...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Gospodarstwo Aleksa
Werchowyna
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustianowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

Ukraińska Powstańcza Armia | Walki w Bieszczadach 1944-1947

IV. Ukraińska Powstańcza Armia. Walki w Bieszczadach w latach 1944 - marzec 1947

Pierwsze walki z UPA w Bieszczadach stoczyły oddziały partyzanckie jeszcze w czasie okupacji: OP-23, oddział braci Pawłusiewiczów i oddział "Muchy" (M. Kunuckiego). Po przejściu frontu i powrocie UPA w Bieszczady, pierwsze potyczki miały miejsce pomiędzy UPA a NKWD. W tym czasie w rejonie Bieszczadów nie było regularnego wojska. Jedyne jednostki które były uzbrojone, to posterunki Milicji Obywatelskiej, jednak one dopiero się organizowały.

Okres po przejściu frontu to przewaga UPA na całym terenie Bieszczadów. Banderowcy działali bezkarnie, likwidując nowo powstałe posterunki MO. Jedynie jednostki sowieckie NKWD mogły skutecznie przeciwstawiać się UPA. Stan ten trwał do 1 lipca 1945 roku, kiedy to 8 DP otrzymała rozkaz przemieszczenia się w rejon Krosna i Sanoka. W rejon Bieszczadów skierowano 34, 36 i 32 pułk piechoty oraz 37 pułk artylerii. 8 DP zabezpieczała także granicę od miejscowości Ciechanie do stacji kolejowej Użok (obecnie na terenie Ukrainy) oraz z rejonu Soliny do pogórza przemyskiego.

W okresie 1944-1947, UPA przeprowadziła szereg akcji wymierzonych przeciwko MO, jednostkom wojskowym, a także przeciwko mieszkańcom Bieszczadów. Szczególnym dramatem były akcje wymierzone przeciwko ludności. Obie strony dopuszczały się mordowania ludności cywilnej. Po przybyciu w Bieszczady regularnych jednostek WP próbowano zwalczać banderowców, ale jednostki frontowe które zostały skierowane w Bieszczady nie dawały sobie rady z przeciwnikiem dobrze znającym teren i doskonale uzbrojonym.

Lata 1945/46 to przewaga UPA nad wojskiem. Początkowo cała uwaga UPA skierowana była w stronę organizujących się posterunków MO. Po przybyciu wojska na tereny Bieszczadów, UPA zaczęła atakować jednostki wojskowe, szczególnie zależało dowództwu UPA, aby odblokować granice Polski. Wtedy też zrodził się pomysł, żeby zlikwidować strażnice WOP. UPA przeprowadziła koncentrację swoich sił i zlikwidowała większość strażnic wraz z załogami. Tylko nielicznym żołnierzom udało się uniknąć śmierci. Grupy operacyjne które zdążały na pomoc strażnicom także wpadały w zasadzki, jak ta pod Kożusznym.

Początkowo wojsko przeprowadzało tz. "marsze demonstracyjne" które polegały na przemarszach i demonstracji siły. Nie przyniosły one żadnego pozytywnego skutku. Dlatego w styczniu 1946 roku utworzono grupy operacyjne o sile batalionu. W 8 DP powstało ich cztery. Zmiana taktyki przez wojsko zaczęła przynosić pozytywne rezultaty. UPA zaczęła ponosić straty. Powołano Grupę Operacyjną "Rzeszów", która działała od kwietnia do października 1946 roku. W tym czasie, jak podają statystyki, zabito 910 Ukraińców, a ponad 1000 aresztowano. Niestety GO "Rzeszów" nie zrealizowała głównego zadania czyli rozbicia oddziałów UPA i likwidacji siatki cywilnej OUN. Dowództwo widząc nieskuteczność działań z dniem 31 października rozwiązało GO "Rzeszów".

W miejsce to utworzono trzy zgrupowania:
- ppłk. Bieleckiego
- ppłk. Wygnańskiego
- ppłk. Zwolińskiego

Zgrupowanie ppuł. Bieleckiego swoim zasięgiem objęło Bieszczady. Zgrupowaniu podporządkowano 32pp, 34pp, oraz jednostki specjalne 9 DP.

W lutym 1947 roku do zwalczania oddziałów UPA skierowano także kilka grup operacyjnych KBW. Odziały te były doskonale uzbrojone i wyposażone oraz co ważne, posiadały doświadczenie w zwalczaniu partyzantki. Początek 1947 roku to wzmożone działania UPA. 28 marca w zasadzce w rejonie wsi Jabłonki ginie generał Karol Świerczewski - wiceminister Obrony Narodowej. Śmierć Świerczewskiego przyspieszyła przygotowywaną od jesieni 1946 operację "Wisła" (początkowa nazwa "Wschód"), polegającą na wysiedleniu mieszkańców z terenów działania UPA.

opracowanie: Zbigniew Jantoń

Literatura:

G. Motyka - "Tak było w Bieszczadach",
A. Bata - "Bieszczady Szlakiem Walk z bandami UPA",
Informacje własne

Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006

 

Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2023