Na rynku księgarskim nakładem Wydawnictwa CARPATHIA ukazała się "Księga legend karpackich" autorstwa Andrzeja Potockiego. Jest to już jej drugie wydanie, tym razem znacznie poszerzone o legendy Czarnohory i Gorganów i w zmienionej szacie graficznej.

"Księga legend karpackich" to cenny zbiór legend z Bieszczadów, Beskidu Niskiego, Czarnohory i Gorganów. Stanowi zatem ważną dokumentację demonologii całych Karpat i jako taka jest nie tylko interesującą lekturą, ale także istotnym przyczynkiem do badań etnograficznych w tym zakresie.

Andrzej Potocki legendy zbiera od wielu lat, wydobywając je z pamięci mieszkańców czy też poszukując ich w enigmatycznie brzmiących zapisach kronikarskich. Sporo spośród tych legend miało swoją telewizyjną odsłonę, wiele znalazło się także w "Księdze legend bieszczadzkich" oraz w "Księdze legend beskidzkich", ale są pośród nich i takie, które na stronach tej książki mają swój literacki "debiut".

Autor legendom przypisuje bardzo duże znaczenie, nie tylko nostalgiczne związane z powrotem do krajobrazu dzieciństwa, ale także poznawcze, dające możliwość zrozumienia światopoglądu i świadomości tych, którzy byli w Karpatach przed nami.

- W legendach była mądrość pokoleń i nadzieja, i przestroga - mówi Andrzej Potocki. - Służyły nie tylko rozrywce, ale miały również walor edukacyjny, bo traktowano je poniekąd jako narzędzie do zapewnienia ciągłości kulturowej danej społeczności.

Warto zatem sięgnąć po "Księgę legend karpackich", a choćby i z tego powodu, że przed nami czas wakacyjnych wędrówek. Może zawarte w tej publikacji legendy zainspirują czytelników do poszukiwania karpackich śladów przeszłości.

(kapot)

Stowarzyszenie PRO CARPATHIA, dzięki dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie, wydało "Leksykon Podkarpackiej Przyrody". Jest to pierwsza w naszym województwie popularno-naukowa publikacja zbierająca podstawowe dane dotyczące obszarów chronionych Podkarpacia. Omawia dwa parki narodowe,10 parków krajobrazowych, 13 obszarów chronionego krajobrazu oraz 94 rezerwaty przyrody plus jeden planowany. W sumie na 160 stronach zebrano 550 zdjęć i 109 mapek lokalizacyjnych.

- Przy różnych realizowanych przez nasze Stowarzyszenie projektach ciągle pojawiały się problemy z dostępem do rzetelnych danych o stanie przyrody na Podkarpaciu. Pomysł na książkę narodził się więc z potrzeby znalezienia wiarygodnych informacji na ten temat - mówi Krzysztof Zieliński, redaktor książki "Leksykon Podkarpackiej Przyrody". - Napisaliśmy projekt do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie, który wspomaga działania związane z edukacją ekologiczną, a oni zaakceptowali go. Kilka miesięcy trwało szukanie odpowiednich dokumentacji, dobieranie właściwych zdjęć, przygotowywanie map, a następnie rozpoczęto skład elektroniczny planowanego wydawnictwa.

W efekcie powstała popularno-naukowa publikacja, pierwsza na Podkarpaciu pozycja przedstawiająca wszystkie elementy obszarów prawnie chronionych w naszym województwie. "Leksykon Podkarpackiej Przyrody" prezentuje najnowsze dane dotyczące rezerwatów, także tych dopiero planowanych jak np. Żołny w Buszkowicach koło Przemyśla.

Książka to nie tylko ciekawa lektura, ale i ważny przewodnik po podkarpackiej florze i faunie. Kilkaset barwnych zdjęć (znaczna ich część zrobiona została przez najlepszych podkarpackich fotografów) przybliża najważniejsze gatunki, rzadkie endemity, ciekawe i barwne widoki środowiska przyrodniczego naszego regionu.
- Jestem przekonany, że lektura "Leksykonu" zachęci do zwiedzania przyrodniczej spuścizny w naszym województwie. To wręcz gotowy przewodnik dla wielbicieli szlaków i spędzania wolnego czasu pod gołym niebem - dodaje Krzysztof Zieliński.

