...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Chata Smerek
Werchowyna
Magiczne Bieszczady
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach
Gospodarstwo Aleksa
Swobodne wycieczki


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustjanowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

» Trasy samochodowe | Szlakiem kościołów

Szlakiem kościołów drewnianych przez Bieszczadyi Park Krajobrazowy Gór Słonnych

Bieszczady znane są na ogół z licznych cerkwi drewnianych, które pozostawili nam dawni ich mieszkańcy - etnograficzni Bojkowie i Łemkowie. O kościołach drewnianych wiedzą nieliczni miłośnicy tej górskiej krainy. Pragniemy je zatem zaprezentować turystom w celu zachęcenia do odkrywania mało znanych śladów przeszłości tej pięknej ziemi. Zapraszamy na wędrówkę po nieznanym dotąd szlaku kościołów drewnianych.

MBL Sanok - kościół z Bączala Dolnego MBL Sanok - kościół z Bączala Dolnego
foto: P. Szechyński

Sanok - w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku znajduje się duży drewniany kościół z Bączala Dolnego z 1667 r. ufundowany przez właściciela wsi Jana Łętowskiego. Po przeniesieniu w 1975 r. do skansenu po 8 latach prac konserwatorskich zrekonstruowano jego wygląd przywracając sylwetkę z XVIII wieku. Odtworzono okalające budowlę soboty, odsłonięto slady starej polichromii, w nawie - zgodnie z inwentarskimi zapisami źródłowymi - położono bruk kamienny. Teraz trwa remont zabytkowych organów.

Wzniesiona w tradycji gotyckiej świątynia posiada trójdzielną sylwetkę, zamknięte trójbocznie prezbiterium i nawę w konstrukcji zrębowej, przyległą wieżę w konstrukcji słupowo - ramowej, ściany wzmocnione lisicami i dach jednokalenicowy, nad wieżą - namiotowy. Uroku dodają jej podbite gontem dachy i ściany.

Wewnątrz na uwagę zasługuje zachowany barokowy wystrój świątyni, obraz św. Walentego w ołtarzu głównym, (obraz św. Mikołaja pozostawiono w kościele w Bączalu), późnogotycka belka tęczowa z rzeźbami Maryi i św. Jana, krzyż z 1 poł. XVII w. z bezwłosym Chrystusem, ambona z XVII w. z późnorenesansowymi malowidłami, w kruchcie kamienna kropielnica z XVIII w. i późnogotycka chrzcielnica ozdobna w lilie heraldyczne. Po rennowacji i konsekracji - p.w. św. Walentego - świątynia ma być miejscem ślubów zakochanych par i miejscem koncertów muzycznych.

Rozpucie - rzymskokatolicki kościół filialny p.w. Krzyża Świętego i NPM Królowej Polski powstał w 1900 r. z inicjatywy ks. Adama Orłowskiego. Fundatorką była Leokadia Żuk-Skarszewska, właścicielka wsi, a budowniczym miejscowy cieśla. Świątynię wzniesiono w konstrukcji zrębowej z dostawioną wieżą słupową. Posiada ona wieloczłonową bryłę przeciętą transeptem, zamknięte trójbocznie prezbiterium, zakrystię od wschodu, kruchtę od zachodu i nakryta jest dachem jednokalenicowym. We wnętrzu na uwagę zasługują: ołtarz z 1909 r. wykonany na wzór ołtarza z Tyrawy Wołoskiej z rzeźbami świętych Piotra i Pawła, w zwieńczeniu z rokokową rzeźbą Boga Ojca, rzeźby aniołów z XVIII (pochodzące z kaplicy dworskiej w Stańkowej), płaskorzeźba z 1700 r., ambona z postaciami 4 ewangelistów z XVIII w. (z Birczy) i późnobarokowy prospekt organowy z kościoła w Rybotyczach.

Nowosielce Kozickie - rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. Świętych Jerzego i Tekli z 1743 r. ufundowany przez właścicieli wsi Jerzego i Cecylię Nowosieleckich. Świątynia o konstrukcji zrębowej z zamkniętym trójbocznie prezbiterium z zakrystią i i kruchtą nakryta jest dachem jednokalenicowym i posiada oszalowane deskami ściany. Do niedawna był to jeden z najcenniejszych kościołów drewnianych na terenie PKGS. Niestety samowolna przebudowa przez proboszcza polegająca na zmianach konstrukcyjnych, usunięciu lisic i gontów z dachu z zamianą na blachę spowodowała utratę pierwotnego wyglądu.

[...] Ponadto ofiarą różnych działań powojennych proboszczów padło zwieńczenie wieżyczki na sygnaturkę na dachu kościoła (w latach 60.XX w. był to hełm cebulasty, kryty gontem); w latach 80.XX w. latarnia już była zwieńczona wysmukłą iglicą, krytą blachą. Zniszczono też niemal całe wyposażenie kościoła - pozostał niekompletny ołtarz główny, 2 ołtarze boczne, Grupa Ukrzyżowania z belki tęczowej i duże wiszące świeczniki.

