...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...

Bieszczady


Terenwka w Bieszczadach

Bieszczady 4x4


Polecamy:

Werchowyna
Chata Smerek
Magiczne Bieszczady
Panorama Solina
Kolejowy Smolnik
Czadzie Sioło
4x4 w Bieszczadach
Gospodarstwo Aleksa


Cerkwie i cmentarze

Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane
Kapliczki w Bieszczadach
Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska
Ikonostas
O ikonie słów kilka
Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf)

Cmentarze żydowskie (kirkuty)
Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku
Cmentarze wojskowe w Komańczy
Cmentarz wojskowy w Lesku

Kościół w Woli Michowej
Kościół w Komańczy

Obelisk UPA

Miejscowości

Baligród i okolice
Bóbrka
Buk k.Terki
Bystre k.Czarnej
Cisna i okolice
Czarna i okolice
Daszówka
Duszatyn
Dwernik i Dwerniczek
Glinne
Jankowce
Kalnica k.Baligrodu
Komańcza i okolice
- Mogiła - legenda
- drewniany kościółek
- klasztor Nazaretanek
Lutowiska
Łupków
Mików
Muczne
Myczkowce
Nasiczne
Olszanica
Orelec
Prełuki
Rajskie
Roztoki Górne
Rzepedź
Sękowiec i okolice
Serednie Małe
Smolnik nad Osławą
Solinka
Solina i okolice
- bieszczadzkie zapory
- tajemnica zatoki
Stefkowa
Terka
Uherce Mineralne
Ustianowa
Ustrzyki Górne
Wetlina
Wola Matiaszowa
Wola Michowa
Wołosate
Zatwarnica
Zwierzyń

Dawne wsie

Balnica
Beniowa
Bereźnica Niżna
Bukowiec
Caryńskie
Choceń
Dydiowa
Dźwiniacz Górny
Hulskie
Huczwice
Jawornik
Jaworzec
Kamionki
Krywe
Łokieć
Łopienka
- rys historyczny Łopienki
- Chrystus Bieszczadzki
Łuh
Rabe k.Baligrodu
Rosolin
Ruskie
Sianki
Skorodne
Sokoliki
Sokołowa Wola
Studenne
Tarnawa Niżna i Wyżna
Tworylne
- Tworylczyk
Tyskowa
Zawój
Zubeńsko
Żurawin

Ukraińska Powstańcza Armia | Struktury Organizacyjne OUN-UPA

II. Struktury Organizacyjne OUN-UPA

Struktury organizacyjne ukraińskich nacjonalistów można podzielić na dwie części, część cywilną i część wojskową.

Żołnierze formacji ukraińskiej w mundurach wzoru niemieckiego Żołnierze formacji ukraińskiej w mundurach wzoru niemieckiego trzymający flagę Ukrainy, być może zdjęcie ze szkolenia jakiejś formacji ukraińskiej
źródło: IPN

W wielu przypadkach jednak kierownictwo w OUN pokrywało się z kierownictwem wojskowym. W praktyce oznaczało to, że władze cywilne posiadały zwierzchność nad władzami wojskowymi. Podziemie ukraińskie było doskonale zorganizowane. Siatka cywilna pokrywała większość wsi na terenach objętych działalnością UPA.

Struktury OUN (Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów)

Naczelną władzą OUN był Kongres, który wybierał tzw. Prowid OUN oraz prowidnyka, czyli przywódcę. Poprzez Główny Sztab Wojskowy (HWSZ) kierował Prowid działalnością zbrojną UPA. Terytorium "Samoistijnej Ukrainy" podzielono na "Kraje". Kraj dzielił się na okręgi, natomiast okręgi były podzielone na nadrejony, te z kolei podzielono na rejony.