"Leksykon Podkarpackiej Przyrody" dostępny jest w bibliotekach publicznych, uniwersyteckich, muzeach, instytucjach ochrony przyrody, część nakładu trafiła także do Podkarpackiego Kuratorium Oświaty. Stowarzyszenie nie prowadzi jego dystrybucji dla osób prywatnych.

K. Zieliński, Pro Carpathia

Na rynku wydawniczym pojawiła się kolejna publikacja autorstwa Andrzeja Potockiego z cyklu Judaica.

"Słownik biograficzny Żydów z Podkarpackiego" zamyka swoistego rodzaju tryptyk poświęcony Żydom żyjącym niegdyś na terenie obecnego województwa podkarpackiego. W tym cyklu ukazały się już 2 książki: "Bieszczadzkie judaica" i "Śladami chasydzkich cadyków w Podkarpackiem".

"Słownik..." pomieścił ponad 300 biogramów ludzi pochodzenia żydowskiego, którzy związani byli z naszym regionem. Są wśród nich: laureat Nagrody Nobla i wicekról Indii, mąż Marilyn Monroe i kobieta, która stworzyła największe imperium kosmetyczne w świecie; legioniści i żołnierze ochotnicy, którzy oddali życie w walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.

Warto zatem sięgnąć po tę książkę, bo dostarcza ona wielu ważnych, niekiedy sensacyjnych informacji o Żydach, których korzenie sięgały naszej małej Ojczyzny.

(kapot)

Nie jest to wydawnicza nowość (2006), ale z pewnością ciekawa pozycja, która warta jest zaprezentowania.

Mjr Łukasz Kuźmicz, urodził się 18.04.1925 r. we wsi Kuśniszcze II, pow. Luboml na Wołyniu, gdzie mieszkał do 1943 roku. Po zamordowaniu przez UPA w dniach 29 i 30 sierpnia 1943r. w sąsiednich wsiach i okolicach 15 tys. Polaków i po napaści na jego dom, wraz z rodziną przeszedł późnej całą gehennę zbrodniczej działalności UPA.

Był uczestnikiem i bezpośrednim świadkiem wielu wydarzeń, które opisał w książce. Jest ona cennym źródłem historycznym. Zawiera niepublikowane dotychczas dokumenty i zdjęcia, nazwiska milicjantów, oficerów i żołnierzy WP, pochodzących z Kresów Wschodnich i z całej Polski, którzy polegli w walkach z UPA na Rzeszowszczyźnie przed akcją "Wisła" i w czasie jej trwania.

W sposób udokumentowany autor uzasadnił konieczność przeprowadzenia akcji wojskowej "Wisła", w ramach której zklikwidowane zostały sztaby OUN i ich kierownictwo z głównym prowidnykiem na Polskę, Staruch Jarosławem ps. "Stiah", oraz kurenie i sotnie UPA z ich głównodowodzącym, Onyszkiewicz Myrosławem ps. "Orest". W książce opisana została i późniejsza dywersyjno-szpiegowska działalność OUN-UPA, po akcji "Wisła".

Spis treści:

• Okoliczności powstania UPA
• Działalność OUN-UPA na Wołyniu
• Działalność OUN-UPA w Polsce po wyzwoleniu
• Napady UPA na posterunki MO i strażnice WOP
• Śmierć gen. Karola Świerczewskiego "Waltera"
• Operacja wojskowa grupy operacyjnej "Wisła"

Tytuł: Zbrodnie bez kary
Autor: Łukasz Kuźmicz
Wydawca: AP-W "Sandra" Rzeszów
Rok wydania: 2006
Ilość stron:: 349
Cena:: 40zł + koszty wysyłki

Przeżywające turystyczny renesans Bieszczady charakteryzują się nie tylko atrakcyjnością krajobrazu, niepowtarzalną szata roślinną, lecz również ciekawą i wielowymiarową historią. Prezentowany tom materiałów pokonferencyjnych jest próbą kompleksowego - aczkolwiek dalekiego od monograficznego - ujęcia dziejów tego regionu w okresie Polski Ludowej.

