczura, który zginął 2 października 1945 (1900 - 1945), 2014.
23. Nagrobki w najmłodszej części cmentarza, od lewej: Wasyl Wójtów, Katarzyna Zawojska i Jan Zawojski, 2014.
24. Piotr Iwaniczko, zm. 22.06.1941, przeżył 76 lat, 2014.

cmentarz bereźnica niżna bereźnica niżna cmentarz cmentarz w bereźnicy niżnej

25. Najstarsza część cmentarza. Piotr Zawojski (1850 - 1930), 2014.
26. Inskrypcje bardzo nieczytelne, 2014.
27. Wójtów - inskrypcje praktycznie nieczytelne, 2014.

cmentarz bereźnica niżna bereźnica niżna cmentarz cmentarz w bereźnicy niżnej

28. Stary krzyż Dmitro Waszczura, który znajduje się naprzeciw jego grobu. Napis cyrylicą: Tut spocziwaje Dmitro Waszczur 1900 - 1945, 2014.
29. Fragment nagrobka pozbawiony krzyża, 2014.
30. Drewniany krzyż, 2014.

cmentarz bereźnica niżna bereźnica niżna cmentarz cmentarz w bereźnicy niżnej

31. Drewniany krzyż na granicy cmentarza i drogi, 2014.
32. Cmentarz w Bereźnicy Niżnej, 2014.
33. Kapliczka NMP na cmentarzu w Bereżnicy Niżnej, 2014.

Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006


Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2024