...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Gospodarstwo Aleksa
Werchowyna
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustianowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

» Warto zobaczyć | Kamień leski

Kamień leski

Jak trafić do Kamienia leskiego

Ta jedna z najbardziej rozpoznawalnych osobliwości przyrodniczych regionu, znajduje się na początku miejscowości Glinne, przy trasie z Leska do Ustrzyk Dolnych w odległości ok. 5km od Leska. Można tu dojść również szlakiem zielonym z Leska (Lesko - Krysowa), lub ze Zwierzynia przez Czulnię oraz ścieżką rowerową Baszta. Miejsce jest oznakowane, obok niewielki parking.

Kamień leski Kamień leski
foto: P. Szechyński

Kamień leski dawniej i dziś

Kamień Leski (ok. 410-420m n.p.m) - to niezwykle oryginalny pomnik przyrody nieożywionej zbudowany z piaskowca krośnieńskiego. Swój dziwaczny kształt zawdzięcza naturze (erozyjnym oddziaływaniom atmosferycznym) i mieszkańcom okolic. W XIX stuleciu bowiem u jego podnóża pozyskiwano kamień. Po dawnym kamieniołomie widoczne są do dziś dwie głębokie wyrwy z pionową ścianą skalną od strony Glinnego. Dziś porośnięte młodym lasem dodają temu zakątkowi szczególnego uroku.

Niepowtarzalnym urokiem Leskiego Kamienia zachwycali się od dawna liczni podróżnicy, artyści, malarze, poeci, pisarze, pamiętnikarze, publicyści i pionierzy polskiej turystyki górskiej przemierzający te strony w "czasach galicyjskich" (1772 - 1918). Pozostawione przez nich relacje i opisy wywołują do dziś wzruszenie. Oto kilka przykładów:

Podejście pod Kamień leski Podejście pod Kamień leski, obecnie jest tu znakowana ścieżka
foto: P. Szechyński

W swoim pamiętniku "Trzy po trzy" Aleksander Fredro pisał: "Za liskiem stanęliśmy i oglądali na szczycie pagórka ogromny ułom skalny. Nie widać na nim ręki ludzkiej, a jednak ze swego kształtu zdaje się być cząstką jakiegoś gmachu. Różne o tym kamieniu biegają powiastki. Jedna cudowniejsza od drugiej". W 1974 r. ten właśnie fragment pamiętnika Oddział PTTK "Bieszczady" w Lesku utrwalił na pamiątkowej tablicy wmurowanej na Kamieniu podczas I rajdu "Śladami sławnych piór" poświęconego A. Fredrze.

Zniszczona tablica z cytatem fredrowskiego pamiętnika Zniszczona tablica z cytatem fredrowskiego pamiętnika pt. "Trzy po trzy"
foto: P. Szechyński

Oskar Kolberg w swoim 3-tomowym dziele etnograficznym Sanockie - Krośnieńskie, cz. I W: Dzieła Wszystkie, t. 49 s. 8 - 9 w ujmujący sposób opisuje także "Kamień nad Leskiem" i wieś Glinne. Oto jego relacja: "Nad miasteczkiem Liskiem, leżącym w województwie ruskim, ziemi sanockiej, wznosi się kamień ogromny dziwacznego kształtu, zwany Kustryniem.

W tej okolicy, gdzie wszystkie góry lasem lub ornymi obszarami są pokryte, sprawia widok nagiego kamienia niespodziewane wrażenie.

Kamień Leski Kamień leski
foto: P. Szechyński

Pod Kustryniem ciągnie się bity gościniec i odsłaniając w biegu swoim po jednej i po drugiej stronie rozległe widoki, spuszcza się z wolna do Uherzec."

I tak jest do dziś. Przejeżdżając przez Glinne możemy podziwiać wspaniałe panoramy na dolinę Sanu, pasmo Gór Słonnych, górskie szybowisko w Bezmiechowej i leżący u ich podnóża Czarny Dział, a z Kostrynia nie mniej malowniczą panoramę na Czulnię, otoczenie Jeziora Myczkowieckiego, pasmo Żukowa z Holicą (także byłe szybowisko) i Ostrego Działu.

