...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Werchowyna
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach
Gospodarstwo Aleksa


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustianowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

» Bieszczadzkie wspomnienia | Kolejkowe opowieści

Kolejkowe opowieści Jacka Grzybały

W czasie mojej podróży kolejką w październiku 2015 roku z Majdanu do Przysłupa i z powrotem na Majdan oraz wjazd na Balnicę zawarłem kilka znajomości. Znajomości były ciekawe a opowieści moich rozmówców interesujące. Ludzie, z którymi prowadziłem konwersacje to obsługa lokomotywy składająca się z 2 osób. Ta załoga to maszynista oraz jego pomocnik, którego główne zajęcie to pilnowanie aby pod kotłem nie zgasło, czyli łopata w ruch i węgiel do paleniska. Tu trzeba zaznaczyć, że aby parowóz był gotowy do drogi i mógł być podpięty do pociągu, trzeba rozpalić pod kotłem i dobrze buzować 5 godzin przed wyruszeniem w trasę. Dopiero wtedy para na tłokach będzie miała 10 atmosfer. Sprawa zabezpieczenia wody i pary w kotle to poważna rzecz i nad nią czuwa już maszynista. Każdy skład pociągu ma swoich 2 lub 3 hamulcowych, którzy zabezpieczają i regulują prędkość kolejki przy zjazdach. Spadki są znaczne - tak na przykład z Przysłupa na Majdan to hamowanie odbywa się na odcinku około 4 km, a trasa z Balnicy do Majdanu to praktycznie hamowanie na całej długości trasy, czyli 9 km. Hamownie jest czysto mechaniczne, trzeba mieć wyczucie, aby nie robić tego za mocno bo pociąg może stanąć w miejscu.

Majdan, stacja kolejki Na stacji Majdan

Maszynista i pomocnik jadący naszym parowozem to ojciec i syn. Tata uprawnienia do prowadzenia kolejki wąskotorowej oraz cały kurs w tym temacie odbył na kolejce wąskotorowej w Jędrzejowie - woj. świętokrzyskie. Trzeba wspomnieć, że kolejka świętokrzyska nosi nazwę EKSPRES PONIDZIE i kursuje na trasie Jędrzejów - Pińczów - Jędrzejów. Cała dyrekcja i zarząd kolejki mieści się na stacji Jędrzejów Wąskotorowy. Syn jadący jako pomocnik sposobi się teraz do tego zawodu. Nasz parowóz ciągnie za sobą tender, czyli wagonik z wodą o pojemności około 3-4 metrów sześciennych. Są też mniejsze parowozy nie mające w zestawie tendera a zbiorniki z wodą są zamocowane wzdłuż kotła lokomotywy. Pojemność tych zbiorników jest o wiele mniejsza, niż naszego parowozu. Naszemu parowozowi na całą drogę, tj. MAJDAN - PRZYSŁUP - MAJDAN - BALNICA - MAJDAN (w sumie jest to 46 km) wystarczy te około 3-4 metrów sześciennych wody. Na samą tylko Balnicę (tam i z powrotem 18 km) potrzeba około 1.6 m3 wody. Aktualnie kolejka po drodze nie pobiera wody z potoku Solinka, co miało miejsce dawniej. Teraz parowozikowi musi wystarczyć zapas wody zabrany ze stacji Majdan. Pan hamulcowy pokazał mi takie miejsce, dołek pod mostem na Solince, gdzie dawniej kolejka pobierała wodę do zbiornika. Taki postój trwał wtedy około 30 minut. Dzisiaj parowozików wąskotorowych już dawno się nie produkuje. Ten bieszczadzki został wyprodukowany w Fabryce Lokomotyw w Chrzanowie w słynnym FABLOKU w 1957 roku . Fabryka ta nosiła imię Feliksa Dzierżyńskiego. Dzierżyński się nam nie udał - wiemy jaki był, za to lokomotywy były najwyższej jakości...

Majdan, stacja kolejki Na stacji Majdan

Szyny, po których porusza się kolejka są sędziwego wieku - na niektórych z nich można znaleźć datę rok 1880, a więc dzisiaj mają już ponad 135 lat. Gorzej jest z podkładami - te są drewniane i jak wiemy leżą na ziemnym nasypie, lub częściowo są w niego zakopane. Po 10-20 latach wymagają wymiany a to inwestycja bardzo kosztowna. Jeden podkład dzisiaj kosztuje 50 zł a do wymiany już kwalifikuje się kilka tysięcy. Pierwszy tysiąc został już wymieniony. Kolejka aktualnie cieszy się ogromną popularnością. W lipcu i sierpniu kursuje codziennie a w maju, czerwcu, wrześniu i październiku tylko w soboty i w niedziele - zawsze jest komplet. Gdy braknie biletów w kasie na kurs z rozkładu jazdy, to jest ogłoszenie że drugi skład pojedzie na trasę za pół godziny i też jest komplet mimo, że to wrzesień. Taka sytuacja była w moim przypadku. Dużo pociągów jeżdzi na specjalne zamówienie z tym, że jazda pod parowozem jest droższa, niż pod lokomotywą spalinową. W perspektywie jest wydłużenie trasy kolejki tak, aby początek był bez zmian tak jak teraz w Majdanie a końcowa stacja w Wetlinie. Trzeba wiedzieć, że Wetlina to centralny punkt wyjściowy na trasy turystyczne w góry. Gdy to zostanie zrealizowane, to Bieszczadzka Kolejka Leśna będzie największą atrakcją całych Bieszczadów.

Balnica W Balnicy

Na zakończenie opiszę jeszcze ciekawą rozmowę z panem hamulcowym na temat wilków w Bieszczadach i jaki jest z nimi problem. Rozmowa ta miała miejsce, gdy zbliżaliśmy się do stacji końcowej na Balnicy, bo ja tam wysiadłem i zostałem na noc u Wojtka Judy. Proszę pana wilki są pod ścisłą ochroną, są więc nietykalne. Czy to jest problem dla mieszkańców Bieszczadów? O wie pan, to duży problem i kłopot. Opowiem panu takie zdarzenie na przykład. U mojej teściowej wilki dwa psy zjadły, ale cholera jasna teściowej nie ruszyły. Ja sam myślałem, że ta cala odpowiedź to żart, dobry kawał. Jednak w tydzień później coś mnie tknęło, a miałem telefon do mego rozmówcy i zadzwoniłem. Pytam: proszę pana ile w tym kawale prawdy a ile fikcji. Odpowiedział krótko, że wilki dwa psy zjadły u teściowej - to absolutna prawda, a że teściowej nie ruszyły też absolutna prawda.

tekst: J. Grzybała

Parowóz bieszczadzkiej kolejki Parowóz
Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006

 

Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2023