...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Gospodarstwo Aleksa
Werchowyna
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustianowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

» Miejscowości | Solinka

Solinka

Solinka  to dawna wieś leżąca pomiędzy masywem Hyrlatej (Hyrlata - 1103 m n.p.m, Rosocha - 1084 m n.p.m, Berdo - 1041 m n.p.m) a grzbietem granicznym, w dolinie rzeki Solinka - trzeciej pod względem długości (45 km) rzeki w Bieszczadach. Źródła Solinki znajduja się na południowych stokach Hyrlatej, oraz na północnych stokach Strybu (pasmo graniczne).

Solinka Solinka, staw PZW - w tle Matragona
foto: P. Szechyński

Solinka została lokowana w XVI wieku w dobrach królewskich na tzw. surowym korzeniu, czyli w miejscu dotychczas niezagospodarowanym, wymagającym na początku wykarczowania lasu pod nową osadę. Potem była wielokrotnie niszczona, m.in. przez tołhajów oraz oddziały Rakoczego. Po II wojnie została zniszczona i wysiedlona, obecnie na Solinkę składają się cztery zabudowania - w tym leśniczówka.

Solinka Solinka
foto: P. Szechyński

Nazwa miejscowości wywodzi się od solanki a dokładnie potoku Solyanka (Solinka), którym spływała rozpuszczona sól kamienna. Miało to miejsce za czasów Piotra Zborowskiego, starosty sanockiego, jednak wieś miała wówczas zaledwie dwóch kmieci i kniazia. Jak podaje jeden z tomów Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z końca XIXw., przyczyną takiego stanu rzeczy było to, iż "dla wielości niedźwiedzi i szkód przez nie wyrządzanych, nie chciano tu osiadać". Miśki, których wówczas było zdecydowanie więcej niż w czasach obecnych mocno nowym gospodarzom dawały się we znaki a tereny te do dziś (zgodnie z rzeczywistością) uchodzą za tzw. niedźwiedziowate, czyli takie, na których żyją niedźwiedzie i istnieje prawdopodobieństwo ich spotkania.

Solinka, tory kolejki Solinka, torowisko kolejki w miejscu dawnego przystanku
foto: P. Szechyński

W roku 1616 w Solince uprawiano ponad 24 łany, ale kolejne najazdy a to wojsk Rakoczego a to bandy tołhajów węgierskich procesowi temu nie pozwalały się rozwijać. Po najeździe Rakoczego w 1665 r. pozostał tu zaledwie jeden łan uprawny. Dopiero sto lat później - końcem XVIII wieku - ilość uprawianych łanów zbliżyła się do 30.

Ziemie starostwa sanockiego, na którego terenie znajdowała się Solinka zmieniały zarządcę dość często, aż do czasów kiedy to przeszły na własność rządu austriackiego początkiem XIXw. Wówczas do Solinki przyłączono sąsiednie Roztoki Górne. Austriacy wkrótce tereny takie zaczęli sprzedawać w ręce prywatne, tak też stało się z Solinką, która w roku 1830 trafiła do Filipa Reisenbacha. Po nim wieś posiadało jeszcze pięciu właścicieli, aż stała się własnością (1895) żydowskiej rodziny Rappaport, która zarządzała nią do wybuchu II wojny światowej. Za czasów Rappaportów grunty wsi rozciągały się na powierzchni 3100ha.

Solinka Solinka, tory wąskotorówki
foto: P. Szechyński

Solinka była wsią łemkowską, posługiwano się tu łemkowską gwarą i pielęgnowano charakterystyczne dla tej nacji tradycje. Dokładny zasięg łemkowszczyzny w kierunku wschodnim jest dyskusyjny. Solinkę często wymienia się jako ostatnią wieś łemkowską w tym kierunku, uznając ją za graniczną (razem z Żubraczem) - takie granice ustalił m.in. prof. Roman Reinfuss. Mieszkańcy Solinki ludność zamieszkującą na wschód od Cisnej nazywali Jachwakami (bojkowie). Wpływy łemkowskie w samej Cisnej były dość silne, zatem takie granice można przyjąć za słuszne, jednocześnie uwzględniając że na terenach granicznych istniało zjawisko przenikania kultur, zatem i Cisna ma z łemkowszczyzną co nieco wspólnego, jako tzw. strefa przejściowa.

Solinka Solinka, rzeka oraz przyczółki dawnego mostu kolejki
foto: P. Szechyński

Życie mieszkańców w okresie międzywojennym było proste, ale ciężkie. Zajmowali się oni głównie rolnictwem, łowili ryby i hodowali zwierzęta. W roku 1936 miejscowa nauczycielka sporządziła kwestionariusz środowiskowy, który wysłała do Inspektoratu Szkolnego w Sanoku. Opinia w nim zawarta była dla mieszkańców bardzo negatywna, należy jednak pamiętać że nauczycielka nie była zapewne zbyt obiektywna - z przyczyn narodowościowych, kulturowych, a być może i mieszkańcy potraktowali ją niebyt uprzejmie.