W rejonach istniał podział na kuszcze (4-7 wsi) i stanice (1-2 wsi). Od 1944 roku kuszcze były zobowiązane do organizowania własnych zbrojnych oddziałów samoobrony (Samoobronne Kuszczowe Widiły). Członkowie SKW mieszkali i żyli normalnie i tylko w razie potrzeby byli mobilizowani na akcje. Najmniejsza jednostka SKW liczyła 30-50 osób. Do SKW należało rozpoznanie, wywiad, opieka nad chorymi i rannymi oraz akcje dywersyjne.

W związku z uszczelnianiem granic w kwietniu 1945.r. na terenie Polski w tzw. "Zakierzońskim Kraju" powołano do życia Krajowy Prowid OUN. Teren Polski czyli "Zakierzoński Kraj" został podzielony na trzy okręgi:

Okręg I - obejmował południowo-wschodnią część Polski i dzielił się na nadrejony:

  • nadrejon "Beskyd" (powiat sanocki i leski).
  • nadrejon "Werchowina" (powiat krośnieński, jasielski, gorlicki).
  • nadrejon "Chołodnyj Jar" (powiat przemyski).

Okręg II - rejon Lubaczowa, Jarosławia po Tomaszów Lubelski

  • nadrejon "Batury" (powiat jarosławski, lubaczowski, i tomaszowski).

Okręg III - rejon Tomaszowa Lubelskiego i Hrubieszowa

  • nadrejon "Łyman" (wschodnia część powiatu hrubieszowskiego, północna część tomaszowskiego).
  • nadrejon "Łewada" (powiaty Biała Podlaska, Włodawa i Chełm).

Siatka cywilna OUN była doskonale zorganizowana i mobilna. Na terenie Polski liczyła kilka tysięcy osób. Na czele Prowidu OUN w "Zakierzońskim Kraju", stanął "Stiach" (Jarosław Staruch). Jego zastępcą i jednocześnie referentem propagandowym został "Orłan" (Wasyl Halana). Natomiast referentem SB (Służby Bezpieczeństwa) był "Dalnycz" (Petro Fedoriw). Referentem od spraw wojskowych oraz dowódcą naczelnym UPA w Polsce został "Orest" (Mirosław Onyszkiewicz).

Struktury UPA (Ukraińska Powstańcza Armia).

Mimo iż przyjmuje się, że UPA powstała w październiku 1942r., to pełny rozwój struktur, dowództw oraz sztabów nastąpił dopiero rok później - w 1943 roku. Wtedy to UPA została zasilona przez ukraińskich policjantów, którzy zdezerterowali ze służby niemieckiej. Według oceny historyków, UPA liczyła wtedy około 15 tysięcy osób. Na jesieni 1943 roku utworzono Główny Sztab Wojskowy UPA.

Sztabowi podlegały Grupy Operacyjne:

  • Grupa Północ - (Wołyń, Polesie).
  • Grupa Południe- (obwód kamieniecko-podolski, żytomierski, winnicki, południowa część obwodu kijowskiego).
  • GrupaZachód - (Galicja Wschodnia, Bukowina, Ukraina Zakarpacka i południowo-wschodnia część Polski).
  • Grupa Wschód - (północna część obwodu żytomierskiego, kijowskiego i obwód czernichowski).

Grup Operacyjnych było cztery, ale działały tylko dwie. Były to grupy Północ i Zachód. Grupy operacyjne zostały podzielone na okręgi wojskowe. W sumie było ich 12 w tym w grupie Zachód 6. Okręg 6 o nazwie "Sian" (San) obejmował tereny Polski i dzielił się na trzy odcinki taktyczne.

Jednostką bojową która samodzielnie mogła wykonywać zadania bojowe był kureń (batalion). To największa jednostka taktyczna. Kureń mógł liczyć od 400-800 ludzi. W skład kurenia wchodziły 3-4 sotnie (kompanie). Stan osobowy sotni wynosił 60-200 osób. Sotnia dzieliła się na czoty (plutony), a te na roje (drużyny). Rój dzielił się na łanki.