O. Kolbergowi zawdzięczamy także jedną z legend o powstaniu leskiego ostańca. Pisze on: "Onego czasu, gdy jako miasto powstać miało Lisko, brakło w nim najżywotniejszej miasta cechy - mieszczan. Diabeł, do wszelkich posług skory, postanowił też co najrychlej gród ten zaludnić; porwał tedy pierwszego, jakiego napotkał mieszczanina i nuż go nieść w swoich szponach przez powietrze do Liska. Wtem kur zapiał, bezsilny już diabeł, nie dobiegłszy mety, upuścił brzemię swe na ziemię, gdzie wedle fatalizmu zrządził, że niedoszły ów liszczanin natychmiast obrócił się w kamień".

Kolejne fascynujące opisy leskiego ostańca i najbliższych okolic miasta Leska zamieścił ks. Władysław Lutecki w swoich "Historiach niektórych ziemi sanockiej" wydanych nakładem "Wiadomości Turystycznych" w Warszawie w 1938 r. Oto fragmenty: "Okolice miasta Leska zdrowe i miłe są jako podgórskie. Z miasta w stronie zachodniej widny skręt Sanu, który prawie pod kątem prostym załamuje się u podnóża skał. (To dzisiejszy pomnik przyrody zwany "Skałą Wolańską"). Po stronie wschodniej, daleko za miastem, widać olbrzymią skałę, która robi wrażenie zamczyska i ma swoją legendę (...).

Kamień Leski Kamień leski
foto: P. Szechyński

Z Leska do "Kamienia Leskiego" warto też przejść trasą rowerową "Baszta" prowadzącą m. in. od zamku Kmitów i amfiteatru doliną Sanu obok letnich basenów kąpielowych u podnóża Baszty, a następnie w lewo pod górę doliną Kisłego Potoku. Ten urzekający odcinek proponowanej trasy opisuje nie mniej wzruszająco ks. W. Lutecki.

(...) Spokojny San tuli się prawym brzegiem pod górskie osypiska, pod cień świerków, jodeł i buczyny. Podmywa brzegi, toczy kamienie i rozrzuconym głazem swoje upiększa brzegi. Nieraz zabłyśnie wśród przetrzebionego lasu odkrywka piaskowca, jakby szczątki murów dawnego zamczyska, to znowu wrzyna się w łożysko Sanu kamienista tafla, a dalej świecą w słońcu sine skały brzegów."

Kamień Leski Czasami można spotkać tu rozpięte liny - Kamień Leski wykorzystywany jest jako ścianka wspinaczkowa a także bardziej komercyjnie - np. zjazdy popularną tyrolką
foto: P. Szechyński

Nic dodać, czy ująć. Takie wrażenie sprawia do dziś wędrówka od Sanu do Leskiego kamienia tą samą doliną, którą - według kolejnej legendy - wyrodna córka niosła chorej, spragnionej mamie z Glinnego dzban wody z Sanu. Spotkawszy na leśnej ścieżce chłopca wdała się z nim w rozmowę zapominając o swojej chorej i czekającej na upragnioną wodę mamusi. Gdy zaszło słońce i zapadł mrok jej matka nie doczekawszy się córki umierając w gorączce i pragnieniu wypowiedziała ostatnie słowa: "Ty która nie znasz miłości i masz serce z kamienia, obyś skamieniała". I to przekleństwo matki dosięgło stojącą nadal z chłopakiem na leśniej ścieżce dziewczynę, która w jednej chwili na jego oczach zamieniła się w potężny głaz, swym kształtem przypominający kamienne serce.

Legenda o kamieniu nad leskiem, który powstać miał z zaklętej dziewczyny

Kolejna, oryginalna legenda znajduje się na tablicy umieszczonej pod leskim kamieniem. Dziś niestety dość zdewastowana przez wandali, jednak jeszcze dająca się odczytać (zniszczona napisami jest również tablica z cytatem Aleksandra Fredry). Oto jej treść:

Ponad wierzchołki szumiącego lasu
Piętrzy ponury gmach bryły kamienia
Pomnik olbrzymi odwiecznego czasu
Zmienny w postawie swego istnienia (przed 1860)

W znaku ruiny by sławnego grodu
By ślad fortecy obronnych kryjąc
Nad miastem Leskiem wzniosły od wschodu
Z dala podziwem tu zachwycającym

