...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy graj±...
zdjêcia
- schroniska
- bazy namiotowe i chatki
- noclegi
- mapa Bieszczadów
- szlaki i ¶cie¿ki piesze
- skitour
- wodospady
- warto zobaczyæ
- bieszczadzka kolejka le¶na
- warto wiedzieæ
- informacje praktyczne
- miejscowo¶ci
- dawne wsie
- cerkwie
- cmentarze i cerkwiska
- kirkuty
- kapliczki
- trasy rowerowe
- trasy samochodowe
- fauna
- flora
- reporta¿e
- rozmaito¶ci
- bieszczadzkie wspomnienia
- aktualno¶ci (archiwum)
- redakcja (kontakt)
- nasza grupa na FB
Baligród i okolice
Bóbrka Buk k.Terki Bystre k.Czarnej Cisna i okolice Czarna i okolice Daszówka Duszatyn Dwernik i Dwerniczek Glinne Jankowce Kalnica k.Baligrodu Komañcza i okolice - Mogi³a - legenda - drewniany ko¶ció³ek - klasztor Nazaretanek Lutowiska £upków Mików Muczne Myczkowce Nasiczne Olszanica Orelec Pre³uki Rajskie Roztoki Górne Rzeped¼ Sêkowiec i okolice Serednie Ma³e Smolnik nad Os³aw± Solinka Solina i okolice - bieszczadzkie zapory - tajemnica zatoki Stefkowa Terka Uherce Mineralne Ustianowa Ustrzyki Górne Wetlina Wola Matiaszowa Wola Michowa Wo³osate Zatwarnica Zwierzyñ Balnica Beniowa Bere¼nica Ni¿na Bukowiec Caryñskie Choceñ Dydiowa D¼winiacz Górny Hulskie Huczwice Jawornik Jaworzec Kamionki Krywe £okieæ £opienka - rys historyczny £opienki - Chrystus Bieszczadzki £uh Rabe k.Baligrodu Rosolin Ruskie Sianki Skorodne Sokoliki Soko³owa Wola Studenne Tarnawa Ni¿na i Wy¿na Tworylne - Tworylczyk Tyskowa Zawój Zubeñsko ¯urawin » Cmentarze i cerkwiska | Wo³osate Wo³osate - cmentarz oraz cerkwiskoWo³osate, wie¶ królewska (dawniej: Wo³oschatka) zosta³a za³o¿ona w roku 1557 przez Tymko Kobrzynowicza - kniazia i osad¼cê, który otrzyma³ przywilej na za³o¿enie miejscowo¶ci. Pocz±tki by³y skromne - oprócz kniazia w Wo³osatem osiedli³o siê jeszcze dwóch kmieci (1565r.), z czasem jednak dolinê potoku nad którym za³o¿ono wie¶ zaczêto zagospodarowywaæ i po czasie przynosi³a ona zyski kniaziowi oraz starostwu. ![]() foto: P. Szechyñski W roku 1785 ludno¶æ Wo³osatego liczy³a 386 mieszkañców z czego 365 by³a grekokatolikami. Parafia greckokatolicka podlega³a wówczas dekanatowi ¿ukotyñskiemu. Katolików rzymskich by³o wówczas we wsi tylko 5, mieli sw± parafiê w Polanie a ponadto Wo³osate zamieszkiwa³o 6 ¯ydów. W roku 1852 dokonano szczegó³owych pomiarów wsi i sporz±dzono plan katastralny oraz dokumenty w³asno¶ciowe, dziêki którym powsta³ obraz pokazuj±cy ¿ycie wsi w owym okresie. Przeprowadzony w roku 1854 spis ludno¶ci wykaza³ 460 osób, natomiast w roku 1921 Wo³osate zamieszkiwa³o ju¿ 819 osób a 10 lat pó¼niej liczba ta przekroczy³a tysi±c i wynosi³a dok³adnie 1084 osoby. ![]() foto: P. Szechyñski Najwcze¶niejsza wzmianka o popie z Wo³osatego pochodzi z 1676 roku, zatem ju¿ w tym okresie istnia³a tu cerkiew parafialna. Siedzib± parafii greckokatolickiej Wo³osate by³o do koñca XVIII wieku, pocz±tkiem wieku XIX parafiê tutejsz± zlikwidowano a Wo³osate zosta³o przy³±czone do