...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Gospodarstwo Aleksa
Werchowyna
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustianowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

» Szlaki piesze | Dwernik - Procisne

Ścieżka przyrodnicza "Dwernik - Procisne"

Ścieżka ta powstała w ramach realizacji i wdrażania Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Lasy bieszczadzkie". Biegnie od początku do końca drogą leśną, tzw. stokówką. Ukazuje walory przyrodnicze okolicy oraz przełom Sanu.

Dwernik ze ścieżki przyrodniczej Dwernik ze ścieżki przyrodniczej
foto: P. Szechyński

Ścieżka rozpoczyna się we wsi Dwernik w pobliżu leśniczówki i miejsca po dawnym młynie. Należy skręcić tu w wyraźną leśną drogę i kierować się zgodnie z oznakowaniem. Po kilkudziesięciu metrach pierwsza z tablic ustawionych na trasie, opowiadająca o wsi Dwernik.

Kolejny przystanek to odnowienia sztuczne jaworowe, czyli chronimmy to, co sadzimy. Jak dowiadujemy się z tablicy: "sadzonki i młode drzewka gatunków liściastych (klon, jawor, buk i inne) są łakomym kąskiem dla wielu roślinożernych zwierząt. Jelenie i sarny mogą spowodować na uprawach leśnych i w młodnikach dotkliwe straty, przez co las nie będzie prawidłowo się rozwijać. Zwierzęta chętnie zjadją pędy młodych drzew i ogryzają ich korę (tzw. spałowanie), szczególnie zimą , kiedy brakuje dostępu do runa leśnego. Jako swój pokarm wybierają gatunki drzew, których jest najmniej. Są to jednocześnie te, na których najbardziej zależy leśnikom. Zwierzęta mogą również wydeptywać sadzonki i kaleczyć korę uderzeniami poroża (czemchanie). Dlatego leśnicy starają się chronić najcenniejsze drzewa przez grodzenie upraw, zabepieczenie chemiczne repelentami (smakowe środki odstraszające) i mechaniczne (np. osłonki, wełna owcza na szczytowe pędy drzewek)."

Na ścieżce Dwernik - Procisne Na ścieżce "Dwernik - Procisne"
foto: P. Szechyński

Po minięciu przystanku otworzy się ładny widok na Dwernik oraz płynący dołem San. Widać część zabudowań, w tym dawny budynek strażnicy SG. Następnym przystankiem będzie trzebież wczesna w drzewostanie jaworowym. Trzebież wczesna jest najważniejszym zabiegiem w młodszych drzewostanach. Zagęszczenie drzew jest dosyć duże i drzewa konkurują o dostęp do światła, wody, składników odżywczych i przestrzeni. Trzebież wczesna polega na wybraniu drzew najlepszej jakości, dorodnych, które będą kiedyś stanowiły najcenniejszy składnik drzwostanu i wspieraniu ich wzrostu. A żeby wspierać wzrost wybranych, trzeba usunąć sztuki słabsze, chore i obumarłe. Zabiegi te wpływają pozytywnie na jakość drzewostanu, zwiększają jego odporność na szkody wywoływane śniegiem lub wiatrem i wpływają dodatnio na wzrost i jakość pozostawionych drzew.

Poruszając się dość monotoną w pewnych momentach drogą, mijamy kolejne przystanki. Najbliższym będzie: jodła - odnowienie sztuczne. Jodła wprowadzana jest sztucznie w miejscach, gdzie tego gatunku brakuje z powodu braku odnowień naturalnych. Celem jest otrzymanie drzewostanów zgodnych z warunkami siedliskowymi. Naśladując przyrodę, pod osłoną rosnących drzew zakładane są placówki o wymiarach 2x2 metry, na których sadzi się po kilkanaście sztuk sadzonek jodły.

Początek ścieżki Dwernik - Procisne Początek ścieżki "Dwernik - Procisne" w Dwerniku
foto: M. Piela

Śnieżyca wiosenna - przystanek ścieżki opowiadający o tej ciekawej, wiosennej roślinie. Śnieżyca preferuje kwaśne i wilgotne podłoże, mokre gleby brunatne. Rośnie również w lasach łęgowych. Na starszych stanowiskach rośnie w skupiskach od kilkuset do kilku tysięcy sztuk, tworząc piękne, białe kobierce. Jest trująca. W pobliskim Dwerniczku, na takim właśnie stanowisku, utworzono rezerwat przyrody Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku. Rośnie tu głównie odmiana nazywana śnieżycą karpacką.

