Ścieżka historyczna "Bieszczady Odnalezione" została oficjalnie otwarta
18.06.2012

14 czerwca 2012 r., na terenie dawnej, nieistniejącej już dzisiaj wsi Zawój, odbyła się uroczystość otwarcia ścieżki historycznej "Bieszczady Odnalezione". Inicjatorem jej powstania był Marcin Dobrowolski, członek Stowarzyszenia Rozwoju Wetliny i Okolic, który wraz z Bogdanem Czerenkiewiczem i innymi członkami Stowarzyszenia doprowadził do otwarcia tej spacerowej trasy wzdłuż rzeki Wetlinka. Do współudziału w projekcie zaproszono ukraińskie Stowarzyszenie Beskydzke Zemlactwo z Iwano-Frankowska.

Realizacja projektu trwała ponad dwa lata. Początkowo zbierano materiały dotyczące wsi Jaworzec, Łuh i Zawój, w tym świadectwa osób, które w tych wsiach lub pobliskich mieszkały. Po napisaniu wniosku i przyznaniu dofinansowania ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności oraz Funduszu Grupy Partnerskiej "Zielone Bieszczady" rozpoczęła się właściwa realizacja projektu.

Jak mówią pomysłodawcy, wytyczenie ścieżki historycznej w Bieszczadach Wysokich, to próba ocalenia od zapomnienia ostatnich śladów dawnych mieszkańców tych ziem - Ukraińców, Polaków i Żydów zamieszkujących wspólnie i zgodnie ten fragment pasma Karpat, próba przypomnienia, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu Bieszczady tętniły życiem. Ta ścieżka historyczna to swego rodzaju hołd ku pamięci tych wszystkich, którzy w dramatycznych okolicznościach musieli opuścić swoje domostwa wiosną 1947 roku. To wreszcie przestroga dla przyszłych pokoleń, aby nigdy nie dopuścić do podobnej tragedii.

Po krótkich, ciepłych i wzruszających przemówieniach uczestnicy spotkania udali się na pobliskie cerkwisko w Zawoju, gdzie po wspólnej modlitwie poświęcono tablice wytyczające trasę ścieżki Bieszczady Odnalezione.

W uroczystości udział wzięli członkowie Stowarzyszenia Rozwoju Wetliny i Okolic oraz Stowarzyszenia Beskydzkie Zemlactwo, a także przedstawiciele Urzędu Gminy Cisna, Nadleśnictwa Cisna, Ojciec Amadeusz - proboszcz parafii w Wetlinie, Ojciec dr Miron Michajliszyn z Rzeszowa, Ojciec Mitrat z Iwano-Frankowska, a także Stanisław Kryciński � autor wielu książek i opracowań krajoznawczo-historycznych dotyczących Bieszczadów. Nie zabrakło również dawnych mieszkańców wsi Krzywe, Kalnica, Strzebowiska...

Plany

Z chwilą otwarcia trasy "Bieszczadów Odnalezionych" nie kończy się realizacja tego projektu. Stowarzyszenie Rozwoju Wetliny i Okolic po raz drugi otrzymało środki na kontynuację projektu w wysokości 4820 zł. Zamierzamy, zgodnie z treścią złożonego wniosku zaimpregnować wykonane przez Nadleśnictwo Cisna ogrodzenia na trzech cmentarzach w Łuhu, Jaworcu i Zawoju, wydać dwujęzyczny folder ścieżki historycznej opracowany przez Pana Stanisława Krycińskiego, wykonać i zainstalować 3 do 5 drewnianych cembrowin nad starymi studniami oraz wykonać 3 do 5 studziennych żurawi. W późniejszym okresie być może uda się, dzięki współpracy z jednym z Wydziałów Archeologii odkryć i pokazać stare piwnice, być może pojawią się również tablice opisujące historię konkretnych mieszkańców tych wsi. Projekt "Bieszczady Odnalezione" trwa...

Jak trafić

Pierwsza tablica informacyjna znajduje się w Kalnicy, naprzeciwko sklepu, jednak właściwa ścieżka historyczna rozpoczyna się 2 kilometry dalej, na rozwidleniu dróg � idąc skosem w prawo przez most (w stronę schroniska PTTK Jaworzec) trafimy do wsi Jaworzec, natomiast idąc prosto dojdziemy do wsi Łuh i Zawój. Wzdłuż całej trasy rozstawione są tablice informujące gdzie rozpoczynały się i kończyły wsie, tablice wskazujące drogę do miejsc po cerkwiach, cerkwisk i cmentarzy.

źródło: M. Dobrowolski
www.wetlina.org