parafii w Ustrzykach Górnych - proboszcz parafii ustrzyckiej mieszka³ jednak do po³owy XXw. w Wo³osatem. Ostatnia cerkiew filialna pw. Wielkiego Mêczennika Dymitra wzniesiona zosta³a w roku 1837. By³ to obiekt drewniany, trójdzielny, w charakterystycznym dla tego rejonu stylu bojkowskim z dachami namiotowymi (brogowymi) na poszczególnych czê¶ciach budowli. Na ikonostasie znajdowa³ siê napis z którego mo¿na by³o odczytaæ nazwisko proboszcza Joanna Bandrowskiego z dat± 1778r. Od pocz±tków XX wieku podejmowano w Wo³osatem dzia³ania maj±ce na celu kszta³towanie ¶wiadomo¶ci politycznej i narodowo¶ciowej tutejszej ludno¶ci. W 1904 roku proboszczem ustrzyckim by³ Mychai³o Skrocki - podjêto wtedy próbê za³o¿enia czytelni Towarzystwa im. M. Kaczkowskiego, poprzez któr± popularyzowano opcjê starorusiñsk±. W 1914 roku za ks. K. Fediwa we wsi istnia³a czytelnia "Pro¶wyty", stawiaj±ca sobie za cel budzenie ukraiñskiej ¶wiadomo¶ci narodowej. ![]() (fot. Ukraiñskie cerkwie drewniane, geneza i rozwój form". Lwów 1937) Liczba wiernych:
Diacy:
Przy cerkwi znajdowa³a siê drewniana dzwonnica konstrukcji zrêbowo-szkieletowej, sta³a w odleg³o¶ci 55 metrów od cerkwi, istnia³a jeszcze w 1852 roku. Cerkiew zosta³a spalona wraz ze wszystkimi, opustosza³ymi zabudowaniami wsi w roku 1947, pozosta³a po niej jedynie podmurówka. Mieszkañcy zostali wysiedleni w roku 1946, kilka rodzin przeniesiono do Ustrzyk Górnych, gdzie stacjonowa³ oddzia³ WP dowodzony przez p³k Jana Gerharda. ![]() foto: P. Szechyñski Cmentarz cerkiewny znajdowa³ siê wokó³ cerkwi. Powierzchnia w roku 1852 wynosi³a 18 arów i taka pozosta³a do naszych czasów, wcze¶niej cmentarz by³ prawdopodobnie mniejszy. Po roku 1946 zosta³ bardzo dotkliwie zdewastowany - nie zachowa³ siê ani jeden nagrobek, który by³by w ca³o¶ci. W roku 1991 podczas obozu Spo³ecznej Komisji Opieki nad Zabytkami Sztuki Cerkiewnej przy ZG Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Warszawie zosta³ odnowiony. Najlepiej zachowanym nagrobkiem jest otoczona ¿elaznym p³otkiem mogi³a rocznej córeczki proboszcza ustrzyckiego Mychai³a Skrockiego. Wszystkie pozosta³e nagrobki pozbawione s± inskrypcji. Jeden grób ziemny posiada wspó³cze¶nie umiesczon± tabliczkê na drewnianym krzy¿u. W roku 1994 cmentarz zosta³ ogrodzony drewnianym p³otem przez BdPN oraz wolontariusza z Amerykañskiego Korpusu Pokoju - Kirka Henwooda. Obecnie cmentarz i cerkwisko stanowi± punkt pocz±tkowy ¶cie¿ki historyczno-przyrodniczej Wo³osate - Tarnica (kolor zielony). ¦cie¿ka po miniêciu cmentarza dochodzi do tablicy z historycznym planem wsi wg stanu na rok 1852, po czym ³ak± kieruje siê w stronê lasu gdzie ³±czy siê ze szlakiem niebieskim. ![]() foto: P. Szechyñski ![]() foto: P. Szechyñski ![]() foto: P. Szechyñski Czê¶æ zachowanych nagrobków (stan na 09/2007): ![]() Olga Maria Skrockaja * 31/5 1906 † 20/3 1907 (fot. P. Szechyñski) ![]() (fot. P. Szechyñski) ![]() † Tut spocziwajut † Biganicz D.M 1896 - 1945 Biganicz P.D 1941 - 1942 (fot. P. Szechyñski) ![]() (fot. P. Szechyñski) ![]() (fot. P. Szechyñski) ![]() (fot. P. Szechyñski)