Trzebież późna w drzewostanie jodłowym z odnowieniem naturalnym jodły i buka. Wiemy już czym jest trzebież wczesna. Tu mamy do czynienia z trzebieżą robioną w tym samym celu, ale na osobnikach nie młodszych niż 50 lat - stąd nazwa. Poprzez otrzymanie większej przestrzeni, jodły po trzebieży później przyrastają na grubość. Dzięki zwiększeniu dostępu do światła tworzą się dobre warunki do wzrostu młodego pokolenia drzew. Leśnicy w kolejnych latach wyznaczając drzewa do wycięcia, stopniowo odsłaniają odnowienie naturalne jodły i buka umożliwiając im wzrost.

Widok na Dwernik zimą Widok na Dwernik zimą
foto: M. Piela

Trasa ścieżki jest niemęcząca, przyjemna. Dobra na rower, gdyż pieszo jest to dość długi odcinek - zwłaszcza jeśli trzeba wrócić do punktu wyjścia. Warto uważać na pierwszym skrzyżowaniu z inną drogą leśną, przy potoku Hłuboki (Głęboki), gdyż ścieżka obecnie jest w tym miejscu źle oznakowana. Po prawej kilka pomnikowych drzew, oznaczonych tabliczką. Na skrzyżowaniu tym należy iść / jechać prosto, choć nawierzchnia drogi sugeruje, że w lewo. Kierując się w lewo zejdziemy w Procisnem przy Sanie, gdyż od tego miejsca ścieżka "Dwernik - Procisne" pokrywa się z inną ścieżką: "Stare Procisne".

Jeszcze większe cuda są na mapie wydanej z tej okazji. Mapa "Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Bieszczadzkie", posiada zaznaczone wszystkie ścieżki kompleksu. Oprócz tego w osobnych prostokątach, w powiększeniu, są też rozrysowane poszczególne ścieżki. Wg mapy ścieżka Dwernik - Procisne kończy się w bliżej nieokreślonym miejscu nad Procisnem a na tej samej mapie, gdy ścieżka jest w powiększeniu - kończy się nad potokiem Głęboki, krzyżując się ze ścieżką "Stare Procisne", co wydaje się być bardziej logiczne, bo po co dwie ścieżki na tym samym odcinku. W każdym razie z mapy nie dowiemy się jak przebiega ścieżka, ani czy ścieżka "Stare Procisne" to niemal pętla, której cięciwą biegnie "nasza" ścieżka. Może to dobrze, bo mapa nie jest dostępna w sprzedaży.

Naszym zdaniem ścieżka powinna zaczynac się w Dwerniku a kończyć przy skrzyżowaniu nad potokiem Głęboki. Przystanki każdej ścieżki powinny być ponumerowane i powinno być wiadomo ile ich jest w sumie - wówczas łatwo określić koniec, początek oraz czy widziało się wszystkie przystanki danej ścieżki. Ponadto w folderze promocyjnym LKP "Lasy bieszczadzkie", ścieżka występuje jako "Procisne - Dwernik" a na mapie odwrotnie (Dwernik - Procisne) a od tego generalnie zależy, gdzie jest jej początek.

oprac.P. Szechyński

Zdjęcia poszczególnych tablic (foto: M. Piela)

tablica ścieżki Dwernik - Procisne tablica ścieżki Dwernik - Procisne tablica ścieżki Dwernik - Procisne

1. Historia wsi Dwernik
2. Odnowienia sztuczne jaworowe
3. Trzebież wczesna w drzewostanie jaworowym

tablica ścieżki Dwernik - Procisne tablica ścieżki Dwernik - Procisne tablica ścieżki Dwernik - Procisne

4. Jodła - odnowienie sztuczne
5. Śnieżyca wiosenna
6. Trzebież późna w drzewostanie jodłowym z odnowieniem naturalnym jodły i buka

Dwerniczek ze ścieżki przyrodniczej Dwerniczek z polany obok ścieżki
foto: P. Szechyński
Dwerniczek ze ścieżki przyrodniczej Widok w kierunku rezerwatu śnieżycy wiosennej oraz Dwernika
foto: P. Szechyński
ścieżka Dwernik - Prosine Początek ścieżki, tablica z opisem wsi Dwernik
foto: P. Szechyński
Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006


Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2023