W książce zamieszczono dwadzieścia artykułów. Autorzy podjęli próbę ukazania specyfiki etniczno-religijnej, kulturowej oraz społeczno-politycznej Bieszczad, a także przemian dokonujących się w obrębie wskazanych obszarów badawczych pod rządami komunistów.

Spis treści: • Jakub Izdebski, Krzysztof Kaczmarski, Mariusz Krzysztofiński - Wstęp
• Katarzyna Dufrat: Cywilne struktury Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów w Bieszczadach (1945-1947)
• Artur Brożyniak: Ukraińska Powstańcza Armia w Bieszczadach
• Małgorzata Gliwa: Przesiedlenia ludności ukraińskiej z Bieszczad Zachodnich w latach 1944-1947
• Artur Brożyniak, Małgorzata Gliwa: Terka - Wołkowyja 1939-1947. Mikrohistoria krwawego konfliktu ukraińsko-polskiego
• Janusz Borowiec: Wojskowy Sąd Grupy Operacyjnej "Wisła"
• Grzegorz Ostasz: Śmierć generała Waltera i jego legenda
• Zbigniew K. Wójcik: Zmiana granicy wschodniej Polski Ludowej w 1951r. (zarys problematyki)
• Piotr Chmielowiec: Urząd Bezpieczeństwa i Służba Bezpieczeństwa w Bieszczadach. Struktury - ludzie - działalność
• Robert Witalec: Mniejszość grecka w Bieszczadach w świetle dokumentów wytworzonych przez UB-SB
• Mirosław Surdej: Między polityką a wypoczynkiem - wizyta Josipa Broz Tito w Polsce w 1975 r. w świetle akt aparatu bezpieczeństwa PRL
• Paweł Piotrowski: Militarne dzieje Bieszczad w XX wieku
• Ks. Stanisław Nabywaniec: Kościół rzymskokatolicki w Bieszczadach 1944-1989. Powrót - odbudowa - rozwój
• Krzysztof Kaczmarski: Działania aparatu bezpieczeństwa wobec ks. prymasa Stefana Wyszyńskiego w czasie jego internowania w Komańczy (1955-1956)
• Ks. Henryk Borcz: Nieudana próba likwidacji przez władze komunistyczne parafii rzymskokatolickiej w Wołkowyi w Bieszczadach (na kanwie dramatycznych wydarzeń z 3-4 października 1967 roku)
• Igor Hałagida: Kościół Greckokatolicki w Bieszczadach (1944-1989) (szkic zagadnień)
• Artur Brożyniak, Ryszard Ziobroń: Prawosławie w Bieszczadach po II wojnie światowej
•Tomasz Bereza: Strajki ustrzycki (grudzień 1980 - luty 1981)
•Olga Kurzynoga: Utracone dobra kultury w Bieszczadach 1944-1989 (zarys problemu)
• Jan Malczewski: Inwestycje w Bieszczadach i ich geneza
• Bogusław Kleszczyński: Autobusem w Bieszczady. Z dziejów osobowej komunikacji samochodowej
• Wykaz skrótów
• Indeks osób
• Indeks miejscowości

Tytuł: Bieszczady w Polsce Ludowej 1944-1989
Wydawca: Instytut Pamięci Narodowej, IPN
Rok wydania: 2010
ISBN: 978-83-7629-111-6
Ilość stron:: 492
Cena detaliczna: ok. 30zł

Na rynku wydawniczym dostępna już jest najnowsza książka Andrzeja Potockiego pt. "Kapliczka pamięci", która ukazała się nakładem Wydawnictwa LIBRA z Rzeszowa. To książka poświęcona ludziom Bieszczadów, tworzącym niegdyś krajobraz kulturowy tej części Polski. Dla jednych Bieszczad był inspiracją, dla innych miejscem na ziemi, ale zarówno jedni, jak i drudzy poddali się jego urokowi i stali się solą bieszczadzkiej ziemi.

