» Rozmaitości bieszczadzkie | Wspomnienia z Łopienki

Łopienka przełomu lat 70 i 80

Zagubieni w górach

Ruiny cerkwi przyciągające pogubionych turystów. Dzikie i puste Bieszczady lat siedemdziesiątych. Czy to przypadek, że turyści gubią się trafiając wielokrotnie do ruin, w miejsce z którym związuję się na kolejne 30 lat, które zostanie odbudowane? Czy stare mury mają moc skupiania ludzi mogących im pomóc?

Wędrówka w dolinę

W roku 1979 rozpocząłem studia w Lublinie i nieomal od razu, jesienią, w składzie Studenckiego Kręgu Instruktorskiego AR Lublin "Turkuć Chodaczek" powędrowałem na Rajd Studenckich Kręgów Instruktorskich ZHP. Rajdy te były organizowane co roku przez inne studenckie środowisko instruktorskie. Jesienią 1979 roku w Bieszczadach, przez rzeszowskie. Przypadkiem trafiliśmy do doliny Łopienki noszącej wtedy nazwę Owczary (w latach siedemdziesiątych przemianowano nieskutecznie wiele miejscowości).

Przypadkowość znalezienia się w dolinie Łopienki polegała na pomyłce młodziutkiego przewodnika z Rzeszowa. Zamiast przejść z Dołżycy grzbietami na Baligród poprowadził nas w dolinę i tak trafiliśmy do cerkwi. Ponieważ próbując przebić się na Baligród prowadził nas w kółko trafiliśmy ponownie pod cerkiew. Błąd przewodnika i później jego "klasyczne" kółko - pierwsza z przygód w Łopience, miały kontynuację. Przejęliśmy z kolegą, komendantem kręgu Mirkiem Hałasą, prowadzenie. Ze względu na wyczerpanie dziewcząt zarządziliśmy odpoczynek przy murach cerkwi i przyrządzenie posiłku. Natomiast komendant kręgu wyszedł spod cerkwi od razu, sam, by szybkim marszem dotrzeć na czas do oczekujących w Baligrodzie. Miał ich uspokoić i poinformować, że się spóźnimy. Ja poprowadziłem grupę później, posługując się mapą i busolą. Szliśmy na wprost, nie korzystając ze ścieżek i dróg, które bez przerwy skręcały w niepasujących nam kierunkach. Wędrowaliśmy powolutku ze względu na zmęczenie dziewcząt a później z powodu mroku. Późno w nocy wyszliśmy wprost na ognisko zlotu w Baligrodzie. Nie było tam komendanta kręgu. Ten szedł bez busoli, na wyczucie. W efekcie znalazł się na jakiejś drodze, dojechał okazją do Wołkowyi i tam nocował w stogu siana. Zziębnięty wstał o świcie i okazjami dotarł do nas przed południem. Właśnie rozpoczęliśmy poszukiwania. W życiu nie przeżyłem takiej amatorszczyzny. Opowieści o "kółku w Łopience i szybkim marszu komendanta" przeszły do anegdoty ;-)

Cerkiew

Gdy odpoczywaliśmy jedząc w pobliżu cerkwi, znaleźliśmy czas na jej dokładne obejrzenie. W środku zachowały się ślady tynku a nawet jakiejś malatury. Podłoga była czysta, tworzyły ją skośnie ułożone kwadraty - nie pamiętam już czy kamienne czy z innego materiału. Miejsce było tak urokliwe, że na początku lat osiemdziesiątych, chcąc pokazać kolegom z Kielc zaczarowany świat uśpionych bieszczadzkich wsi poprowadziłem ich do doliny. Największą atrakcją miały być ruiny cerkwi, jednak to co zobaczyłem wywołało szok. W środku ruin zalegała warstwa 10 cm, może więcej, odchodów. Podhalańscy górale założyli w murach świątyni koszar dla owiec.

Baza

Wstrząśnięci przenocowaliśmy w pobliżu. Następnego dnia odkryliśmy w dolinie bazę turystyczną prowadzoną przez studentów z Warszawy. Zorganizowano ją tu po raz pierwszy wykorzystując fakt ulokowania praktyki geodezyjnej (?). Przy ognisku warszawscy koledzy zdecydowali o założeniu stałej (tzn. działającej corocznie w sezonie turystycznym) bazy namiotowej.

W bazie turystycznej Łopienka bywałem wielokrotnie. Z czasem została rozbudowana o wiatę, mostki i inne drobne instalacje. Nie uczestniczyłem w odbudowie cerkwi za wyjątkiem dwukrotnego przewiezienia części rusztowań, jednak bardzo cieszyłem się, że jest grupa osób pod wodzą Zbyszka Kaszuby remontująca świątynię. Przyjaźń naszej kieleckiej grupy z prowadzącymi bazę ówczesnymi studentami z Akademickiego Klubu Turystycznego SGGW trwa do dzisiaj i bardzo sobie ją cenię.

Tomasz Rogaliński