Skalna opoka ma legendy trwał
Które wśród ludu dotąd nie stopniałe
Słynny ten liski kamień z siwej miny
Ma mieć początek złośliwej dziewczyny

Przy grzybobraniu to piętno straszliwe
Padło z ust matki srogo przenikliwe
Matka tu córkę swoją wzywała
By zdrowe grzyby do kosza wkładała
Dziewkę uniosła złość i gniew srogi
Rzuciła matce koszyk pod nogi
W głowę kamieniem gdy zamierzała
Matka zaklęła byś skamieniała
Z kamieniem dziewki ręka podjęta
W takową postać na wieki zaklęta

Przeszłość lat setnych miała do budowy
Zamku, kościoła, tu kamień ciosowy
Wotum ofiarne pracą zajęci
Na szczycie skały dla wiecznej pamięci
Wykuli okno świadczy do tej doby
Z cegieł figurze dodali ozdoby
Krzyż umieścili a w czasy owe
Wierni w procesyji na dni krzyżowe
Tu u stóp krzyża z ufnością szczerze
Składali modły Bogu w ofierze
O zdrowie, spokój, urodzaj żyzny
Błogosławieństwo dla ojczyzny
Przekręt się wsunął pogłoskę szerzył
Że kamień rośnie przesąd uwierzył
Z czasem się wniesie nad szczytne góry
Po którym będą przesuwać się chmury
Łoskotu grzmoty, pierony strzałą
Nie skruszą dziewkę tu skamieniałą
Głosząc na dogmat w narodzie
Że w uroczystym pochodzie
Z kościoła duchowieństwo
Zażegnałe przekleństwo
Po którym dziewka-skała róść zaprzestała

Szereg lat mijało krzyż wielki drzewniany
Wtknięty na szczycie - świętnie szanowany
Mimo schylenia dawną przeszłością
Nie odnawiane pamiątkę nowością
Wiarygodna powieść niesie
By nabyć szczęścia do zwierzyny w lesie
Pijanica gajowy z dworu sąsiedniego
Z namysłem strzelił do krzyża tego
Skruszył pamiątkowy znak Bożej męki
Nie uszedł kary zdrętwienia ręki
Do zgonu życia u bólu ponury
Za obalenie krzyża z figury (rok 1862)

W czasie budowy kolejowej drogi
Łamano skałę by kamienne nogi
Bo niewygasła wieść starej gadki
Że kamień z dziewki zaklętej od matki
Oboczne części proch dynamit kruszył
Lecz szczyt wiezycy ułomkiem nie ruszył
Która z figury cegiełek szczątki
Mchem u podnóża kryje dla pamiętki
Ceniąc tradycye i pomnik wiekowy
Został ponownie wzniesiony żelazny krzyż nowy (rok 1874)
Przez kamieniarza miejscowego
Jędrzeja Samberskiego
A sławna wieżyca tego kamienia
Przywilejem dawnego istnienia
Od chcrześcijańskiej Rady Miasta
Ma zostać nietkniętą
Jako pamiątka - pamiątką świętą

Na wniosek

O zabytek gorliwego burmistrza miejscowego
Liskiego rodaka Pana Józefa Bielaka
Na posiedzeniu 25 kwietnia 1896r.

Opracowanie:

Stanisław Orłowski - Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych "Karpaty".
Legendę umiesczoną na tablicy wyszperała w archiwum p. Jadwiga Szurlej - redaktor "Echa Bieszczadów".
Informacje własne.

Więcej zdjęć w naszej galerii: Kamień Leski - galeria zdjęć

Kamień Leski Kamień Leski
foto: P. Szechyński
Kamień Leski Kamień Leski, obecnie prowadzi tu ścieżka koloru niebieskiego
foto: P. Szechyński
Kamień Leski ścieżka Ścieżka pod Kamieniem leskim
foto: P. Szechyński
Kamień Leski Kamień Leski
foto: P. Szechyński
Kamień Leski Wierzchołek
foto: P. Szechyński
Kamień Leski Kamień Leski
foto: P. Szechyński
Kamień Leski Kamień Leski
foto: P. Szechyński
Kamień Leski zimą Kamień Leski
foto: P. Szechyński
Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006

 

Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2023