» Cerkwie drewniane | Cerkiew w Równi

Cerkiew greckokatolicka w Równi. Obecnie kościół rzymskokatolicki

Cerkiew filialna w Równi, zbudowana została prawdopodobnie początkiem XVIII wieku, przyjęła wezwanie Opieki Matki Bożej (Bogurodzicy). Pierwszy remont przeprowadzony został w roku 1790 lub 1792. Kolejny remont odbył się w roku 1890, następnie w latach 60 XX wieku oraz w roku 1975.

Cerkiew w Równi
foto: Paweł Olejnik

Greckokatolicka cerkiew w Równi była cerkwią filialną parafii w Ustianowej i należała do dekanatu ustrzyckiego.

Jest to świątynia orientowana, drewniana o konstrukcji zrębowej, trójdzielna, trójkopułowa, z opasaniem wspartym na uskokowych rysiach (wystające belki zrębu). Prezbiterium, nawa i babiniec na planie kwadratu - nawa jest szersza i wyższa od pozostałych części. Babiniec (prytwor) dwukondygnacyjny, ponad nim znajduje się empora o konstrukcji słupowej. Wymiary: prezbiterium dł. 4,80 m, nawa dł. 7,00 m i babiniec długości 5 m.

Na zrębie ścian nawy oraz babińca tambury (bębny) - ośmioboczny, dwustrefowy, przedzielony daszkiem okapowym nad nawą oraz czworoboczny nad prezbiterium i babińcem. Nad nawą duża, ośmiopołaciowa kopuła, nad pozostałymi częściami mniejsze kopuły o sferycznym profilu. U podstawy tamburów dachy koszowe, powyżej zwielokrotnione okapowe.

Wnętrze cerkwi
foto: Paweł Olejnik

Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe opierzone gontem. Ponad nawą zrębowe sklepienie ośmiopolowe a w prezbiterium zwierciadlane, natomiast nad babińcem strop. Portal w zachodniej elewacji prostokątny, ujęty ozdobą w formie sznura. Portal ten został częściowo zniszczony podczas remontu - powiększono otwór wewnętrzny a co za tym idzie odcięty został sznurowy ornament i dolne części dwóch rozet.

Znajdujący się nad ołtarzem, wielki barokowy krucyfiks, został ofiarowany w 1973 roku przez bp. Józefa Tokarczuka. Nie zachowało się wyposażenie dawnej cerkwi, pozostały jedynie ślady po mocowaniu ikonostasu oraz otwory służące do zamocowania ołtarzy bocznych. Dawniej znajdowała się tu cudowna ikona Matki Bożej z Dzieciątkiem otoczonej postaciami Proroków. Ikona ta ocalała z pożaru cerkwi w Smolniku n.Sanem spalonej przez Tatarów.

Wnętrze cerkwi, Chrystus Pankrator
foto: P. Szechyński

W muzeum w Łańcucie znajduje się część wyposażenia dawnej cerkwi: ikonostas z XVIIw., cztery ikony z XVIIIw. (Pokrow, Ofiarowanie MB, Pieta, Joachim i Anna), feretron (dwustronny, przenośny obraz/ikona) oraz siedem chorągwi procesyjnych z XIXw.

Liczba wiernych:

• 1785r. - 370
• 1890r. - 544
• 1918r. - 690
• 1938r. - 860

Po roku 1951 cerkiew została opuszczona. Przez pewien czas użytkowano ją jako magazyn, następnie znalazła się pod nadzorem konserwatorskim.

Od roku 1969 odprawiano tu nabożeństwa wbrew władzom. 3 marca 1972 roku została przekazana oficjalnie kościołowi rzymskokatolickiemu. Dziś jest to kościół filialny pw. MB Wspomożenia Wiernych, należący do parafii Narodzenia NMP w Ustianowej Górnej. Odpusty odbywają się każdego roku 24 maja.

Obok cmentarz cerkiewny z kilkoma zachowanymi nagrobkami.

Więcej zdjęć: Cerkiew w Równi - zdjęcia

Literatura:

1. St. Kryciński: Cerkwie w Bieszczadach, Warszawa 1995,
2. M. i A. Michniewscy, M. Duda: Cerkwie drewniane Karpat - Polska i Słowacja, Pruszków 2003,
3. Katalog zabytków sztuki - województwo krośnieńskie; pod redakcją Ewy Śnieżyńskiej-Stolotowej i Franciszka Stolota (wstępną inwentaryzację przeprowadzili Ryszard Brykowski i Kazimiera Kutrzebianka). Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki Warszawa 1982.

Cerkiew w Równi
foto: P. Szechyński

Kopuła cerkwi w Równi
foto: P. Szechyński

Równia, cmentarz cerkiewny, 2010
foto: P. Szechyński

Równia, cmentarz cerkiewny, 2010
foto: P. Szechyński

Cerkiew w Równi - obecnie kościół, wnętrze, 2010
foto: P. Szechyński

Cerkiew w Równi, widok z chóru, 2010
foto: P. Szechyński