Na cmentarzu przy kościele znajduje się klasycystyczna kaplica grobowa Michała Leszczyńskiego herbu Korczak oraz kilka nagrobków szlacheckich. Dawniej - jeszcze po II wojnie światowej kaplica znajdowała się na wprost wejścia do kościoła. Na początku lat 60.XXw. została przesunięta na obecne miejsce, a dokładnie na miejscu pochówku M. Leszczyńskiego znajduje się obecna brama wjazdowa na teren cmentarza okalającego kościół. Przy dzwonnicy znajdują się dwa groby rodziny Nowosieleckich: na jednym z nich stoi nagrobek z białego marmuru, drugi został usunięty pod koniec lat 60.XX w. Boczna furtka prowadząca na plebanię i wiodąca od niej dróżka oddzielały pozostałą część cmentarza, na której zachowały się nagrobki: Józefa Piekarskiego, Amelii z Kozłowskich Korwinowej, Apolinarego i Sybilli z Pieściorowskich Dydyńskich (z 1 poł. XIXw. przeniesiony ostatnio do kruchty kościoła) oraz Stanisława Dydyńskiego, ks.kanonika Józefa Dziedzica, Stefanii Ślepowron Korwin. Kościół stał niegdyś pośrodku cmentarza, pozostałe nagrobki zostały usunięte [...] - przyp. Małgorzata Derus.

We wnętrzu na uwagę zasługują: późnobarokowe wyposażenie, wizerunek św. Tekli w polu głównym ołtarza bocznego, ambona w stylu regencji, tablica fundacyjna z portretami fundatorów i herbami Jelita i Sas.

Ropienka - rzymskokatolicki kościół filialny wzniesiony w 1893r. przez właścicieli wsi Jana i Amalię Wierzbickich jako ich kaplica grobowa. Oszalowana deskami świątynia zrębowa nawę główną ma przecięta transeptem i nakryta jest dachem jednokalenicowym. Od wschodu przylega do niej zakrystia, a od zachodu murowana kruchta. We wnętrzu na uwagę zasługują: ołtarze z 1 poł XIX w. pochodzące z miejscowej cerkwi (przeniesionej do Wańkowej), w ołtarzu głównym ikony: Matka Boża z Dzieciątkiem, Ofiarowanie w Świątyni i Zwiastowanie i iluzjonistyczna polichromia z epitafium inskrypcyjnym fundatorki.

Łobozew - rz. kat. kościół parafialny p.w. Najświętszego Serca Jezusa pochodzi z połowy XIX w. Jednonawowa świątynia o konstrukcji zrębowej z zamkniętym trójbocznie prezbiterium, z przyległą doń zakrystią, dobudowaną do nawy kruchtą i scianach wzmocnionych lisicami nakryta jest dwukalenicowym dachem. Obok drewniana dzwonnica słupowa oszalowana deskami. Wyposażenie wnętrza współczesne z oryginalnym sklepieniem w kształcie odwróconego kadłuba łodzi.

Teleśnica Oszwarowa - rz. kat. niewielki jednoprzestrzenny kościół p.w. Matki Boskiej Jasnogórskiej powstał w 1985 r. Świątynia wzniesiona w konstrukcji zrębowej z oszalowanymi deskami ścianami nakryta jest jednokalenicowym dachem i posiada współczesny wystrój wnętrza.

Dwernik - kościół Dwernik - kościół
foto: P. Szechyński

Średnia Wieś - posiada najstarszą drewnianą świątynię w Bieszczadach. Powstała w II poł. XVI w. jako kaplica dworska Balów. Jednonawowy rz. kat. kościół wzniesiony w konstrukcji zrębowej z trójbocznie zamkniętym prezbiterium nakryty jednokalenicowym dachem wraz ze ścianami obitym gontem był przez wiele lat ozdobą regionu. Dobudowana do niego w 1983 r. wieża izbicowa o konstrukcji słupowej zmieniła wygląd i urok świątyni. Na uwagę zasługuje ciekawe barokowe wnętrze. Prowadzi do niego zamknięte łukami oślego grzbietu wejście z XVI w. Podwieszony chór muzyczny wspiera się na słupie wykonanym z dawnej belki tęczowej, co potwierdza łaciński napis na nim. Ozdobione polichromią figuralną i iluzjonistyczną z 1 poł. XVIII w. wnętrze na ścianach prezbiterium posiada namalowane podziały architektoniczne. Późnobarokowe ołtarze ufundowane przez Katarzynę Balównę wykonali snycerze krośnieńscy. W ołtarzu głównym uwagę zwraca obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem podającym Matce jabłko z XVIII w. W kruchcie dobudowanej dzwonnicy przy wejściu do nawy rzeźba "ostatnia wieczerza" znanego artysty bieszczadzkiego Jędrka Wasielewskiego - Połoniny z wykonanymi również przez niego w drewnie płaskorzeźbami - stacjami drogi krzyżowej w nawie głównej. Nieliczni o tym wiedzą.

