...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Magiczne Bieszczady
Werchowyna
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach
Gospodarstwo Aleksa
Swobodne wycieczki
Chata Smerek


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustjanowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

Szanowni Miłośnicy historii Bieszczadów!

27.03.2012

Od ponad 30 lat zajmuję się badaniami nad historią Bieszczadów, Pogórza Przemyskiego i Beskidu Niskiego. Fascynują mnie wydarzenia które rozegrały się tu w XX wieku, ale równie chętnie tropię ślady historii dawniejszej. Podczas licznych wyjazdów jakie odbyłem w ciągu tych lat wykonałem ok. 40000 zdjęć dokumentujących wszelkie przejawy kultury materialnej tych stron (świątynie, chałupy, kapliczki, krzyże przydrożne i nagrobne, pozostałości założeń dworskich, młynów, tartaków, itp.). Przeprowadziłem setki rozmów ludźmi pamiętającymi okres międzywojenny, czas wojny i powojenne wydarzenia. Większość z nich już nie żyje. W latach 1980 - 1986 organizowałem i prowadziłem dwutygodniowe obozy, w ramach Akcji "Opis" prowadzonej przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich. Ich celem była inwentaryzacja krajoznawcza Pogórza Przemyskiego i Bieszczadów. Od 1987 do 1998 r. zorganizowałem 12 obozów, podczas których siłami społecznymi odnowiliśmy ponad 40 opuszczonych cmentarzy w Bieszczadach i Beskidzie Niskim.

słownik gmina cisna Okładka poprzedniej, II części słownika, dotyczącej gminy Cisna

Efektem zebranych informacji jest opracowanie mojego autorstwa "Bieszczady. Słownik historyczno - krajoznawczy". Dotychczas ukazały się dwa tomy liczące łącznie 972 strony formatu B5. Zawierają one szczegółowe opisy 49 wsi leżących w gminach Cisna i Lutowiska, od czasów ich założenia po wysiedlenia w połowie XX w. Można tu znaleźć 691 ilustracji, w dużej części unikatowych, pozyskiwanych przez lata z najróżniejszych źródeł. Wśród nich jest ponad 200 fragmentów starych map i planów katastralnych z połowy XIX w. W tomie drugim opisującym gminę Cisna wykorzystałem relacje 38 dawnych mieszkańców tych wsi żyjących jeszcze kilkanaście lat temu w Polsce, na Ukrainie, w USA i Kanadzie. Dzięki tym relacjom udało się odtworzyć, nie opisywane dotychczas, dzieje wsi w XX w. a zwłaszcza w dramatycznym okresie wysiedleń i walk z UPA.

Opracowanie to ma charakter pionierski. Wiele faktów opisano w nim po raz pierwszy, sprostowano wiele obiegowych opinii, które mijały się z prawdą, a podawane były w popularnych wydawnictwach przewodnikowych. Zebrano w nich również dane rozproszone w setkach dokumentów bądź zawarte w licznych książkach i artykułach wydawanych na przestrzeni ostatnich dwustu lat.

Od listopada 2011 r. pracuję nad trzecim tomem tego słownika opisującym gminę Czarna. Przygotowanie takiej publikacji wymaga co najmniej rocznej intensywnej pracy polegającej na badaniach terenowych, rozmowach z ludźmi, prowadzeniem korespondencji z dawnymi mieszkańcami, badaniach archiwalnych, żmudnym przeglądaniu dostępnej literatury. W ten sposób powoli wydobywa się okruchy informacji, które złożą się na całość monografii gminy Czarna.

Poprzednie dwa tomy słownika przygotowywałem bez wsparcia finansowego z zewnątrz. Prowadziłem wtedy własne wydawnictwo i byłam w stanie, choć z wielkim trudem, udźwignąć koszty tego przedsięwzięcia. Niewielkie wsparcie finansowe uzyskałem jedynie przy wydawaniu tych dwóch tomów. Obecnie nie mam stałego źródła dochodu (wydawnictwo zlikwidowałem), żyje jedynie z nieregularnych zleceń. Pracę nad monografią gminy Cisna rozpocząłem ponieważ udało mi się uzyskać od prywatnych sponsorów jedną trzecią potrzebnych dotacji, jak również zapewnienie wydawnictwa "Rutenus", że wyda drukiem tę monografię. Jesienią 2010 r. wójt gminy Czarna zapewniał mnie, że Urząd Gminy sfinansuję te monografię. Niestety do dziś z tej strony nie uzyskałem żadnych funduszy.

Dlatego zwracam się do Państwa o wsparcie finansowe dokończenia opracowania monografii gminy Czarna. Będzie to książka formatu B5 licząca 450 - 500 stron, z licznymi ilustracjami i mapami, analogicznie do dwóch wydanych wcześniej tomów. To są już ostatnie lata kiedy zebrać można relacje ludzi żyjących jeszcze przed wojną. Dotyczy to zarówno dawnych mieszkańców tutejszych wsi jak i przesiedlonej tu w 1951 r. ludności z okolic Sokala. Liczę, że uda się w tej monografii zawrzeć również ich wspomnienia ze stron rodzinnych i z czasów gdy urządzali się na nowo w bieszczadzkich wsiach.

Wydanie drukiem monografii gminy Czarna niewątpliwie uatrakcyjni jej teren w oczach przybywających tu turystów. Bogata i często dramatyczna historia tutejszych wsi pozwoli innym okiem spojrzeć na, z pozoru zwyczajne, miejscowości. Dlatego też uważam, że wsparcie finansowe tego wydawnictwa może przełożyć się na zwiększenie ruchu turystycznego we wsiach gminy Czarna. Firmy, które zdecydowały by się udzielić pomocy finansowej, informuję że istnieje możliwość umieszczenia ich reklamy w powstającej monografii. Wszyscy, którzy wesprą jej wydanie od 60 zł wzwyż, otrzymają jeden egzemplarz tej książki drogą pocztową.

Z góry dziękuję za pomoc

Stanisław Kryciński


Tel. kom. 665-178-149
Adres e-mail: stanislawkrycinski@op.pl
nr konta: 16 1020 1013 0000 0302 0207 5943

Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006


Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2024