Ta książka powstała, abyśmy nie przeszli obojętnie obok kapliczki pamięci stojącej nieopodal Atamanii Bieszczadzkiej Ryśka Szocińskiego w Cisnej. I żebyśmy nie zapomnieli o wszystkich tych, którzy przed nami uwikłani w Bieszczad odeszli na połoniny Wszechmogącego. Jest ona swoistego rodzaju lapidarnym zapisem ich drogi po tym łez padole, raz bardzo skromnej, ale też i niekiedy błyszczącej wieloma dokonaniami. Wszyscy oni zapisali się na trwale w życiorysie bieszczadzkiej ziemi i jako tacy przejdą do historii tego zapomnianego niegdyś przez Boga zakątka świata. Zapisali się trwale i dobrze, bo jak we wstępie napisał Andrzej Potocki, jeżeli w całym ich życiu zdarzył się tylko jeden dobry uczynek, ich życie miało sens.

Lektura tej publikacji to także lekcja życia, bo to ono pisze najbardziej wyszukane scenariusze, takie, których nigdy nie wymyśliłby nikt z nas. To również lekcja pokory, przestrogi, ale i nostalgii za światem, który nie może powtórzyć się w teatrze życia. Czytajmy więc o nich i przybywając w Bieszczad, zapalmy znicz pod kapliczką pamięci w Cisnej. Ten znicz jest bowiem jak największy dar - dar pamięci o tych, których ślady na bieszczadzkiej ziemi zatarł już czas. Niechaj w tym skromnym geście odżyją na nowo, a ich imiona czy pseudonimy brzmieć będą magią gór, z którymi połączyła ich miłość aż po kres dni...

Katarzyna Potocka

Pod koniec września br. na księgarskich półkach ukazała się od dawna oczekiwana książka Józefa Pawłusiewicza "Na dnie jeziora", wydana przez krośnieńskie wydawnictwo Ruthenus.

Jest to drugie, rozszerzone i na nowo zredagowane, wydanie (przywrócono wszystkie fragmenty usunięte przez cenzurę PRL z wydania w 1981 r.).

Dodatkowo książka została uzupełniona o posłowie córki Autora oraz 39 archiwalnych fotografii a także mapę z 1938r. obrazującą miejsca wydarzeń opisanych w książce oraz mapę schematyczną działań bojowych oddziału Samoobrony porucznika Józefa Pawłusiewicza. Ponadto książkę uzupełnia panoramiczne zdjęcie Jeziora Solińskiego z lotu ptaka z zaznaczeniem niektórych miejsc opisanych w książce.

Wspomnienia Józefa Pawłusiewicza są jednym z nielicznych świadectw o losach ludzi żyjących niegdyś na terenach, które znalazły się pod wodami Jeziora Solińskiego. Książka opisuje młodość Autora w Bieszczadach, następnie ważne epizody z jego życia - udział w walce zbrojnej o niepodległość Polski w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-sowieckiej. Okres międzywojenny to służba Autora w Straży Granicznej, m.in. w Beskidzie Niskim, która została barwnie i obszernie opisana na kartach książki. We wrześniu 1939 roku Autor wziął udział w Wojnie Obronnej a następnie przedostał się do rodzinnego Łęgu gdzie zorganizował początkowo niewielką konspiracyjną grupę przewodników, którzy przeprowadzali uciekinierów na Węgry, a następnie grupa ta rozwinęła się w liczny oddział samoobrony przeciwko okupantom i nacjonalistom ukraińskim. W 1944 roku grupa Pawłusiewicza weszła w skład legendarnego oddziału partyzanckiego Mikołaja Kunickiego "Muchy" jako jego 4 kompania. Swoje wspomnienia Autor kończy w 1945 roku.

Książka ta pełna jest także opisów polowań i wspomnień myśliwskich Autora oraz opisów obyczajów ukraińskich mieszkańców Bieszczadów - Bojków, a także opisuje psy hodowane w Łęgu i później w Rajskiem przez Józefa Pawłusiewicza - ogary niewielkiej budowy, które już po jego śmierci zostały uznane jako nowa rasa - Gończy Polski.

Tytuł: Na dnie jeziora
Autor: Józef Pawłusiewicz
Rok wydania: Krosno 2009
Wydawca: Ruthenus
Ilość stron:: 592 + 32 strony wkładki ilustracyjnej
Cena detaliczna: 46zł

» starsze pozycje wydawnicze «