Wola Michowa - kościół Kościółek w Woli Michowej. Obecnie jest już nowy - również drewniany
foto: P. Szechyński

Nowosiółki - rz. kat. kościół filialny p.w. św. Józefa wzniesiony został przez mieszkańców wsi w czasach PRL w ciągu jednej nocy w sobotę 2 sierpnia 1975 r. przy oświetleniu latarek kieszonkowych. O godz. 11 w niedzielę odprawiono pierwszą Mszę Święta. Milicja była w szoku. Początkowo jednoprzestrzenna świątynia o konstrukcji zrębowej wzniesiona na wybudowanych potajemnie w kukurydzy fundamentach oszalowana deskami i nakryta jednokalenicowym dachem była prosta i ładna. Jej urok zniszczono poprzez dostawienie wieży i obicie całości sidingiem.

Wetlina - rz. kat. kościół par. p.w. Miłosierdzia Bożego z 1980 r. o współczesnym wystroju wnetrza stoi w miejscu dawnej ogromnej murowanej cerkwi o pięciu kopułach wysadzonej przez WOP w 1950 r. Dzisiejsza skromna świątynia ma kształt rozbitego namiotu. Wzniesiona w konstrukcji zrębowej oszalowana jest deskami i nakryta jednokalenicowym dachem. Obok dom zakonny o.o. bernardynów prowadzących ośrodek rekolekcyjny i opiekujących się parafią.

Dwernik - rz. kat. kościół z 1981 roku, zbudowany częściowo z materiałów z rozbiórki cerkwi w Lutowiskach.

Wola Michowa - posiada współczesny rz. kat. niewielki kościół fil. p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej. Jednoprzestrzenna świątynia wzniesiona w konstrukcji zrębowej i oszalowana deskami z dobudowaną zakrystią nakryta jest jednokalenicowym dachem.

Komańcza - kościół Komańcza - kościół
foto: P. Szechyński

Komańcza - rz. kat. kościół par. p.w. św. Józefa powstał w 1950 r. na miejscu spalonej wskutek działań wojennych w 1944 r. wcześniejszej świątyni z 1927 r. Trójdzielna budowla o konstrukcji zrębowej z zamkniętym trójbocznie prezbiterium z przyległą dwukondygnacyjną wieżą słupową i oszalowanych deskami ścianach wzmocnionych lisicami nakryta jest dwuspadowym dachem. We współczesnym wyposażeniu wnętrza uwagę zwraca obraz św. Józefa z Dzieciątkiem, rzeźbiona w drewnie grupa pasji i ikona Matki Bożej z Dzieciątkiem. Więcej: Kościół w Komańczy

Dołżyca - rz. kat. kościół filialny p.w. św. Józefa powstał w 1990 r. w wyniku przebudowy domu mieszkalnego. Kaplica posiada zrębowe ściany, oszalowana jest deskami i nakryta jednokalenicowym dachem zwieńczonym cebulastym hełmem z krzyżem. We współczesnym wnętrzu uwagę zwraca wizerunek św. Huberta w ołtarzu.

Czystohorb - kościół Kościółek w Czystohorbie
foto: P. Szechyński

Czystohorb - rz. kat. kościół filialny p.w. Chrystusa Dobrego Pasterza jest nieużytkowaną kaplicą przeniesioną tutaj w 1991 r. z Turzego Pola. Świątynia zrębowa z trójbocznie zamkniętym prezbiterium z przylegającą doń zakrystią nakryta jest jednokalenicowym dachem. Od wejścia przylega do niej dwukondygnacyjna wieża o konstrukcji słupowej nakryta dachem namiotowym.

Dolina - kościół fil. rz. kat. parafii w Zahutyniu p.w. Narodzenia NMP z 1836 r. fundowany przez właścicielkę wsi Gabrielę Wenzlarową, a wykonany przez cieślę Jana Długosza. Przez pewien czas służył jako cerkiew gr. kat. p.w. Opieki Matki Bożej, a od 1946 r. ponownie jako kościół. Jednoprzestrzenna świątynia o konstrukcji zrębowej posiada trójbocznie zamknięte prezbiterium, zakrystię od wschodu, przedsionek i nakryta jest dachem jednokalenicowym. We wnętrzu ołtarz główny z XIX w., 6 ikon z wyobrażeniem apostołów z dawnego ikonostasu, na ścianie epitafium inskrypcyjne fundatorki. Klucze obok.

Zahutyń - rz. kat. kościół par. p.w. Matki Boskiej Królowej Polski z 1946 r. wzniesiony na miejscu dawnej cerkwi. Świątynia trójdzielna o konstrukcji zrębowej (prezbiterium, nawa, kruchta) była odnowiona i w 2000 r. przebudowano jej prezbiterium na murowane. Całość nakryta jest dachem dwukalenicowym. We wnętrzu zwraca uwagę obraz Matki Bożej Szkaplerznej z XVIII w. przeniesiony tutaj z klasztoru franciszkanów z Sanoka z licznymi wotami dziękczynnymi i oryginalna, rzeźbiona w drewnie chrzcielnica. Na cmentarzu przy kościele kilka starych nagrobków. Klucze na plebanii, Zahutyń nr 48.

Stanisław Orłowski - Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych "Karpaty"

Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006

 

Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2024