Komendantem głównym UPA został "Taras Czuprynka" (Roman Szuchewycz), szefem głównego sztabu "Pierebijnis" (Dymytro Gricaj). Sztabem UPA Północ dowodził "Gonczarenko" (Leonid Stupnickij), a Zachód "Szelest" (Wasyl Sidor).

Wiosną 1944 roku UPA została podporządkowana Głównej Ukraińskiej Radzie Wyzwoleńczej (UHWR). Komendantem nadal pozostawał Roman Szuchewycz, jego zastępcą został Rostisław Wołoszyn, a szefem Głównego wojskowego Sztabu - Dymytro Gricaj.

Od czasu utworzenia UHWR w UPA zaczęły obowiązywać stopnie wojskowe:

  • striłeć (szeregowy)
  • starszyj striłeć (starszy szeregowy)
  • wistun (kapral)
  • starszyj wistun (plutonowy)
  • buławnyj (sierżant)
  • starszyj buławnyj (starszy sierżant)
  • chorunżyj (podporucznik)
  • porucznyk (porucznik)
  • sotnyk (kapitan)
  • major (major)
  • pidpułkownyk (podpułkownik)
  • pułkownyk (pułkownik)
  • henerał (generał)

Odznaczenia bojowe UPA:

  • Brązowy Krzyż Bojowej Zasługi
  • Srebrny Krzyż Bojowej Zasługi, II i I klasa
  • Złoty Krzyż Bojowej Zasługi, II i I klasa

opracowanie: Zbigniew Jantoń

Literatura:

G. Motyka - "Tak było w Bieszczadach",
A. Bata - "Bieszczady Szlakiem Walk z bandami UPA",
Informacje własne

Przejdź do rozdziału:

I. Zamiast wstępu
II. Struktury Organizacyjne OUN-UPA
III. UPA w Polsce ("Zakierzoński kraj"). Ukraińska Powstańcza Armia w Bieszczadach
IV. Walki w Bieszczadach w latach 1944 - marzec 1947r
V. Operacja "Wisła" (Wschód)
VI. Zbrodnie popełnione przez Ukraińska Powstańczą Armię w latach 1944-1947
VII. Zbrodnie Wojska Polskiego popełnione w Bieszczadach (i na pograniczu) na osobach cywilnych
VIII. Śmierć generała Karola Świerczewskiego - mity i fakty
IX. Zbrodniarze czy też bohaterowie - czyli próba oceny zdarzeń w Bieszczadach w latach 1918-1948

Praktyczne

Kamera w Czaszynie

Schroniska
Schroniska PTSM
Bazy namiotowe i chatki
Harcerskie bazy i hoteliki
Noclegi

Mapa Bieszczady - wersja online
Mapy Bieszczadów - recenzje
Mapy wycinkowe - recenzje
Przewodniki
Ciekawe wydawnictwa

Szlaki turystyczne - opisy
Szlaki turystyczne - wykaz
Czasy przejść
Ścieżki przyrodnicze - wykaz
Regulamin BdPN
Punkty kasowe BdPN

Bieszczadzka Kolejka Leśna
Jazdy konne
Rejsy po Zalewie Solińskim
Wyciągi narciarskie
Muzea
Informacja turystyczna
Przewodnicy
Przewoźnicy (Bus)
Przejścia graniczne
Traperska przygoda - tabory

Warto wiedzieć

Z psem w Bieszczady
Zagroda pokazowa żubrów
Wędkarskie eldorado na Sanie
Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady
Karpackie niebo
Sery w Bieszczadach
Wypał węgla drzewnego
Jaskinie
Snowgliding w Bieszczadach
Bieszczadzkie szybowiska
Bieszcz. Centrum Nordic Walking

Trochę historii
Podział (granice) Bieszczadów
Losy bieszczadzkiej ludności
Różne plany rozwoju Bieszczadów
Na wyniosłych połoninach BdPN
Nie tylko Wysokie
Sieć wodna
Geocaching

Fauna Bieszczadów
Flora Bieszczadów

Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"

Ukraińska Powstańcza Armia
Karol Wojtyła w Bieszczadach
Bieszczady pół wieku temu
Bieszczady w filmie