Solinka, lilia złotogłów Solinka, na cmentarzu znajduje się stanowisko Lilii złotogłów - tu na kilka dni przed kwitnieniem, które ma miejsce zazwyczaj w czerwcu
foto: P. Szechyński

Pewne jest jednak że ludzie żyli tu ubogo i w prymitywnych warunkach, zatem wiele spostrzeżeń nauczycielki, które jej wydawały się czymś szokującym, było zupełnie normalne. Na pewno stanowiła ona (nauczycielka) w jakimś stopniu zło konieczne dla wsi, gdyż dzieci były bardziej potrzebne w polu i do zabawiania mniejszych dzieci w domach, niż w szkole. Nauczycielka podsumowała ludność Solinki jako lud leniwy i gnuśny. Używający prostych narzędzi, nie znający roślin strączkowych, cebuli czy czosnku a nawet buraków. Żywiący się na co dzień ziemniakami, kapustą i mąką owsianą a także marchewką i brukwią gotowaną w mleku. Mieszkańcy byli niechlujni i brudni, rąk nie myli prawie nigdy, tylko je czasem moczyli ochlapując twarz, praktycznie nie używali mydła. Izby nigdy nie były wietrzone, brud, pchły, wszy i pluskwy panoszyły się w prawie każdym domu. Ludność wierzyła w czary, zabobony i czarownice, choć się z tym nie afiszowała. Chorych leczono w domu, ale też nie znano ziół, więc podawano im głównie ryż i herbatę. Złamania, które nie należały do rzadkości "naprawiał" Żyd, do lekarza nie chodzili prawie nigdy. Nauczycielka zarzuca ludności również brak moralności, brak poczucia rodowego, niską pobożność (z powodu analfabetyzmu i tak znali na ogół tylko jedną modlitwę) i lenistwo - ludzie nie lubili pracować, chyba że musieli, nie myśleli o polepszeniu sobie bytu a wszystko zwalali na góry, które w tym przeszkadzają. Ludność nie była również zainteresowana poprawieniem sobie bytu poprzez rozwój turystyki - brakowało odpowiednich pomieszczeń.

Solinka Solinka
foto: P. Szechyński

We wrześniu 1939 przez Solinkę przedostawali się na Węgry żołnierze z rozbitych polskich oddziałów. Gdy II Rzeczpospolita upadła mieszkańcy wsi urządzili symboliczny pogrzeb Polski. Na drzewach powiesili portrety polskich dostojników a koło cerkwi zakopali biało-czerwony słup graniczny. Tego typu pogrzeby Polski były na tych terenach bardzo częste, na ogół zakopywano godło i flagę. Inicjatorami i organizatorami byli przeważnie greckokatoliccy księża, których istotna rola w antypolskich działaniach oraz mordach dokonywanych przez UPA jest wciąż bagatelizowana bądź skrzętnie pomijana.

W roku 1944, po przejściu frontu rozpoczęły się wysiedlenia. W roku 1945 i 1946 wywieziono łącznie 286 mieszkańców, resztę natomiast (169) w ramach akcji "Wisła" w roku 1947. Zabudowania rozebrano lub spalono - włącznie z cerkią. Pozostała po niej czytelna podmurówka oraz cerkiewny cmentarz. Więcej na temat cmentarza i cerkwi: cmentarz w Solince

Ponowne "zasiedlenie" Solinki nastąpiło końcem lat 50.XX wieku, kiedy to zbudowano tu leśniczówkę. Do niedawna na Solinkę składało się 3 zabudowania, obecnie przybył jeden nowy budynek.

Turystycznie Solinka jest ciekawym miejscem, spokojnym nawet w pełni sezonu. Malownicze położenie pomiędzy Matragoną, Hyrlatą i grzbietem granicznym sprawia, że warto tu zajrzeć. Dostać się do Solinki można obecnie na wiele sposobów: pieszo lub rowerem z Żubraczego, bądź od strony Roztok Górnych i Balnicy oraz (w sezonie) kolejką wąskotorową z Majdanu. Od roku 2010 biegnie tędy nowa międzynarodowa ścieżka przyrodnicza.

Więcej na temat turystycznych walorów wsi oraz proponowanych tras:
Do Solinki z Żubraczego

Galeria zdjęć z Solinki: Solinka - galeria zdjęć

Literatura:

1. Magazyn "Bieszczady", nr 03/2011, Wydawnictwo "Berdo".
2. Kryciński S., "Słownik Historyczno-Krajoznawczy cz.2 Gmina Cisna", Warszawa 2007.
3. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1902.

Solinka W Solince latem
foto: P. Szechyński
Solinka potok Solinka w Solince
foto: P. Szechyński
Solinka potok, przyczółki mostu Solinka w Solince i przyczółek dawnego mostu
foto: P. Szechyński
Solinka bobry Bobrowe rozlewisko w górnej części wsi przy drodze do Roztok
foto: P. Szechyński
parking Solinka Parking w Solince, początek ścieżki Solinka - Udava
foto: P. Szechyński
redyk w Solince Początkiem lipca 2013 przes Solinkę przeszedł redyk karpacki z Rumunii do Czech
foto: P. Szechyński
Solinka, droga asfaltowa Droga z Żubraczego do Solinki jest obecnie w większości asfaltowa
foto: P. Szechyński
Solinka Solinka - z lewej stare zabudowania, z prawej nowy budynek leśniczowki (2010)
foto: P. Szechyński
Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006

 

Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2023