Wiêcej aktualnych zdjêæ: cmentarz w Wo³osatem - zdjêcia opracowanie: Piotr Szechyñski
Literatura:
Kamera w Czaszynie
Noclegi Schroniska Schroniska PTSM Bazy namiotowe i chatki Harcerskie bazy i hoteliki Mapa Bieszczady - wersja online Mapy Bieszczadów - recenzje Mapy wycinkowe - recenzje Przewodniki Ciekawe wydawnictwa Szlaki turystyczne - opisy Szlaki turystyczne - wykaz Czasy przej¶æ ¦cie¿ki przyrodnicze - wykaz Regulamin BdPN Punkty kasowe BdPN Bieszczadzka Kolejka Le¶na Jazdy konne Rejsy po Zalewie Soliñskim Wyci±gi narciarskie Muzea Informacja turystyczna Przewodnicy Przewo¼nicy (Bus) Przej¶cia graniczne Traperska przygoda - tabory Z psem w Bieszczady Zagroda pokazowa ¿ubrów Wêdkarskie eldorado na Sanie Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady Karpackie niebo Sery w Bieszczadach Wypa³ wêgla drzewnego Jaskinie Snowgliding w Bieszczadach Bieszczadzkie szybowiska Bieszcz. Centrum Nordic Walking Trochê historii Podzia³ (granice) Bieszczadów Losy bieszczadzkiej ludno¶ci Ró¿ne plany rozwoju Bieszczadów Na wynios³ych po³oninach BdPN Nie tylko Wysokie Sieæ wodna Geocaching Fauna Bieszczadów Flora Bieszczadów Le¶ny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie" Ukraiñska Powstañcza Armia Karol Wojty³a w Bieszczadach Bieszczady pó³ wieku temu Bieszczady w filmie Polowanie w Bieszczadach Reporta¿e Rozmaito¶ci bieszczadzkie Cerkwie drewniane w Bieszczadach Cerkwie murowane Kapliczki w Bieszczadach Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska Ikonostas O ikonie s³ów kilka Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - dzia³ania praktyczne (pdf) Cmentarze ¿ydowskie (kirkuty) Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku Cmentarze wojskowe w Komañczy Cmentarz wojskowy w Lesku Ko¶ció³ w Woli Michowej Ko¶ció³ w Komañczy Obelisk UPA Tarnica z Wo³osatego Halicz z Wo³osatego Bukowe Berdo z Mucznego Krzemieñ Szeroki Wierch Po³onina Caryñska Po³onina Wetliñska Smerek (wie¶) - Smerek - Po³onina Wetliñska - Brzegi Górne Cisna - Jas³o - Smerek (wie¶) Suche Rzeki - Smerek Dwernik-Kamieñ Pêtla: Wetlina - Riaba Ska³a - Czerte¿ - Kremenaros - Rawki - Dzia³ - Wetlina Ma³a i Wielka Rawka z p. Wy¿niañskiej ¦cie¿ka "Berehy Górne" Chryszczata z Komañczy Chryszczata z Jeziorka Bobrowego Szlak Huczwice - Chryszczata Wo³osañ z ¯ubraczego Jaworne - Ko³onice - Jab³onki Kr±glica Hyrlata Szlak graniczny £upków - Balnica Prze³êcz nad Roztokami - Ruské Prze³êcz nad Roztokami - Okr±glik - Jas³o Jas³o i Okr±glik ze Strzebowisk £opiennik ¦cie¿ka Jeleni Skok z Cisnej (wie¿a widokowa) Opo³onek i Kiñczyk Bukowski ¦cie¿ka dendrologiczno-historyczna w Berehach Przys³up Caryñski z Bere¿ek Bukowiec - Sianki - ¬ród³a Sanu Tarnawa Ni¿na - D¼winiacz Górny Brenzberg - ¶cie¿ka Krutyjówka - ¶cie¿ka Tworylne i Krywe z Rajskiego Terka - Studenne Otaczarnia w Bukowcu Rajskie - Studenne (most) Przys³up - Krywe Korbania z Bukowca Korbania z £opienki i Tyskowej Suli³a Wola Michowa - Balnica szl. ¿ó³tym Z Balnicy do Osadnego Do Solinki z ¯ubraczego Zwierzyñ - Myczków Tyskowa i Radziejowa ze Stê¿nicy Lasumi³a - najgrubsza jod³a Jod³a k.Pszczelin - opis ¶cie¿ki Stare Procisne, ¶cie¿ka Dwernik - Procisne, ¶cie¿ka Przez bieszczadzki las - ¶cie¿ka Nasiczne - Sêkowiec Kopalnia ropy Polana - Ostre Holica z Ustianowej - ¶cie¿ka Hylaty - ¶cie¿ka hist-przyrodnicza Huczwice - ¶cie¿ka geologiczna Komañcza - ¶cie¿ka dydaktyczna Jawornik - ¶cie¿ka Gminny szlak Baligród Bukowy Dwór - ¶cie¿ka przyrodnicza Po ekomuzeum w krainie bobrów Dolina Potoku Zwór Wodospady i kaskady Jeziorka Duszatyñskie Jeziorko Bobrowe Sine Wiry "Go³oborze" i dolina Rabskiego Rezerwat "Prze³om Os³awy" Rezerwat "¦nie¿yca wiosenna w Dwerniczku" Torfowisko "Tarnawa" Torfowisko "Wo³osate" Jaskinie w Nasicznem Grota w Rosolinie Rezerwat "Hulskie" M³yn w Hulskiem Pichurów - punkt widokowy Prze³êcz Wy¿na - pkt. widokowy Prze³êcz ¯ebrak Zagroda pokazowa ¿ubrów Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach Kamieñ leski Koziniec kamienio³om Ska³ki Myczkowieckie Ogród biblijny w Myczkowcach CKE Myczkowce; miniatury cerkwi Entomo-zieleniec Myczkowce MBL Sanok - skansen w Sanoku Park miejski w Sanoku Zielony domek w Ustrzykach G. Muzeum Historii Bieszczad Klasztor w Zagórzu Droga krzy¿owa w Zagórzu Sanktuarium w Jasieniu Ekomuzeum Ho³e Pomnik To³haja Most podwieszany w Dwerniczku XIX-wieczny most kolejki Radoszyckie ¼róde³ko - legenda o radoszyckim ¼róde³ku Nowe pomniki przyrody w dolinie Os³awy i Kalniczki Góry S³onne Rezerwat Sobieñ Rezerwat "Polanki" Góry S³onne - pkt. widokowy Hyrlata (1103 m) zim± Matragona (990 m) zim± Osina (963m n.p.m.) P³asza, Kurników Beskid, Okr±glik Trasy rowerowe Trasy samochodowe Stan dróg w Bieszczadach Parkingi Zalew Starina (S³owacja) Projekt Roz³ucz Jasienica Zamkowa Stara Sól Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005 Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006
zdjêcia
- schroniska
- bazy namiotowe i chatki
- noclegi
- mapa Bieszczadów
- szlaki i ¶cie¿ki piesze
- skitour
- wodospady
- warto zobaczyæ
- bieszczadzka kolejka le¶na
- warto wiedzieæ
- informacje praktyczne
- miejscowo¶ci
- dawne wsie
- cerkwie
- cmentarze i cerkwiska
- kirkuty
- kapliczki
- trasy rowerowe
- trasy samochodowe
- fauna
- flora
- reporta¿e
- rozmaito¶ci
- bieszczadzkie wspomnienia
- aktualno¶ci (archiwum)
- redakcja (kontakt)
- nasza grupa na FB
Serwis nasz i wspó³pracuj±cy z nami reklamodawcy zbieraj± i przechowuj± tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk, jak i w celach reklamowych. Korzystaj±c z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki bêd± one zapisane w pamiêci urz±dzenia. Przegl±daj±c nasz serwis ZGADZASZ siê na wykorzystywanie tych plików. Szczegó³owe informacje na temat cookies znajduj± siê w naszej Polityce prywatno¶ci © Twoje Bieszczady 2001-2022 |