Polowanie w Bieszczadach

Reportaże

Rozmaitości bieszczadzkie

Wyprawy piesze

Tarnica z Wołosatego
Halicz z Wołosatego
Bukowe Berdo z Mucznego
Krzemień
Szeroki Wierch
Połonina Caryńska
Połonina Wetlińska
Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne
Cisna - Jasło - Smerek (wieś)
Przysłup - Jasło
Suche Rzeki - Smerek
Dwernik-Kamień
Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina
Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej
Ścieżka "Berehy Górne"
Chryszczata z Komańczy
Chryszczata z Jeziorka Bobrowego
Szlak Huczwice - Chryszczata
Wołosań z Żubraczego
Jaworne - Kołonice - Jabłonki
Krąglica
Hyrlata
Szlak graniczny Łupków - Balnica
Przełęcz nad Roztokami - Ruske
Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło
Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk
Łopiennik
Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa)
Opołonek i Kińczyk Bukowski
Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach
Przysłup Caryński z Bereżek
Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu
Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny
Brenzberg - ścieżka
Krutyjówka - ścieżka
Tworylne i Krywe z Rajskiego
Terka - Studenne
Otaczarnia w Bukowcu
Rajskie - Studenne (most)
Przysłup - Krywe
Korbania z Bukowca
Korbania z Łopienki i Tyskowej
Suliła
Wola Michowa - Balnica szl. żółtym
Z Balnicy do Osadnego
Do Solinki z Żubraczego
Zwierzyń - Myczków
Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy
Lasumiła - najgrubsza jodła
Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki
Stare Procisne, ścieżka
Dwernik - Procisne, ścieżka
Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec
Kopalnia ropy Polana - Ostre
Holica z Ustianowej - ścieżka
Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza
Huczwice - ścieżka geologiczna
Komańcza - ścieżka dydaktyczna
Jawornik - ścieżka
Gminny szlak Baligród
Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza
Po ekomuzeum w krainie bobrów
Dolina Potoku Zwór

Warto zobaczyć

Wodospady i kaskady
Jeziorka Duszatyńskie
Jeziorko Bobrowe
Sine Wiry
"Gołoborze" i dolina Rabskiego
Rezerwat "Przełom Osławy"
Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku"
Torfowisko "Tarnawa"
Torfowisko "Wołosate"
Jaskinie w Nasicznem
Grota w Rosolinie
Rezerwat "Hulskie"
Młyn w Hulskiem
Pichurów - punkt widokowy
Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy
Przełęcz Żebrak
Zagroda pokazowa żubrów
Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach
Kamień leski
Koziniec kamieniołom
Skałki Myczkowieckie
Kolejowy Smolnik
Ogród biblijny w Myczkowcach
Miniatury cerkwi Myczkowce
Entomo-zieleniec Myczkowce
MBL Sanok - skansen w Sanoku
Park miejski w Sanoku
Zielony domek w Ustrzykach G.
Muzeum Historii Bieszczad
Klasztor w Zagórzu
Droga krzyżowa w Zagórzu
Sanktuarium w Jasieniu
Ekomuzeum Hołe
Pomnik Tołhaja
Most podwieszany w Dwerniczku
XIX-wieczny most kolejki
Radoszyckie źródełko
- legenda o radoszyckim źródełku
Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki
Góry Słonne
Rezerwat Sobień
Rezerwat "Polanki"
Góry Słonne - pkt. widokowy

Ski-tour

Hyrlata (1103 m) zimą
Matragona (990 m) zimą
Osina (963m n.p.m.)
Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik

Rowerem

Trasy rowerowe

Samochodem

Trasy samochodowe
Stan dróg w Bieszczadach
Parkingi

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Słowacja)

Projekt Rozłucz
Jasienica Zamkowa
Stara Sól
Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005
Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006

 

Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy
zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk,
jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies
znajdują się w naszej Polityce prywatności

© Twoje Bieszczady 2001-2023